September 19, 2024

Singapur ta`lim yondashuvi 

Abdulxamid Jumabayev

Singapur metodi va ta'lim yondashuvi

Singapur ta'lim metodikasi va yondashuvi butun dunyoda o'zining yuqori samaradorligi bilan tanilgan. Ayniqsa, matematika va boshqa fanlar bo'yicha Singapur ta'lim tizimi xalqaro baholash dasturlarida yetakchi o'rinlarni egallab kelmoqda. Bu yondashuv, o'quvchilarning bilimlarni chuqur tushunishini, analitik va mantiqiy fikrlashini rivojlantirishga alohida e'tibor qaratadi.

Singapur ta'lim yondashuvi asosiy tamoyillari:

1.                     Model-algoritmik o'qitish: Bu metodika "betakror tushunish" tamoyiliga asoslanadi, ya'ni biror yangi tushuncha yoki mavzu o'quvchiga to'liq o'zlashtirilguniga qadar chuqurlashtirilgan tarzda o'qitiladi. O'qitish jarayonida murakkab mavzular oddiy tushunchalarga bo'lib o'rgatiladi, shundan so'ng yanada qiyinroq mavzularga o'tiladi. Bunda o'quvchilar avvalgi bilimlarni to'liq o'zlashtirgach, yangi bilimlarni mustahkamroq tushuna oladilar.

2.                     Vizualizatsiya va model yaratish: Singapur ta'lim yondashuvida o'qitish jarayonida grafikalar, diagrammalar va real hayotiy vaziyatlarni vizual ko'rsatmalar orqali tushuntirish keng qo'llaniladi. Bu yondashuv, ayniqsa matematikada tushunchalarni osonroq tushunishga yordam beradi. O'quvchilar muammolarni yechishda vizual vositalardan foydalanib, muammolarga turli tomondan qarashni o'rganadilar.

3.                     Barqaror takrorlash va qo'llash: Singapur tizimida o'quvchilarga bilimni o'zlashtirish uchun vaqt beriladi va bu bilimlar takroran qo'llanadi. Mavzular ketma-ketligi tartib bilan tuziladi, shunda yangi o'rganilgan bilimlar ilgari o'rgangan tushunchalar bilan bog'lanadi. Bu o'quvchilar bilimlar orasidagi bog'liqliklarni mustahkamlashga va tushunchalarni yanada chuqurroq anglashga yordam beradi.

4.                     Muammolar yechimi va ijodiy yondashuv: O'quvchilarga real hayotdagi muammolarni yechishda yordam berish uchun muammolarni hal qilishga qaratilgan metodologiya qo'llaniladi. Bu, nafaqat mantiqiy fikrlashni rivojlantiradi, balki o'quvchilarning ijodiy yondashuvlarini ham qo'llab-quvvatlaydi. Ular muammolarga turli xil echimlarni topishga o'rganadilar va bu orqali kengroq dunyoqarash hosil qiladilar.

5.                     O'qituvchining rolini o'zgartirish: Singapur tizimida o'qituvchi ko'proq yo'l-yo'riq beruvchi va ko'rsatma beruvchi sifatida ko'riladi. O'qituvchi talabalarga bilimni o'zlari mustaqil ravishda o'rganishlari uchun sharoit yaratadi va ularga yordam beradi. Bu esa o'quvchilarning mustaqil fikrlash qobiliyatini rivojlantiradi.

Singapur ta'lim yondashuvi samaradorligi:

· Qisqa muddatda yuqori natijalar: Singapur tizimi o'quvchilarni qisqa vaqt ichida chuqur bilim bilan ta'minlaydi. Dasturiy ta'minot va metodologiyaning aniqligi, mavzularning tizimli ravishda taqdim etilishi o'quvchilarni tezroq va samarali o'rganish imkonini beradi.

· Tushunchalarning o'zaro bog'liqligi: Tizimda har bir yangi tushuncha oldingi bilimlar bilan bog'lanadi va bu orqali o'quvchilar bilimlarini mustahkamlashadi. Tizim doimiy ravishda o'quvchilarni ilgari o'rgangan bilimlarini qo'llashga undaydi.

· Analitik va mantiqiy fikrlash: O'quvchilar Singapur metodikasi orqali nafaqat ma'lumotni o'zlashtiradilar, balki uni tahlil qilish va mustaqil ravishda yechim topishga o'rganadilar.

Bu yondashuvning asosiy maqsadi o'quvchilarning tushunchalarni chuqurroq va kengroq tushunishini ta'minlash va ularni real hayotdagi vaziyatlarda qo'llay oladigan qilib tayyorlashdir. Singapur ta'lim modeli nafaqat matematikada, balki boshqa sohalarda, jumladan informatika, ilm-fan va texnologiya o'qitishda ham samarali qo'llanilishi mumkin.