BOLALARDA SOVUQ KUNDA UCHRAYDIGAN KASALLIKLAR
Sovuq tushishi bilan bolalarda turli kasalliklar ko’payishi mumkin, chunki sovuq va nam havo immun tizimining zaiflashishiga olib keladi, bu esa bolalarning turli infeksiyalarni yuqtirishiga sabab bo’lishi mumkin. Sovuq havoda uchraydigan ba’zi kasalliklar quyidagilar:
1. Gripp (qishda ko’proq tarqaladi)
Sababi: Gripp virusi havoda tarqaladi va sovuq havoda yuqtirish xavfi oshadi.
Belgilari: Yuqori tana harorati, bosh og’rig’i, qusish, nafas olishda qiynalish, mushaklarda og’riq, yo’tal, bo’g’irsiq.
Oldini olish: Gripp vaktsinasini olish, qo’llarni tez-tez yuvish, tirik havo bilan to’ldirilgan joylardan saqlanish.
2. Kuchli sovuq va shamollash (URTI - yuqori nafas yo’llari infektsiyalari)
Sababi: Sovuq havo va namlik, organizmni sovuqdan himoya qilishdagi zaiflik. Viruslar, masalan, rinoviruslar (eng ko’p uchraydigan) va adenoviruslar sabab bo’lishi mumkin.
Belgilari: Burun tiqilishi, yo’tal, yo’g’on ko’krak, bosh og’rig’i, ko’zlarning qizarishi, ishtahaning yo’qolishi.
Oldini olish: Issiq kiyimlar kiyish, xushbo’y va toza havoda bo’lish, sog’lom ovqatlanish va yaxshi gigiyena.
3. Bronxit (nafas yo’llarining yallig’lanishi)
Sababi: Sovuq havoga ko’proq ta’sir etish, yuqori nafas yo’llarining zaiflashishi va viruslar yoki bakteriyalar orqali infektsiya.
Belgilari: Quruq va og’riqli yo’tal, nafas olishda qiynalish, yo’g’on ko’krak, tomoqda og’riq.
Oldini olish: Havoni namlantirish, isitilgan va toza havo bilan ta’minlash, bolalarni sovuqdan saqlash.
4. Pnevmoniya (o’pka yallig’lanishi)
Sababi: Sovuq va nam havoda nafas yo’llarining kuchli yallig’lanishi, infektsiya tarqalishi.
Belgilari: Yuqori tana harorati, nafas olishda qiynalish, ko’krakda og’riq, tez-tez yo’talish, nafas qisqarishi.
Oldini olish: Toza havoda bo’lish, issiq kiyim kiyish, shifokor nazoratini o’z vaqtida olish.
5. Otit (quloq yallig’lanishi)
Sababi: Sovuq havoda va namlikda, bo’yin va quloq sohasidagi qon aylanishining zaiflashishi, bu esa otit kasalligiga olib kelishi mumkin.
Belgilari: Quloqda og’riq, quloqdan suyuqlik oqishi, isitma, eshitish qiyinlashishi.
Oldini olish: Quloqni sovuqdan himoya qilish, gigiyenaga e’tibor berish.
6. Sinusit (sinus yallig’lanishi)
Sababi: Sovuq va nam havoga duch kelish, yuqori nafas yo’llarining zaiflashishi va bakterial yoki virusli infektsiyalar.
Belgilari: Burunda tiqilish, bosh og’rig’i, yuzda og’riq, yo’tal, bo’g’irsiq, isitma.
Oldini olish: Burunni tozalash, sovuqdan saqlanish, toza havoda bo’lish.
7. Kichik yoshdagi bolalarda astma (yuzaga kelishi)
Sababi: Sovuq havoda astma simptomlari kuchayishi mumkin, chunki sovuq havo nafas yo’llarini bezovta qiladi.
Belgilari: Nafas qisqarishi, yo’tal, nafas olishda qiyinchilik, ko’krakda og’riq.
Oldini olish: Astma davolanishini muntazam olib borish, sovuq havodan saqlanish.
8. Allergik kasalliklar (allergik rinokonjunktivit)
Sababi: Sovuq havoda va namlikda allergik reaktsiyalar kuchayishi mumkin, masalan, polen yoki chang bilan bog’liq allergiyalar.
Belgilari: Ko’zlar qizarishi, burun oqishi, yo’tal, ishtahaning yo’qolishi, burun tiqilishi.
Oldini olish: Allergiyaga qarshi dorilarni vaqtida qabul qilish, allergenlardan saqlanish.
Sovuq havoda bolalarning immun tizimi zaiflashadi, bu esa kasalliklarning tarqalishini osonlashtiradi. Sovuqdan himoya qilish, toza va nam havodan saqlanish, gigiyenaga e’tibor berish, kerakli vaksinalarni olish va muntazam shifokor nazoratini amalga oshirish bolalarning sog’lig’ini himoya qilishda muhim omillardir.