ӨЗБЕКСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ПРЕЗИДЕНТІ ШАВКАТ МИРЗИЯЕВТЫҢ ӨЗБЕКСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ МЕМЛЕКЕТТІК ТӘУЕЛСІЗДІГІНІҢ ОТЫЗ ЕКІ ЖЫЛДЫҒЫНА АРНАЛҒАН САЛТАНАТТЫ РӘСІМДЕ СӨЙЛЕГЕН СӨЗІ
Ассалаумағалайкүм, құрметті отандастар!
Еліміздің болашағы болған жастар!
Осыдан тура отыз екі жыл бұрын Өзбекстан өзінің тәуелсіздігін жариялады. Өткен кезеңде біз қанша сынақтан өттік, біз көптеген қиындықтар мен машақаттарды бірге жеңдік.
Отыз екі жыл бұрын дүниеге келген сәби бүгінде өзінің тәуелсіз пікірі, дүниетанымы, арман-тілектері мен мақсаттары бар тұлға ретінде өсті. Сол сияқты, бүгінгі Өзбекстан өткен кезеңдегі әртүрлі сынақтарда шыңдалып, тәжірибе жинақтап, өзінің нақты мақсаты мен жолына, ұстанымына ие ірі мемлекет ретінде қалыптасты.
Бұл — бүкіл халқымыздың тарихи жетістігі. Сіздердің әрқайсыларыңыз бұған лайықты үлес қостыңыз!
Сіздердің, ғазиздердің, Отанға деген мейірімділікпен, адалдықпен атқаратын әрбір жұмыс күні Өзбекстанның тәуелсіздігін одан әрі нығайтуға қызмет етеді. Бұл тұрғыда Тәуелсіздік мерекесі — бәріміздің мерекеміз, тәуелсіз Өзбекстан — бәріміздің мақтанышымыз десек, шындықты айтқан боламыз.
Осы ризашылық күндерінде біз өз кәсібімізге адал болып, жас ұрпағымызға ғылым негіздерін үйретіп, еңбек сіңірген мұғалімдер мен тәлімгерлерді, халық денсаулығы жолында қызмет ететін жанкүйер дәрігерлерді, егістіктерімізде жұмыс істейтін диқан-фермерлерімізді, туған жеріміздің қорғаушысы болған батыл әскерлерімізді, экономикамыздың дамуы, халқымыздың әл-ауқаттылығын арттыру жолында жансебілдік танытып жатқан кәсіпкерлерімізді, өздерінің алғашқы жетістіктерімен қуантып жүрген қайратты жастарымызды, жүрегі мейірге толы, ұлы қасиеттерімен үйіміздің тірегі болып келе жатқан құрметті әпке-қарындастарымызды, әрбір істе батасын беріп, бізге Жаратқаннан күш-медет тілейтін қадірлі ата-аналарымызды, әлемнің қай түкпірінде болса да Өзбекстанды сағынып жасайтын отандастарымызды, бір сөзбен айтқанда, 36 миллион бүкіл халқымызды бүгінгі ұлы мерекемен шын жүректен құттықтаймын.
Егемендік мерекесі баршамызға құтты болсын!
Әрине, Өзбекстанға өзінің егемендігіне, мемлекеттік тәуелсіздігіне қол жеткізу оңай болған жоқ. Бұл жолда біздің ата-бабаларымыздың саяси және білім беру ұмтылыстары соңғы бір жарым ғасырда іс жүзінде тоқтаған жоқ. Азаттық үшін күрескен Отанның көптеген жақтастары қуғын-сүргінге ұшырады, тәуелсіздікке ұмтылған ұлттың батырлары қысым мен зорлық-зомбылықтың құрбаны болды.
Біз өз жеріміздің бостандығы үшін күрескен, әділетсіз айыпталған және осы өмірден арманмен кеткен отандастарымыздың таза есімдерін қалпына келтіруді мақсат етіп отырмыз. Соңғы үш жылда олардың 856-сын Жоғарғы сот ақтады. Біз осындай игі істерді міндетті түрде жалғастырамыз. Ақыр соңында, сот төрелігі бұл мәселе бойынша әділет орнауы шарт.
Өткенге көз жүгіртсек, біз ащы шындықты мойындауға мәжбүрміз: “өзбек” дегенде таңертеңнен кешке дейін мақта алқабында жұмыс істейтін еңбекқор адамдар ғана айтылатын. Өкінішке орай, біз осы дәрежеге түсіп қалған едік.
