Singapur ta'lim metodi. Fan: Fizika. 5E Modeliga asoslangan dars rejasi.
Quyida zichlik mavzusi bo‘yicha 5E modeliga asoslangan So‘rovga Asoslangan Ta’lim (SAT) dars rejasini keltiraman. Bu reja o‘quvchilarni faol o‘rganishga jalb qilish va mavzuni chuqur tushunib olishlariga yordam berish uchun tuzilgan.
DARS MAVZUSI: Zichlikni o‘rganish va uning xususiyatlari FAN: Fizika SINF: 7-9 sinflar
DARS TURI: Yangi bilimlarni o‘zlashtirish
VAQT: 45 daqiqa
5E Modeliga asoslangan dars rejasi
Maqsad: O‘quvchilarning mavzuga bo‘lgan qiziqishini oshirish.
Vaqt: 5 daqiqa
· O‘qituvchi qo‘lida bir suv to‘ldirilgan idish va turli zichlikka ega buyumlar (temir shar, yog‘och, plastmassa) bilan darsni boshlaydi.
· Savol: "Nima uchun ba'zi buyumlar suvda suzadi, boshqalari esa cho‘kadi?"
· O‘quvchilar bu savol bo‘yicha qisqa fikrlarini bildiradilar.
Maqsad: O‘quvchilarga zichlik tushunchasini amaliy kuzatish orqali o‘rgatish.
Vaqt: 15 daqiqa
· Guruhlarga bo‘lingan holda quyidagi materiallar taqdim etiladi: suv idishi, turli materiallar (temir, yog‘och, plastmassa, rezina), o‘lchov vositalari (tarozi, chizg‘ich).
· Har bir guruh buyumlarning massasini tarozi yordamida o‘lchaydi va hajmini o‘lchash uchun suvga botirish usulidan foydalanadi.
· Guruhlar buyumlarning zichligini p = m/V formulasidan foydalanib hisoblaydi.
Maqsad: O‘quvchilarga o‘z natijalarini tahlil qilish va zichlik haqida ilmiy tushuncha berish.
Vaqt: 10 daqiqa
· Har bir guruh o‘z topilmalarini taqdim etadi.
· O‘qituvchi zichlikning birliklari, suzish va cho‘kish jarayoni (Arximed qonuni asosida) haqida qisqa tushuntirish beradi.
· O‘quvchilardan quyidagi savollar so‘raladi:
ü "Buyumning zichligi uning materialiga bog‘liqmi?"
ü "Zichlikni qanday qilib hisoblaymiz?"
4. Elaborate (Chuqurlashtirish)
Maqsad: O‘quvchilarning mavzuni real hayot misollarida qo‘llashiga yordam berish.
Vaqt: 10 daqiqa
· Savol: "Nega kemalar po‘latdan yasalgan bo‘lsa-da, suzadi?"
· Guruhlarga kichik loyiha topshiriladi: Kema yoki boshqa suzuvchi buyumning modellashtirilgan miniaturasini tayyorlash.
Maqsad: O‘quvchilarning mavzuni o‘zlashtirganlik darajasini aniqlash.
Vaqt: 5 daqiqa
ü Zichlikning formulasi va o‘lchov birligi nima?
ü Suvda suzish va cho‘kishning fizik sababi nima?
· O‘quvchilarga zichlikni hisoblash bo‘yicha qisqa masala yechish topshiriladi.
· Suvda suzuvchi yoki cho‘kadigan buyumlar misolida zichlikni amaliy kuzatib, kichik hisobot tayyorlash.
Mazkur reja o‘quvchilarning qiziqishini oshirish, mavzuni chuqur tushunish va uni real hayotda qo‘llashiga yordam beradi.
https://phet.colorado.edu/sims/html/density/latest/density_all.html?locale=uz
- Zichlik tushunchasi jismning massasi va hajmiga qanday aloqasi borligini tasvirlab bering.
- Bir xil massali jismlar qanday qilib turli hajmga ega bo‘lishi mumkinligini va bir xil hajmdagi jismlarning qanday qilib turli massaga ega bo‘lishi mumkinligini tushuntiring.
- Nega jismning massasi yoki hajmini o‘zgartirish uning zichligiga taʼsir qilmasligini tushuntiring (yaʼni zichlikni intensiv xususiyat deb tushuning).
- Jismning hajmini uning siqib chiqarayotgan suyuqlik miqdorini kuzatish orqali o‘lchang.
- Noma'lum materialni uning zichligini hisoblash va ma'lum zichliklar jadvali bilan solishtirish orqali aniqlang.