April 21, 2019

Rammstein-Deutschland (Germaniya)

Бу қўшиқ, хали клипи пайдо бўлишидан аввал ҳам Европа сиёсатида бир вақтнинг ўзида ҳам ўнглар хам сўлларнинг орқасига ўт қўйиб юборди)) Сабаб эса, бу синглга ишланган муқовада, тарихда Биринчи Рейх (Германия тарихида 3 та рейх булган) деб юритиладиган Герман миллатларининг Муқаддас Рим Империяси герби расми туширилган рыцарлар кийимида акс этган, қора танли аёл сурати эди. Тагида эса катта ҳарфларда

Г Е Р М А Н И Я деб ёзилган эди.

Клип Рим аскарлари жойлашган совуқ Тевтобург ўрмони кўринишидан бошланади, тагида ёзув "Germania Magna, 16 A.D" (Воқеа милодий 16 йилда содир бўлаётганини кўрсатади) Рим легионерларининг образлари, навбати билан антик давр қахрамонлари, Рим императорлари ва Герман қироллиги йўлбошчиларининг ярим синган хайкаллари, Рим Империясига хос бўлган қизил рангда намоён бўлади. Осмонга ёниб турган қизил чизиқ, худдики Германиянинг бутун тарихини бир нуқтага боғлагандай бўлади. Биринчи кадрларданоқ ўз ватанининг варварлик ва мажусий даврлари намойиш қилинади. Рим легионерлари ўрмонда ўзларининг осиб ўлдирилган сафдошларини учратишади, ўликлардан бирини, варварлар бошини кесиб олаётгани акс этган. Бошни кесиб олган варвар, юқоридаги муқовадаги қора танли аёл эди...

Бирдан қадимги давр кадрлари , Германия тарихининг янги даврларига уланиб кетади. Ҳамма даврда биз ўша қора танли аёлни кўришимиз мумкин. Клипда у варвар, рыцар, Мюнхен пивохоналаридан биридаги гўзал аёл, ГДР даги Штази (маҳфий хизмат) генерали, немис нацистлари лидери образларида намоён бўлади. Булардан маълум бўладики, қора танли аёл метафора холатидаги, хар ҳил даврлардаги Германияни англатади. Мажусий варвар кўриниши бизни қадимги Германия тарихига юборади.

Бир бири билан жанг қилаётган, таналарига қиличлар санчилган рыцарлар акс этган кадрлар эса бизни Германия тарихидаги 30 йиллик диний урушлар даврига ташлайди. Ўшанда хар-ҳил немис князликлари диний сабабларга кўра бир бирлари билан қирғинбарот жанглар уюштиришган. Протестантлар католиклар билан урушган. Германиянинг ўзи эса бутун давлат мақомига эга эмас эди. Клипда ушбу жангчилар ўртасида "Германия"ни кўришимиз мумкин, албатта яна ўша қора танли аёл қиёфасида. Кейин бизга католик рухонийларини кўрсатишади. Улар катта стол атрофида, столга ётқизилган ўша қора танли "Германия" нинг устидан егуликлар олиб очофатларча овқатланишади. Бу ерда Рамштайн гурухининг черковга қарши позицияси кўрсатилган. Бундан тушуниш мумкинки, Рамштайннинг фикрига кўра черков, тарихан Германия давлатини ич этини кемириб келган. Аскарлар ўз дини учун жангларда халок бўлган пайтларда, улар фақатгина ўз қоринларини ўйлашган, халқ фаровонлигига тупурган холда.

Кейинги кадрлар, бизни 20 аср бошларига етаклайди. Урушдан кейинги даврдаги Веймар республикаси. Пиво барларидаги ўзига хос "Бойцовский клуб"ни кўришимиз мумкин. Биринчи жаҳон урушидан кейин кучсизланган давлатнинг холдан тойган халқи икки нарсага ғарқ бўлган эди. Қашшоқлик ва кўнгилхушлик. Кимдур учун бу барлардаги яккама якка муштлашувлар кўнгилхушлик бўлса, кимгадир оиласини боқиш учун пул топишнинг ягона манбаси эди ўша даврлар. Бу муштлашув саҳнасини Биринчи жаҳон урушидан кейинги сиёсий келишмовчиликлар, сиёсий лидерларнинг ички курашларига қиёсласак ҳам бўлади.

Кейинги сахнада, ногиронлар аравачасида эркаклар қуршовида келаётган яна ўша қора танли "Германия" опамизни, қўлида довюрак эрининг кесилган бошини кўтариб келаётганини кўришимиз мумкин. Бу саҳна биринчи жахон урушидан кейинги Версаль шартномаси туфайли контрибуция тўлашга хукм қилинган, кучсиз ва янчилган Германияга шама қилади.