Мақта билігі Өзбекстанның маңдайына жазылған қасірет болды. Мақта саясаты Аралды сарқып, экологиямызды дағдарысқа алып келді, экономикамызды, білім беру жүйесін құлдыратты. Нәтижесінде бірнеше ұрпақ шаласауат болып өсті. Біз бұның салдарымен әлі де күресіп жатырмыз.
Бүгінде мақта шаруашылығында базар экономикасы қағидаттары енгізіліп, сала өз иесін тапты. Нәтижесінде мұғалім мектепке оралды, дәрігер ауруханаға оралды, кәсіпкерлер мақта салығынан босатылды, балалар еңбегіне шек қойылды. Өзбекстан халықаралық “қара тізімдерден” шығарылды.
Барлығымыздың жанқиярлық еңбегіміздің, күш-қайратымыздың арқасында Жаңа Өзбекстан туралы арман шынайы шындыққа айналуда. Халықаралық аренада Отанымызға деген құрмет пен назар барған сайын арта түсуде.
Президент ретіндегі алғашқы міндеттерімнің бірі көрші елдермен достық қарым-қатынас орнату болды. Көптеген жылдар бойы шешімді күткен мәселелер шешілді. Осының арқасында біздің Орталық Азия елдерімен қарым-қатынасымыз барлық бағыттар бойынша жаңа деңгейге көтерілді.
Экономикалық тәуелсіздік, ең алдымен, саяси тәуелсіздік кезеңі екені ешкімге құпия емес. Соңғы жылдары атқарған жұмысымыз, қол жеткізген нәтижелеріміз осы жолда берік іргетас болып қызмет етуде. Бұған соңғы 6 жылда еліміздегі жалпы ішкі өнім көлемі 1,5 еседен астам ұлғайғаны, шаруашылық жүргізуші субъектілер саны 2 есеге ұлғайғаны, өнеркәсіптегі өсім 40 пайыздан астамға артқаны айқын дәлел. Қысқа мерзім ішінде біз кедейлікті 2 еседен астам қысқарта алдық.
Бірақ біз бүгінмен, кешегі күнді емес, бүгінгі күнді ертеңмен салыстырып, осы негізде жұмысымызды ұйымдастыруымыз керек. Өйткені болашақ бүгінгі қадамдардан басталады.
Біз ойшылдардың: “Мемлекеттің міндеті — адамдарды бақытты ету. Ал бұл мақсатқа ғылым мен жақсы ақылақ арқылы қол жеткізіледі”, — деген даналық сөздерін өзімізге арналған бағдарлама ретінде қарастырамыз.
Бір жыл бұрын біз дамуымыздың 5 негізгі бағытын анықтағанымыз белгілі. Онда білім беру саласын дамыту бірінші жартыжылдықта басымдық ретінде атап өтілген.
Мен әрқашан білім, білім, мұғалім, мұғалім деген кезекті атап өтуім бекер емес. Өйткені білім беруді дамытпай, біз жоғары өркениетке қол жеткізе алмаймыз. Білім кез келген мәселенің шешімі ретінде де, ертеңгі күніміз үшін де шешуші фактор екені сөзсіз.
2022 жылы елімізде 72 жаңа мектеп салынды, 279-ы күрделі жөндеуден шығарылды, 514-і қайта жаңартылды. Мектептер үшін 30 мыңнан астам компьютер сатып алынды. Жаңа оқу жылынан бастап шетелден арнайы шақырылған ағылшын тілі бойынша 500 маман біздің балаларымызды республика мектептерінде оқытатын болады. Бастауыш сынып оқушылары шетелдік озық тәжірибелер негізінде әзірленген жаңа бағдарламалар мен оқулықтар бойынша оқи бастайды.
Сол сияқты, денсаулық сақтауды жақсарту, бизнесті, сот жүйесін жетілдіру, су және отын-энергетика мәселелерін шешу бойынша ірі жобалар басталған. Тағы да атап өтемін: бұл белгіленген басым бағыттар біздің үнемі назарымызда болады.
Құрметті мерекеге қатысушылар!
Егер біз 3 мың жылдық тарихымызды қарастыратын болсақ, онда біздің ата-бабаларымыз ғасырлар бойы әлемдік экономикаға тек физиологиялық қана емес, сонымен бірге зияткерлік еңбегімен де үлкен үлес қосқанына куә боламыз.
Біз әлем үшін шикізат қана емес, ең алдымен ғылымды, рухани байлықты жеткізіп берген ұлы адамдардың ұрпағымыз. Оларға тән ұлы қасиеттер, олар жасаған даңқты дәстүрлер әлі күнге дейін біздің жүрегімізде, санамызда, өмірімізде өмір сүретіні сөзсіз.
