Eleştirel Okuma – Hızlı Okuma Ve Eleştirel Düşünme Nasıl Birleştirilir
Eleştirel Okuma Nedir – Hızlı Okuma ve Eleştirel Düşünme Yönetimi: “Eleştirel okuma” kavramına geçmeden önce, “Eleştiri” kavramına bir bakalım. Çünkü Türkçede “Eleştiri” kelimesi biraz insafsız gözükür. İnsanlar eleştirilmekten korkar. Eleştirmek halk arasında, çoğu kere insanları “yermek, yerin dibine batırmak” gibi anlamlarda kullanılmaktadır. Bu kelime üretilmeden önce bir edebi sanat olarak kullanılan kelime/kavram “Tenkid” idi. Edebiyat dilinde yaygın ve çok önemli bir yeri olan Tenkid sanatı bir kitaba ruh üflemek kadar önemlidir. Kitabı kitap yapan münekkitlerdir. Şimdi buna İngilizceden gelme bir kelime olan “Editör” deniyot. Her neyse amacım bu kelimelerin etimolojisini yapmak değil; tenkit kelimesinin şimdilerde eleştiri olarak kullanılması, hem de sevimsiz anlamlar kazandırılması üzücüdür.
Neyse ki, “Düşünme” kavramıyla birleşince “Eleştirel Düşünme” oldu ve felsefi bir boyut kazanmış olması “Eleştiri” kelimesinin gerçek anlamının anlaşılmasına sebep olmuş oldu.
Özetle diyelim ki, hem okuma hem de eleştirel düşünme, bir şekilde hatalı ya da kusurlu olduğunu iddia ederek, bir fikir, tartışma ya da yazı parçası için ‘ kritik ‘ olmak anlamına gelmez. Peki nedir eleştirel okuma?
Eleştirel Okuma Nedir?
“Eleştirel Okuma nedir?” sorusunun kısa cevabı ”yazar ne söylemeye çalışıyor?” ya da “sunulan ana argüman nedir ve argüman nasıl sunuluyor?” sorularına verilen cevaptır. Cevabın uzun açılımında, argümanların doğru veya yanlış sunumlarını ayırt etmeye çalışmak, incelemek ve üzerinde düşünmek vardır. Böyle bir okumada okunanlar olduğu gibi kabul edilmemekte, eleştirilmekte, analiz edilmekte ve yeniden yorumlanmaktadır. Eleştirel okuma okunanların daha iyi anlaşılması için önemli bir faktördür.
Eleştirel okuma, okuduklarınızı değerlendirip analiz eden mantıklı bir argüman sunmayı içerir. Bu nedenle eleştirel olmak – akademik anlamda –anlayış geliştirmektir. Bir yazıya farklı açılardan, farklı ölçülerden, farklı duruşlardan, başkalarının yerine, başkalarının gözüyle bakmaktan ibarettir.
Her okuyucunun kendine özgü temel değerleri ve yargıları vardır. Eleştirel bir şekilde okumak, okuduğunuz şey hakkındaki sahip olduğunuz yargınızı kullanmaktır.
Akademik materyalleri okurken, yazarın yorumu ve görüşüyle karşı karşıya kalırsınız. Farklı yazarlar, doğal olarak, farklı fikirlere sahip olacaklardır. Ne okuduğunuzu her zaman eleştirel olarak incelemelisiniz ve okuduğunuz şeylerle ilgili kısıtlamaları, ihmalleri, tutarsızlıkları, denetimleri ve tartışmaları okuduğunuz yazıda aramalısınız.
Akademik çevrelerde, öğrenci iken farklı bakış açılarını anlamanız ve okuduklarınıza dayanarak kendi kararlarınızı vermeniz beklenir.
—– Sponsor Bağlantı – Sponsor Bağlantı —–
ÜCRETSİZ ANLAYARAK HIZLI OKUMA EĞİTİMİ
Eğitimler Üç Günde Bir E-Posta Adresinize Gönderilmektedir
—– Yazının Devamı – Yazının Devamı —–
Eleştirel Okuyan Olarak Şunları Düşünmelisiniz:
- Metin Ne söylüyor? Bir metni eleştirel bir şekilde okurken notlar almalısınız. Hatta aldığınız notlar “Zihin Haritası” şeklinde olursa daha özgür olursunuz. Metnin anahtar kelimelerini çıkarmalısınız. Metnin ne demek istediğini tam olarak anlamalısınız.
- Metni Açıklayabilir misiniz? Eleştirel okumak konuyu daha iyi anlamanızı sağlar. Konuyu anlayıp anlamadığınızı test etmek için kendi kendinize şu soruları sormalısınız. “Metni okuduktan sonra konuyu kendi kelimelerimle ve kendi örneklerimi kullanarak bir başka kişiye anlatabilir miyim?“, “Konuyu bir başka kişiyle tartışabilir miyim?“, “Konuyu ilgili diğer yazılarla karşılaştırıp farklılıklarını söyleyebilir miyim?“
- Metni yorumlayabilir misiniz? Bu, metni tam olarak analiz edebilmeniz ve bir bütün olarak metnin anlamını belirtebilmeniz gerektiği anlamına gelir.
Eleştirel okuma, bir metnin ne söylediğini, ne tarif ettiğini ve yazının stilini ve yapısını, içeriğin yanı sıra kullanılan dili inceleyerek ne anlama geldiğini yansıtabilmek anlamına gelir.