Клипнинг иккинчи минутида бизга ёниб қулаб тушаётган улкан дирижабльни кўрсатишади. Бу албатта Германияга тегишли бўлган ва 1937 йилнинг 6 майида, АҚШда халокатга учраган, ўша пайтдаги дунёдаги энг катта дирижабль бўлган афсонавий Zeppelin Hindenburg нинг фожиасига қиёс эди. Кўпчилик бу фожиага рамзий воқеа деб қарайди. Чунки бу дирижабль Германиянинг биринчи Президенти Гинденбург шарафига номланган эди. Чунки бу дирижабль қулаши билан, Германияда Веймар республикаси тугатилиниб, тарих сахнасига Учинчи Рейх, нацистлар (Гитлер) келган эди.

Клипнинг қора танли Германия опамизнинг бир кўзи боғланган холда, Вермахт харбий кийимида, нацистларга бошчилик қилаётгани акс этган фрагменти, бизни ўша машъум ва машхур, нацистларнинг Пенемюнде шаҳарчасидаги ракета полигонига саёхатга таклиф этади. Бу полигонда Иккинчи жаҳон уруши сўнгида нацистлар томонидан ишлаб чиқарилган афсонавий Вундерваффе "Мўжизавий қурол" деб номланган Фау-2 ракеталарининг синов жараёнлари бўлган. Бу ерда жуда ҳам кўп махбуслар ишлатилган. Албатта у ердаги еврей олимларини гувохлар сифатида жисмонан йўқ қилишгани аниқ, бу ерда Германия опанинг бир кўзи боғланган холатда акс этганининг рамзий маъноси бор. Бунда Германия миллат сифатида объективликни йўқотганлигини, ўзининг манфур ишларини амалга ошириш йўлида, жирканч ишларга нисбатан бир кўзини беркитиб олганлигини ифодалаш мумкин.

Ушбу сахнанинг кульминацион нуқтаси қўшиқнинг нақоратига ўтадиган жойига тўғри келади. Рамштайн гурухининг солисти Тилл Линдеман, концлагернинг ўлимга хукм қилинган махбуси образида гавдаланади. Ва у "Deutschland, Deutschland über allen" (Германия ҳаммани устида, ҳаммадан баланд) деб куйлайди. Энг қизиғи бу сўзлардан олдинги қаторда "Wer hoch steigt, der wird tief fallen" яъни "Қанча баландга кўтарилган, шунча чуқурга қулайди" деган сўзлар янграган. Бу ўзига хос суууупер сўз ўйини бўлиб, Нацист германиясининг мадхияси ҳудди шунга ўхшаш "Deutschland Deutschland über alles" яъни "Германия хамма нарсадан устун" деган сўзлар билан бошланар эди. Инфо учун шуни айтиб ўтишим мумкинки, Германиянинг хозирги мадхиясининг мусиқаси ҳам ўша даврдаги мусиқа билан бир ҳил, сўзлари алмашган холос. Хозирда Германияда бу қичқириқ тақиқланган. Штутгард ёки Гамбургга бориб қолсангиз, айниқса зига отиб "Deutschland Deutschland über alles" десангиз, полиция ёнингизда сиз қамағда)) Энди тасаввур қиляпман, ну где то Мюнхенда, Рамштайннинг катта катта концертларида шу қўшиқ куйланганда ўн минглаб одамларни қўшиқдаги сўзларни неонацистлар атайдан, қолганлар шунчаки онг остига жойлашиб қолганлигидан Deutschland Deutschland über alles деб куйлашса нима бўларкин...

Хуллас клипга қайтсак, осиб ўлдирилаётган махбусларнинг кийимларига эътибор берилса, хар бирини кийимларининг чап тарафига махсус белгилар тикилган. Бу белгилар содир этган жиноятини англатар эди. Пуштиранг учбурчак - гомосексуалист. Сариқ Давид юлдузи - еврей. Қизил-сариқ учбурчакдан ташкил топган олтибурчак, сиёсий жиноят билан қамалган еврей. Ёки коммунист. Охиргисиники шунчаки қора учбурчак - ўғри, қотил, товламачи, машенник, безори вҳк.