Біз осы тарихи жолды абыроймен жалғастыра аламыз деп сенемін. Бұл біздің бүгінгі әлем картасындағы орнымыз, біз алға қойған үлкен мақсаттар мен белестерде дәл осыны талап етуде.
Бұдан шығатыны, көлік-логистикалық жүйемен бірге біз ғылымның, инновациялардың, ақпараттық технологиялардың және бүгінгі таңда уақыттың өзі талап ететін ақыл-ой еңбегіне негізделген басқа да салалардың қарқынды дамуына басымдық береміз. Дәл осы бағыттар жақын болашақта Өзбекстан экономикасының негізгі локомотивтеріне айналады.
Бүгінгі таңда біздің алдымызда тұрған тағы бір маңызды мәселе — экологиялық проблемалар мен су тапшылығы. Таразының бір тостағанында өсіп келе жатқан құрылыс, өндіріс, ауыл шаруашылығы болса, екінші тостағанында әрқайсысымызға ең қажетті суды үнемдеу, қоршаған ортаның ластануының алдын алу және жер ресурстарын ұтымды пайдалану мәселесі тұр.
Біздің міндетіміз — екі бағытта да тепе-теңдікті сақтау. Табиғи ресурстар - бұл біздің болашақ ұрпақтарымызға да қатысты байлық екенін ешқашан ұмытпауымыз керек. Сондықтан біз оларды тек бүгінгі күн туралы ғана емес, ертеңгі күн туралы да ойлай отырып, ақылмен пайдалануымыз керек.
Осыған байланысты суды, энергияны және басқа да табиғи ресурстарды үнемдейтін экономикаға тезірек көшу маңызды. Біз үшін «жасыл» және цифрлық технологияларды, инновациялық өндірістік кәсіпорындарды құру міндеті де өзекті.
Біздің жаңартылған Конституциямызда Өзбекстанның зайырлы мемлекет және әртүрлі мәдениеттерді біріктіретін кеңістік екендігі айқын анықталды. Біздің күш-құдіретіміз сонда — бұл байлықты көздің қарашығымыздай сақтауымыз керек. Тарихқа көз жүгіртсек, ғасырлар бойы біздің елімізде әртүрлі нанымдар мен көзқарастар, діндер мен мәдениеттер бауырмалдықпен қабылданғанын көреміз.
Біз қақтығыстарды соғыс арқылы емес, бейбіт жолмен шешудің жолын таңдайтын халықпыз. Біз әрқашан барлық халықтарымен тіл табысып, достықпен және ынтымақтастықпен үйлесімді өмір сүрдік. Дәл осы принциптерге біз бүгінгі өркендеу жолында да сүйенеміз.
Бізге, ең алдымен, мықты азаматтық қоғам қажет, өйткені кез-келген реформа әрқайсысымыздың жүрегімізден, ақыл-ойымыздан басталуы керек. Біз әділ заңдар бойынша адал өмір сүруге, алға қадам жасауға, елдің болашағы үшін бір жағадан бас шығаруға дайын болуымыз керек.
Бүгінгі таңда дамыған азаматтық қоғамды қалыптастыру туралы сөз болғанда, оны сөз бен баспасөз бостандығынсыз елестету мүмкін емес. Бүкіл әлемде журналистер-бұл өздерін және қоғамды ойландырып жатқан, уайымдауға салып жатқан, шындық тақырыптар туралы айту және жазу құқығы үшін, шындық үшін күресетіндер және бұдан кейін де күреседі.
Бірақ мен еркін ойлайтын журналистердің жағында болдым және әрқашан осы позицияда боламын деп сенімді түрде айта аламын. Қазіргі уқытта, шындық пен бейтараптық ақпараттық кеңістіктегі негізгі өлшемдер болуы керек.
Құрметті мерекеге қатысушылар!
Ұлы ағартушы атамыз Абдурауф Фитраттың айтуынша, “әйелдер — ұлттың анасы”. Ұлттың жаңа ұрпағын — балаларын тәрбиелеу үшін олардың өздері жоғары білімді болуы керек.
Сондықтан біздің алдымызда тұрған тағы бір маңызды міндет — қоғам өмірінің барлық салаларында әйелдер үшін тең мүмкіндіктер жасау. Өткен кезеңде қымбатты әйелдеріміздің қоғамдағы рөлі мен беделін арттыру, олардың құқықтары мен мүдделерін қамтамасыз ету, кәсіби салада өсу бойынша үлкен жұмыс жасадық. Сонымен қатар бұл бағытта атқаратын істеріміз аз емес.
Қызмет көрсету саласындағы рөлінен басқа, құрметті әйелдеріміздің алдында балаларды тәрбиелеу, отбасында салауатты ортаны нығайту, ақылақтық-рухани дәстүрлерді жалғастыру сияқты күрделі міндеттер тұрғаны белгілі. Сондықтан мейірбан әпке-қарындастарымызды қолдасақ та арзиды.
