Ҳукамоларнинг Ватан ҳақида айтган гаплари
| Лотин ёзувидаги матн пастроқда
Ҳакимлар ғариб – юртидан йироқдаги кишини ота-онасидан тенг ажраб етим қолган болага ўхшатади. Унга меҳрибонлик қиладиган на онаси бўлади, на тарафини олдиган отаси. Қуш инига, инсон ватанига ошиқади. Сенда онангнинг сут ҳақи бўлганидек, яшаб турган ерингнинг ҳам ватанлик ҳақи бор. Оқилнинг белгилари: дўстларга яхшилик қилади, ватанига ошиқади, замона аҳли билан муросада яшайди. Ватанни севиш билан диёрлар обод бўлур. Ғурбат хорликни, хорлик эса йўқчиликни келтирур.
Ватаннинг бебаҳо эканини эшита туриб уни сотадиган инсонлар ҳам учрайди. Агар сен ватан ташвишини кўтармасанг, ушбу Ватаннинг ташвишига айланасан! Фарзандларининг машҳур бўлишини хоҳламайдиган юрт эҳтиромга лойиқ эмас! Агар ватан ёки инсон – иккисидан бирининг яшаши ёки ўлишига тўғри келса, ватаннинг яшаши учун инсон қурбон бўлиши керак бўлади. Ватан учун жон бермоқ гўзалдир. Ватан учун яшамоқ ундан-да гўзал. Ватанга бўлган муҳаббат сўзда эмас, иш ва амалда кўринадиган туйғудир. Ватан муҳаббати сўзда эмас, кўзда чақнайдиган учқундир. Ватанга онамизга талпингандек шошиламиз.
Ватан еридек қадрли нарса бўлмас! Ватан муҳаббатли инсонлар ерида, уларнинг пешона тери ила ўсадиган серҳосил дарахтдир. Инсон бу ёруғ дунёга бир марта келади. У азиз жонини Она ватани учун фидо этса, бундан асло афсуcланмайди. Ватаннинг қотган нони ажнабийларнинг ширинлигидан афзалдир! Ватан биз учун суюкли макондир. Ундан қадамлар билан узоқлашсак-да қалбан яқинмиз. Карамли кишилар ўз ватанига қуш инига талпингандай шошилади. Мусофир минг матонатли бўлмасин, ғурбат вақтида иложсиз ватанини эслайди. Бахтлилар йиғилиб ватанни барпо қилур. Қалблар йиғилиб машаққатлар енгил бўлур.
Ватан – ёмон хизмат қилганда ташлаб кетиладиган меҳмонхона эмас. Ватан гарчи унда аламлар, ситамлар зиёда бўлса ҳам, барибир у Ватандир! Ғурбат (мусофирчилик) гарчи у ривожланган маскан бўлса ҳам, барибир ғурбатдир. Ватанда олган совғанг ҳақиқийдир. Чунки инсоннинг асл баҳосини ватанидан бошқаси беролмайди. Инсоннинг олий вазифаси эртаю кеч Ватани ва халқи ҳаёти даражасини кўтаришдан иборатдир. Фуқароликка ва бирор мансабга эга бўлиб, сўнг ҳеч нарса қилмай ўтириш эмас. Ватанга хатар пайдо бўлганда, унинг фуқаролари армияга айланади. Ким бир жойнинг тузини тотган бўлса, унинг учун ўша жой ватани қаторида бўлади.
Ватанни ота-онани яхши кўргандек севиш лозим. Чунки болага ёшлигида она оқ сут бергани каби Ватан ҳам ўз фарзандларига зилол сувидан беради. Ота фарзандини ёмонликлардан ҳимоя қилгани каби Ватан ҳам ўз фарзандларини ёмонликлардан ҳимоя қилади. “Ватан” дегани бепоён жой эмас, у гоҳида жуда кичик, икки кафтга сиғадиган тупроқ бўлиши мумкин. Инсонни ризқи, униб-ўсиши унда бўлгани учун онага таққослаб, “она Ватан” дейилади. Ватан қадри фироқда билинур.
