بهترین اعمال شب جمعه برای اموات

انجام اعمال مستحبی مانند قرائت قرآن کریم و سوره های سفارش شده و دعا شب جمعه برای رفتگان، مزاف بر اینکه شادی روح اموات را به دنبال دارد، یک منبعی می شود که از خیرات و برکات آن برای بازماندگان هم ثواب خواهد داشت.

به علت کوتاه بودن دست اموات از دنیا، بستگان و خویشاوندان آنان برای شاد کردن روح متوفی در شب جمعه اعمل و ادعیه بسیار سفارش شده است.

یکی از کارهای مهم برای رفتگان، چاپ قرآن وقفی برای اموات می باشد که در احادیث زیادی به مسلمانان توصیه شده است. درادامه به بررسی بهترین زمان های خواندن دعا و اعمال مستحبی برای اموات در شب جمعه می پردازیم

خواندن دعا در روز و شب جمعه

خواندن قرآن کریم و دعاهای ویژه و زیارت های موجود در مفاتیح الجنان به ویژه در روز پنجشنبه و شب جمعه و هدیه آن نثار روح اموات بسیار ثواب خواهد داشت. قرائت سوره هایی مثل سوره یاسین، سوره واقعه، سوره جمعه درشب جمعه ثواب زیادی دارد. در شبهای جمعه با قرائت زیارت عاشورا و دعای کمیل و صدقه برای اموات، علاوه بر تاثیرات وضعی در زندگی دنیوی صدقه دهنده و دعاکننده، موجب آمرزش و مغفرت در گذشتگان خواهد شد.

آمده است: امام صادق (ع) درباره پاداش صدقه دهنده می فرماید: «خداوند هزار شهر از شهرهاى بهشتى به او هدیه خواهد داد، و هزار حورى از حورى هاى بهشت با لباس های زیبا و فاخر به ازدواج او در مى آورد، و هزار حاجت از حاجات دنیوی او را نیز برآورده خواهد ساخت.»

در مفاتیح درباره قرائت سوره هایی از قرآن بسیار سفارش شده است چرا که رفتگان دستشان از دنیا کوتاه است و ما با قرائت قرآن و هدیه ثواب آن به روح رفتگان موجب آرامش و آمرزش متوفی در آن دنیا خواهیم شد.

همینطور، برای اموات هر سوره‌ای از قرآن خوانده شود ثواب دارد و نسبت به تلاوت سوره‌ی حمد و توحید و تبارک، توصیه بسیار شد‌ه‌است. (مفاتیح الجنان، صص ۹۳۹ -۹۴۲)

این آیه زیبا دعای عالی و تحفه‌ای زیبا برای گذشتگان می باشد که می‌توان تحت عنوان دعای شب جمعه برای فوت شده ها خواند:

«رَبَّنَا اغْفِرْ لِی وَلِوَالِدَیَّ وَلِلْمُؤْمِنِینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِسَابُ» (سوره ابراهیم، آیه ۴۱)

دعای پنج‌شنبه و شب جمعه برای مرده ها در روایات

از رسول اکرم (ص) در روایات نقل گردیده است که فرمودند:

مردگانتان را که در قبر‌ها آرمیده اند از خاطر نبرید. مردگان شما آرزو احسان شما‌را دارند. مردگان شما زندانی می‌باشند و به کار‌های نیک شما رغبت دارند. آنان خود، توان اعمال کاری را نخواهد داشت، شما صدقه و دعائی به آن ها هدیه کنید.» (یزدی، شیخ حسن بن علی، انوار الهدایة، ص ۱۱۵ — (الحکم الزاهرة با ترجمه انصاری، ص ۲۳۲)

هرگاه مؤمنی «آیه الکرسی» را بخواند و اجر آن را هدیه اهل قبور نماید آفریدگار اجر آن را به اموات مؤمنین میدهد. البته برای هر که «آیه الکرسی» را خوانده است منزلت و درجه هفتاد پیامبر عطاء می‌کند، و در مقابل هر حرفی از آیه الکرسی ملکی را می‌گمارد که تا روز محشر به نیابت از وی خدا را تسبیح و تقدیس ‍ کنند.» (بحارالانوار ج ۱۰۲ ص ۳۰۰ حدیث ۳۰)

:فرستاده گرامی اسلام (ص) فرمود:

«صدقه حرارت قبر‌ها را از میان می برد». (میزان الحکمه، ماده صدقه، شماره ۱۰۳۴۲)

یکی‌از صحابه از حضرت پیامبر (ص) نقل نموده است که فرمودند:
«برای مردگان خویش هدیه بفرستید»،