Осы жылы тұрмыстық зорлық-зомбылыққа қарсы заң қабылдадық. Бұл ретте көзделіп отырған басты мақсат — отбасылардың беріктігін, қыз-келіншектердің бақыты мен қорғалуын қамтамасыз ету. Осыдан кейін біз өз жұмысымызды осы бағытта дәйекті түрде жалғастырамыз.
Өзбекстанның әрбір баласы өз өмірінің мәні ретінде халқымыздың бірлігі, елдің тұтастығы үшін күресіп жасауды өмірінің мазмұны деп білуі керек!
Біз бір болсақ — бірегей халықпыз, біріксек — Отанбыз!
Адамзат соңғы бес-алты жылда өтуі мүмкін барлық сынақтармен бетпе-бет келгенін білесіздер.
Пандемия, табиғи апаттар, жер сілкіністері, қарулы қақтығыстар, жаЅандық жылыну және құрғақшылық болсын, мұның бәрі адамзат үшін ауыр сынақ болды және болып қала береді. Бұл қиын жағдайды, айтар болсақ, күшті және қатал дауылмен салыстыруға болады.
Осындай апаттардың салдарынан мықты ағаштардың жапырақтары түсуі, бұтақтары сынуы, бүршіктері түсіп, тіпті жемістері жойылуы мүмкін. Бірақ тамыры күшті және терең ағаштар құлап кетпейді. Керісінше, бұл тамырлар жермен тығыз байланысады. Тағы да гүлдейді, жемістер сала береді. Бұл — өмір заңы.
Бізде ежелгі және берік тамырлар бар. Бұл біздің тарихымыз, құндылықтарымыз бен дәстүрлеріміз, әдет-ғұрыптарымыз, ұлттық бірегейлігіміз. Мен осы терең тамырларымызда елді, ұлтты біріктіретін ұлы идеяны көремін.
Біз Қарулы Күштеріміздің жауынгерлік қабілетін арттыруға, Отанымыздың тәуелсіздігінің, халқымыз тыныштығының сенімді кепілі болып табылатын әскери қызметшілер мен олардың отбасы мүшелері үшін неғұрлым қолайлы жағдайлар жасауға ерекше назар аударамыз.
Біз әлемнің шалғай және жақын елдерімен, әсіресе көрші елдермен, халықаралық және аймақтық ұйымдармен достық пен өзара тиімді ынтымақтастықты жаңа деңгейге көтереміз. Осыған байланысты еліміздің және шет мемлекеттердің дипломаттарының қызметтерін ерекше атап өткен жөн.
Осы мүмкіндікті пайдалана отырып, мен олардың елдері мен халықтарына бейбітшілік пен өркендеу тілеймін, шетелдердің құрметті елшілерінің, халықаралық ұйымдар өкілдерінің бүгінгі салтанатты рәсімге қатысып отырғанына өз ризашылығымды білдіремін.
Барлығыңыз бір шындықты білгеніңізді қалаймын. Біздің іс-әрекетіміз еліміздің өркендеуіне, өз Отанына адал халқымыз үшін, Сіздер үшін, қымбатты отандастарымыз!
Бүгінгі алдымызда тұрған міндеттер қаншалықты үлкен және күрделі болса да, оларды бірлесіп шешуге күшіміз бен мүмкіндігіміз бар.
Біз енді кешегі адамдар емеспіз. Халқымыз да кешегі халық емес.
Тарихтан белгілі: уақытты — мүмкіндікті, мүмкіндікті — жетістікке, жетістікті өркендеу негізіне айналдыра алған адамдар — ұлы адамдар. Бүгінгі таңда біздің еңбекқор, батыл және мейірімді еліміз осындай халық болып алаңға шығуда.
Осы сәтті пайдаланып Жаңа Өзбекстанды құру жолында аянбай еңбек етіп жатқан барлық отандастарымызға, туған халқыма шын жүректен ризашылық білдіремін.
Мен сіздерді, үлкенді-кішілі барлық отандастарымды Өзбекстан Республикасы Тәуелсіздігінің отыз екі жылдығымен — бүгінгі ұлы мерекемен тағы да шын жүректен құттықтаймын.
Баршаңызға зор денсаулық, отбасыңызға бақыт пен береке тілеймін.
Барлық жетістіктеріміз бен жеңістеріміздің жасаушысы болған халқымыз әрқашан аман болсын! Сұлу өлкемізде бейбітшілік пен тыныштық жалғасымды болсын.