Hukamolarning Vatan haqida aytgan gaplari
Hakimlar g‘arib – yurtidan yiroqdagi kishini ota-onasidan teng ajrab yetim qolgan bolaga o‘xshatadi. Unga mehribonlik qiladigan na onasi bo‘ladi, na tarafini oldigan otasi. Qush iniga, inson vataniga oshiqadi. Senda onangning sut haqi bo‘lganidek, yashab turgan yeringning ham vatanlik haqi bor. Oqilning belgilari: do‘stlarga yaxshilik qiladi, vataniga oshiqadi, zamona ahli bilan murosada yashaydi. Vatanni sevish bilan diyorlar obod bo‘lur. Gʻurbat xorlikni, xorlik esa yo‘qchilikni keltirur.
Vatanning bebaho ekanini eshita turib uni sotadigan insonlar ham uchraydi. Agar sen vatan tashvishini ko‘tarmasang, ushbu Vatanning tashvishiga aylanasan! Farzandlarining mashhur bo‘lishini xohlamaydigan yurt ehtiromga loyiq emas! Agar vatan yoki inson – ikkisidan birining yashashi yoki o‘lishiga to‘g‘ri kelsa, vatanning yashashi uchun inson qurbon bo‘lishi kerak bo‘ladi. Vatan uchun jon bermoq go‘zaldir. Vatan uchun yashamoq undan-da go‘zal. Vatanga bo‘lgan muhabbat so‘zda emas, ish va amalda ko‘rinadigan tuyg‘udir. Vatan muhabbati so‘zda emas, ko‘zda chaqnaydigan uchqundir. Vatanga onamizga talpingandek shoshilamiz.
Vatan yeridek qadrli narsa bo‘lmas! Vatan muhabbatli insonlar yerida, ularning peshona teri ila o‘sadigan serhosil daraxtdir. Inson bu yorug‘ dunyoga bir marta keladi. U aziz jonini Ona vatani uchun fido etsa, bundan aslo afsuclanmaydi. Vatanning qotgan noni ajnabiylarning shirinligidan afzaldir! Vatan biz uchun suyukli makondir. Undan qadamlar bilan uzoqlashsak-da qalban yaqinmiz. Karamli kishilar o‘z vataniga qush iniga talpinganday shoshiladi. Musofir ming matonatli bo‘lmasin, g‘urbat vaqtida ilojsiz vatanini eslaydi. Baxtlilar yig‘ilib vatanni barpo qilur. Qalblar yig‘ilib mashaqqatlar yengil bo‘lur.
Vatan – yomon xizmat qilganda tashlab ketiladigan mehmonxona emas. Vatan garchi unda alamlar, sitamlar ziyoda bo‘lsa ham, baribir u Vatandir! Gʻurbat (musofirchilik) garchi u rivojlangan maskan bo‘lsa ham, baribir g‘urbatdir. Vatanda olgan sovg‘ang haqiqiydir. Chunki insonning asl bahosini vatanidan boshqasi berolmaydi. Insonning oliy vazifasi ertayu kech Vatani va xalqi hayoti darajasini ko‘tarishdan iboratdir. Fuqarolikka va biror mansabga ega bo‘lib, so‘ng hech narsa qilmay o‘tirish emas. Vatanga xatar paydo bo‘lganda, uning fuqarolari armiyaga aylanadi. Kim bir joyning tuzini totgan bo‘lsa, uning uchun o‘sha joy vatani qatorida bo‘ladi.
Vatanni ota-onani yaxshi ko‘rgandek sevish lozim. Chunki bolaga yoshligida ona oq sut bergani kabi Vatan ham o‘z farzandlariga zilol suvidan beradi. Ota farzandini yomonliklardan himoya qilgani kabi Vatan ham o‘z farzandlarini yomonliklardan himoya qiladi. “Vatan” degani bepoyon joy emas, u gohida juda kichik, ikki kaftga sig‘adigan tuproq bo‘lishi mumkin. Insonni rizqi, unib-o‘sishi unda bo‘lgani uchun onaga taqqoslab, “ona Vatan” deyiladi. Vatan qadri firoqda bilinur.