3.Ta’lim sohasiga zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalari va innovatsion loyihalarni joriy etish
Zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalari (AKT) va innovatsion loyihalarni ta’lim jarayoniga joriy etish o‘quvchilarning bilim olish sifatini oshirish, ularning raqamli savodxonligini rivojlantirish hamda ta’lim jarayonini qiziqarli va samarali qilish imkonini beradi. Ushbu texnologiyalar, o‘qituvchi va o‘quvchilar o‘rtasidagi o‘zaro aloqani kuchaytirib, o‘quv jarayonining interaktivligini oshirishga yordam beradi.
3.1. O‘quv jarayoniga zamonaviy AKT texnologiyalari va dasturlarini joriy etishning ahamiyati
1) O‘quvchilarning bilim olish usullarini takomillashtirish:
o Zamonaviy AKT texnologiyalari yordamida ta’lim berish o‘quvchilarni turli bilim olish usullari bilan tanishtiradi. Bu ularning o‘qish, tinglash, yozish va ko‘rish orqali bilim olish ko‘nikmalarini yaxshilaydi.
o Zamonaviy texnologiyalar yordamida darslarda interaktivlikka erishish orqali o‘quvchilar dars jarayonida faolroq bo‘lishadi. Bu, ayniqsa, qiyin va murakkab mavzularni o‘zlashtirishda katta ahamiyatga ega.
3) Mustaqil ta’lim imkoniyatlari:
o AKT dasturlari va onlayn platformalar o‘quvchilarga bilim olishda mustaqillik va shaxsiylashtirilgan ta’lim imkoniyatlarini yaratadi. Bu ularning individual o‘zlash va o‘qituvchi tomonidan nazorat qilishga ehtiyoj sezmagan holda o‘z maqsadlariga erishish imkoniyatini oshiradi.
4) Zamonaviy kasblarga tayyorlash:
o AKT sohasidagi dasturlar va texnologiyalarni o‘quv jarayoniga joriy qilish o‘quvchilarni kelajakdagi kasblariga tayyorlashda muhimdir. Bugungi kunda ko‘pgina sohalar raqamli texnologiyalarga bog‘liq bo‘lgani uchun, o‘quvchilar ushbu bilim va ko‘nikmalarga ega bo‘lishlari kerak.
3.2. Onlayn platformalar, virtual va kengaytirilgan reallik texnologiyalari yordamida darslarni interaktiv qilish yo‘llari
1) Onlayn ta’lim platformalari:
o Google Classroom, Moodle, Edmodo kabi onlayn ta’lim platformalari yordamida o‘quvchilar uyda ham dars materiallarini o‘rganish va topshiriqlarni bajarish imkoniga ega bo‘ladi. Bu platformalarda test, munozara va topshiriqlar orqali o‘quvchilarning faolligini oshirish mumkin.
o Coursera, Khan Academy, Udacity kabi onlayn kurslar platformalaridan foydalanish o‘quvchilarning qo‘shimcha bilim va ko‘nikmalar olishiga yordam beradi va ularni yangi bilimlarga jalb qiladi.
2) Virtual reallik (VR) texnologiyalari:
o VR texnologiyalar yordamida o‘quvchilar informatika, geografiya, fizika kabi fanlarda o‘z tajribalarini kengaytirishlari mumkin. Misol uchun, informatika darsida dasturlashni o‘rgatish yoki fizikada laboratoriya tajribalarini virtual muhitda amalga oshirish o‘quvchilarni mavzuni yanada chuqurroq anglashiga yordam beradi.
o Virtual sayohatlar yordamida o‘quvchilar o‘zlari yeta olmaydigan joylarni ko‘rish va o‘rganishlari mumkin, bu esa ularda qiziqishni oshiradi va ta’lim jarayonini jonlantiradi.
3) Kengaytirilgan reallik (AR) texnologiyalari:
o AR texnologiyalari yordamida o‘quvchilar o‘z qurilmalaridan foydalanib real dunyo ustiga qo‘shimcha raqamli ma’lumotlarni ko‘rishlari mumkin. Misol uchun, biologiya darsida hujayraning tuzilishini AR orqali vizual tarzda ko‘rsatish o‘quvchilarning mavzuga bo‘lgan qiziqishini oshiradi.
o AR texnologiyalari yordamida o‘quvchilar dars jarayonida turli ob’ektlarni 3D shaklda ko‘rib, ularning tuzilishi va vazifalarini o‘rganishlari mumkin.
4) O‘yinlashtirilgan o‘qitish (gamification):
o Dars jarayonida o‘yin elementlarini kiritish orqali informatika va AKT faniga qiziqishni oshirish. Misol uchun, kodlash va dasturlash bo‘yicha o‘yinlar orqali o‘quvchilar kodlash asoslarini o‘rgangan holda darsda faol qatnashadi.
o Google Drive, Dropbox kabi bulutli platformalar orqali dars materiallari, loyihalar va testlarni saqlash, ulashish va tahrirlash imkoniyati yaratiladi. Bu AKT fanlari uchun katta ahamiyatga ega bo‘lib, o‘quvchilarga fayllarni boshqarish va ulardan samarali foydalanishni o‘rgatadi.
Ushbu texnologiyalar yordamida o‘quvchilar nafaqat informatika va AKT bo‘yicha bilim va ko‘nikmalarni o‘zlashtiradi, balki innovatsion fikrlashni rivojlantiradi, shuningdek, zamonaviy texnologiyalar bilan tanishish orqali ularning kelajakdagi texnik ko‘nikmalari oshadi.
Topshiriq: "Ta’lim jarayonini interaktiv qilish uchun texnologik loyiha yaratish"
o Har bir guruh ta’lim jarayoniga qanday innovatsion texnologiyalarni joriy qilish mumkinligini o‘rganadi.
o Vazifa: Har bir guruh o‘z texnologik loyihasini ishlab chiqadi va uning afzalliklarini tavsiflaydi:
§ Misol: Onlayn ta’lim platformasi yaratish, virtual yoki kengaytirilgan reallik darslari tayyorlash.
o Loyihani taqdim etishda ushbu texnologiyaning dars jarayoniga qanday ta’sir qilishini va o‘quvchilar uchun qanday foyda berishini tushuntirish.
o Taqqoslash: Har bir loyiha haqida muhokama qilish va samaradorlik bo‘yicha baholash.
· Savol 1: Zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini ta’lim jarayoniga joriy qilishning asosiy afzalliklarini izohlab bering.
· Savol 2: Virtual va kengaytirilgan reallik texnologiyalari yordamida informatika fanida qanday o‘quv loyihalarini amalga oshirish mumkin?
· Savol 3: Quyidagi onlayn ta’lim platformalari qanday imkoniyatlarni taqdim etadi va ularning informatika fanidagi qo‘llanishini izohlab bering:
Amaliy topshiriq: Tanlangan platformalardan birida mavzuga doir kichik loyihani rejalashtiring va dars jarayoniga qanday kiritish mumkinligini tushuntiring