Кейинги сахна ГДРни ифодалайди. Унда ҳам қизиқ холатлар бор. Тарихдан малумки Иккинчи жахон урушидан кейин, СССР ва АҚШ фактически Германияни иккига бўлиб олишган эди. ФРГ номинал АҚШ протекторати бўлса, ГДР эса СССРнинг вассали эди. Бу саҳнадаги қора танли опамиз яъни Германия, иккинчи даражали ролда ифодаланган. Биринчи даражада эса КГБ генераллари, СССР деб ёзилган кийимдаги космонавт ва бир қатор КПСС номенклатураси вакилларини кўришимиз мумкин. Тилл Линдеманнинг калласи эса ўша пайтдаги ГДР бошчиси Эрих Хоннекерга киёсланган. У Брежнев билан ўпишиб куришишни яхши кўрган. Бу саҳна бизга очиқчасига иккинчи жаҳон урушидан кейинги Германия ташқаридан бошқарилганлигига шама қилади.

Кейинги сахнадаги қуролланган хипписифат одамлар, булар менимча Германияда (ФРГ) 70 чи йилларда кучайган сўл радикалчи террористик харакат RAF (Rote Armee Fraktion) ни ифода этишган. Кўпчилик клипни шархлаганлар уларни Германиянинг либераллашуви, жамиятда гей ва трансларнинг эркинлиги деб ифода этишибди. Йўқ улар аниқ ўша машхур ташкилот RAF нинг вакилларини ифодалашган. Чунки бу ташкилот ўз вақтида банкларга қуролли хужум, 34 та қотиллик, одам ўғирлаш, ва бир қатор портлашлар билан боғлиқ террактларда айбланишган.

5 минутда, клипдаги ээээнг провакацион сахнага етиб келамиз. Бунда бизга футуристик интерьерда туғруқ хонасини кўрсатишади, воқеалар аёнки келажакда содир бўлмоқда. Яна ўша қора танли Германия опамиз хомиладор ва католик Кардинал туғруқни қабул қиляпти. Хонада мавжуд бўлган хайвонларга қарасак, мол ва қўйлар... Бу яққол Исус Христоснинг туғилишига шама, чунки у ҳам Евангелияга кўра мол, қўйларнинг олдида туғилган. Лекин опа кучукларни туғади... Буни нима деб шарҳлашга ҳам хайронсан, кейин опа космик тобутда осмонга учиб кетади... Бунда балки хозирги пайтдаги Германиядаги демографик кризисни тасвирлашгандур, Ангела Меркельнинг аҳоли сонини мигрантлар хисобига ушлаб тургани, тобутдаги Германия эса Германиянинг ментально ўлиб бораётганини англатади.

Бу клип ва қўшиқ абсолютно жуда кучли провакация. Уни бир хилда Консерваторлар ҳам Либераллар ҳам критика қилаётгани бежиз эмас. Кимдур Рамштайнни маданий Марксизм ва толерантликни ёйишда айбласа, бошқалар нацизм пропагандасида айблаши мумкин. Энди тасаввур қилинг, агар клипда қора танли аёл ўрнига сариқ сочли, кўк кўзли немис аёли Германия ролини ижро этганида нима бўлар эди? Нима деб ўйлайсиз, қанча вақтда бу группани тошбўрон қилиб ташлашар эди?)) Ҳамма оммавий медиамайдонларда клип тақиқланиши аниқ эди. Мен буларни хурмат қилган тарафим шундаки, ўз фикрини, уларни қийнаётган социал муаммолару, тарихдаги қора доғларни кўрсатиб беришяпти. Буюк аждодлари билан фахрланавермасдан тарихидаги қора кунларни ҳам очиқ ойдин кўрсатяпти. Либерализм кучли бўлган ғарб аудиториясига, уларни позициясига тўғри келмасада, ўзи тўғри деб билган ғояни шундай йўл билан, клипда Германия ролида қора танли аёлни ўйнатиб қилинган хитрожоп йўл билан бўлсада ўз фикрини олдинга суряпти. Энг қизиғи либералларга тупуриб консерваторларга қучоқ очгани йўқ, иккала тарафни ҳам иккиюзлама сиёсатига аччиқ қалампир сепиб юзларига ойна тутяпти. Бунга қойил қолмасдан иложи йўқ.

Бизнинг эски, янги ва энг янги тарихимиз ҳам жуда аянчли даврларни бошдан кечирган. Амирларнинг тарқоқлиги, Россия Империясининг босқини, зиёлиларимиз қатағони, Туркистон мухториятининг гўдаклигидаёқ бўғилиши, Усмон Носир, Чўлпон каби хақиқий Буюк сиймоларни қонини ерга сачраши... биз эса уларни унутгандаймиз гўё сўнги пайтлар. Хечқачон тарихни сунъий равишда ёрқин рангларга безамаслик керак. Уни борича қабул қилишни ўрганайлик.

Шархимиз ёккан булса, уни улашинг!