گفتم:هدیه مردگان چه چیزی است؟

فرمود: «صدقه و دعا. ارواح مؤمنان هر جمعه به عرش عالم مقابل خانه‌های خویش می آیند و فریاد می‌نمایند…‌ای خانواده من، بابا، فرزندان و قوم من، بر ما بخشندگی کنید. آن چه در چنگ ما بود، عذاب و حساب آنان بر ماست. نفعش برای غیر ما.‌ای بستگان ما، به درهمی یا این که قرص نانی یا این که لباس‌ای ما‌را کمک فرمایید تا پروردگار شما‌را از لباس‌های فردوس بپوشاند». (مفاتیح الجنان، بخش زیارت قبور مؤمنین)

از ماجرا برداشت میشود که لازم نیست به زیارت قبر مردگان بروید، بلکه در هر کجا برای آنها صدقه بدهید و دعای شب جمعه برای مرده ها و فاتحه بخوانید، ثوابش به آن ها میرسد. اما رفتن رمز قبر بهتر میباشد، زیرا اثرات دیگری غیر از فاتحه نیز دارااست. اما در کنار قبور مرده ها تلاوت قرآن و اهدای اجر آن به روح میت بسیار بهتر میباشد.

فرستاده اکرم (ص) در روایتی دیگر می فرماید:
«هر صدقه‌ای که برای مرده داده می شود، فرشته‌ای آن را می گیرد، در طبقی از نوروفروغ میگذارد، بر لب قبر می‌ایستد و با صدای بلند می گوید:ای اهل قبور، خدا قوت، بگیرید این کادو را که قبیله تان برای شما رسول اند». (مفاتیح الجنان، نصیب زیارت قبور مؤمنین)

سعد بن عباده می گوید:
یکی‌از اشخاص بنی ساعده در مسافرت بود که مادرش از عالم رفت، به نبی پروردگار (ص) پهنا کرد:در غیاب اینجانب، مادرم از جهان رفته، در‌صورتی‌که برایش چیزی صدقه بدهم، نفعش عاید او می گردد؟ حضرت فرمود: «بلی». ذکر کرد: شما‌را شاهد می گیرم که محوطه درخت خرمایم را که به ثمر نشسته، برای وی صدقه قرار دادم. (گروه ورام، ج ۲، ص ۱۱۰ طبق نقل معاد فلسفی، ج ۱، ص ۲۹۱)

خیرات و صدقه مشتمل بر هر نوع کار خوب، یا این که حتی نیت و تامل و فکر نه برای عموم و یا این که اسلام می شود. می‌قدرت اجر هر شغل خیری که به قصد نزدیکی اعمال می‌گردد را به روح فوت شده ها تقدیم کرد.

امام راست گو (ع) درباره‌ی صدقه برای مرده ها فرمود:

«هرگاه شخصی به نیابت از مرده‌ای صدقه دهد و یا این که فعالیت نیکویی ایفا دهد، معبود جبرئیل را فرمان می دهد: هفتاد هزار ملک به قبر آن مرده گسیل نماید که در مشت هر ملکی طبقی از نعمت‌های بهشتی میباشد.» و در ارتباط جایزه صدقه دهنده فرمود: «خدا هزار شهر از شهر‌های بهشتی به وی می دهد، و هزار حوری از حوری‌های فردوس با خرقه‌های فاخر به وصلت وی در می آورد، و هزار حاجت از حاجات دنیائی او‌را نیز برآورده می‌گرداند.» (سفینه البحار ج ۲ ص ۵۵۵، وسائل الشیعه ج ۲ ص ۶۵۶ حدیث ۹)

امام راستگو (ع) راجع‌به فعالیت با تقوا برای فوت شده ها فرمود:

«کسی که از مسلمانها که برای مرده‌ای شغل پارسا ایفا دهد، خدا ثواب و اجر آن شغل را برای دلیل یکسری برابر می‌نماید و از پرتو آن شغل، میت نیز منفعت مند میگردد. (بحارالانوار ج ۸۲ و ۸۸ ص ۶۲ و ۳۰۸، اینجانب لا یحضر ج ۱ ص ۱۱۷، وسائل ج ۲ ص ۶۵۵.)

سخن پایانی

در این مقاله سعی کردیم تا شما را با ادعیه و اعمال شب جمعه برای اموات آشنا سازیم. همچنین با ذکر احادیثی نظر امامان و پیامبر اسلام را در این باره دانستیم. امید است مورد توجه شما دوستان قرار گرفته باشد.