Eleştirel Düşünme ve Eleştirel Okuma Anlayarak Hızlı Okumanın Bir Uzantısıdır
Eleştirel düşünme, akademik anlamda, açık fikirli olmayı gerektirir. Kişisel önyargılarınızdan arınmış olmayı veya düşüncenizi dayatmamayı gerektirir. Bunun için eleştirel düşünme becerisine sahip olmak önemlidir. Eleştirel düşünemeyen eleştirel okuyamaz.
Eleştirel düşünme, konuyla ilgili olan düşüncelere kendi hislerinizi karıştırmadan tamamen rasyonel olmanızı gerektirir. Bu da farkında olma, yeni fikirleri veya bakış açılarını önyargısız düşünme gibi becerilerle donatımlı olmakla olur.
Eleştirel okuma ve eleştirel düşünme, bu nedenle gerçek öğrenmenin ve kişisel gelişimin temelini oluşturur.
Etkili Okuma İçin İlk Adım “Seçici” Olmaktır
Tavsiye edilen bir okuma listesindeki tüm kitapları okuyamıyorsanız, metinleri seçmenin bir yolunu bulmanız gerekir. Başlamak için, ne aradığınızı ve hangisinden başlamanız gerektiğini bilmeniz gerekir. Bir bölüm veya makalenin daha fazla takip etmeye değip değmeyeceğini belirlemek için bir kitabın veya derginin “içindekiler” sayfasını ve / veya kitabın sonunda yer alan “dizini” inceleyebilirsiniz.
Uygun Bir Parça Seçtikten Sonra, Yapmanız Gereken Hızlı Okumaktır
Hızlı okuma öncesi konuya bir “ön okuma” uygulanması zihninizi eleştirel düşünme ve eleştirel hızlı okuma için hazırlamak demektir. ya genellikle zayıf okuma veya tarama adı da verilir. Ön okuma genel bir izlenim elde etmek için konunun her alt bölümünün en baş ve en sonundaki paragrafları veya bu paragraflardaki birkaç cümleyi okumanız demektir.
Hızlı okuduğunuzda, bazen metinde ortaya konulan argümanları veya konuları tam olarak anlamaya yönelik bir hedefiniz olmayabilir. Bu durumda okuma sadece metnin ne hakkında olduğunu belirlemenin ve verilen bilgiyi almanın bir yoludur.
Alakalı veya ilginç bir bölüm bulduğunuzda, okuma hızınız kısmen yavaşlayabilir. Bu normal bir durumdur. Böylece sadece verilen bilgiyi almak yerine, düşünmeye de fırsat bularak eleştirel okuma yapmış olursunuz. Verilen bilgiyi pasif alma şeklindeki bir hızlı okumaya göre, eleştirel hızlı okuma kısmen daha yavaştır. Okuduğunuz bir parçayla ilgili tam bir anlayış kazanmak için “Beyin Haritaları / Zihin Haritaları” tekniği ile not almak çok faydalı olabilir.
Şimdi Hızlı Okumaya İlişkin Bazı Adımlara Bakalım
Ön Okuma
Bu, metni gözden geçirme şeklinde hızlı okumaktır. Bu, ilk aşamada, söz konusu malzemenin genel özetini kazanmaya çalışmaktır.
Sorular Sormak
Okumaya başlamadan önce, size yol gösterecek bir soru veya bir dizi sorunuzun olması önemlidir; neden bunu okuyorum, gibi. Okumak için bir amacınız olduğunda, belirli bilgileri öğrenmek ve saklamak istersiniz. Soruları sormak pasif bir okumadan aktif bir arayışa doğru değişir. Olası sorulara örnekler:
- Bu konu hakkında neler biliyorum?
- Bu bölüm, ana fikirle nasıl ilişkilidir?
- Okuduklarımı kendi deneyimlerimle nasıl ilişkilendirebilirim?
Şimdi temel okuma aktivitesine hazır olacaksınız. Bu, yazarın ne anlatmaya çalıştığının anlamını dikkatlice değerlendirmeyi ve aktif olduğunuz kadar eleştirel olmanızı da içerir.
Hatırlamak
Bir makalenin veya bölümün ne kadar ilginç olduğuna bakılmaksızın, okuduğunuz şeyi hatırlamak için ortak bir çaba göstermediğiniz sürece, önemli noktaların çoğunu unutacaksınız. Zaman zaman hatırlamak, ana noktalara odaklanmanızı sağlar ki, bu da konsantrasyonun artmasına yardımcı olur. Hatırlamak, okuduğunuz şeyi düşünmek ve asimile etmek, sizi aktif tutmak için şans verir. Aktif olmanın önemli bir unsuru kendi kelimelerinizle kilit noktaları yazmaktır.
Gözden Geçirmek / Tekrar Etmek
Son adım, notlarınızda hatırladığınız materyali gözden geçirmek veya tekrar etmektir. Argümanın ana ilkelerini anladınız mı? Tüm ana noktaları tespit ettiniz mi? Boşluk var mı? İhtiyacınız olan her şeyi doğru şekilde hatırladığınızı hemen kabul etmeyin. Bundan emin olmak ve anladığınızı netleştirmek için metni tekrar gözden geçirin. Bu etapta bir final beyin haritası veya zihin haritası hazırlamak faydalı olabilir.
Aşağıdaki videoyu izleyerek okuma hızınız hakkında hemen bilgi edinin!