Filiallardagi NGFW boshqaruvi bo‘yicha nazariy suhbat savollari va javoblari
Quyidagi savollar tarmoq xavfsizligi, filial va markaziy NGFW (Next-Generation Firewall) boshqaruvi, SD-WAN, VPN, trafik monitoringi, HA (High Availability), log va troubleshooting kabi muhim jihatlarni o‘z ichiga oladi.
1️⃣ Filial NGFW va Markaziy NGFW o‘rtasidagi asosiy farqlar
📌 Filial va markaziy NGFW o‘rtasidagi farq nima?
📌 Filial NGFW'ni qanday boshqarish mumkin?
🔹 Markaziy boshqaruv tizimlari orqali:
✅ Check Point R80 SmartConsole yoki Fortinet FortiManager.
✅ Centralized Security Policy – barcha NGFW'lar uchun yagona siyosatni boshqarish.
✅ Monitoring va troubleshooting markaziy tizim orqali amalga oshiriladi.
2️⃣ SD-WAN va VPN orqali filiallardagi NGFW boshqaruvi
📌 SD-WAN nima va filial NGFW uchun qanday ahamiyatga ega?
🔹 SD-WAN (Software-Defined Wide Area Network) – bu filiallar o‘rtasidagi trafikni optimallashtirish va xavfsiz ulanishni ta’minlash uchun ishlatiladigan zamonaviy texnologiya.
🔹 SD-WAN afzalliklari:
✅ Internet kanallar orqali xavfsiz va optimallashtirilgan ulanish.
✅ Qo‘ng‘iroq va video trafikni ustuvorlik bilan boshqarish.
✅ MPLS’ga nisbatan arzonroq va moslashuvchanroq.
✅ Qo‘shma ishlovchi NGFW va SD-WAN platformalari – FortiGate SD-WAN, Check Point SD-WAN.
📌 IPsec VPN va SSL VPN orqali filiallarni bog‘lash qanday amalga oshiriladi?
🔹 IPsec VPN – filiallar va markaziy ofis o‘rtasida shifrlangan tunel yaratish.
🔹 SSL VPN – masofaviy foydalanuvchilar uchun xavfsiz kirish imkoniyati.
✅ Site-to-Site VPN – Filialdan markaziy NGFW’ga xavfsiz ulanish.
✅ Hub-and-Spoke VPN – Filiallar markaziy tarmoq orqali bog‘lanadi.
✅ Mesh VPN – Barcha filiallar o‘zaro bog‘langan.
📌 Filial NGFW’ni markaziy boshqaruv bilan qanday bog‘lash mumkin?
🔹 VPN yoki SD-WAN orqali markaziy boshqaruv serveriga bog‘lash.
🔹 Qo‘shma siyosatlar va trafik nazorati o‘rnatish.
🔹 Qo‘ng‘iroq va trafik optimizatsiyasi uchun QoS (Quality of Service) sozlash.
3️⃣ Filiallardagi NGFW xavfsizlik siyosati va tahdidlarni boshqarish
📌 Filial NGFW uchun qanday xavfsizlik siyosatlari muhim?
✅ Internetdan foydalanish siyosati – Trafikni tekshirish va nomaqbul saytlarga blok qo‘yish.
✅ Qo‘ng‘iroqlar va VoIP trafikni optimallashtirish – QoS va Bandwidth Management.
✅ Xavfsizlik siyosati sinxronizatsiyasi – Filial va markaziy NGFW o‘rtasida siyosatlarni moslashtirish.
✅ Ilovalar xavfsizligi (Application Control) – Ruxsat berilgan va bloklangan ilovalarni belgilash.
📌 Qo‘ng‘iroqlar va trafik optimizatsiyasi qanday amalga oshiriladi?
🔹 Qo‘ng‘iroqlar va video trafik ustuvorligi uchun QoS (Quality of Service) ishlatiladi.
🔹 SD-WAN orqali eng yaxshi marshrutni tanlash.
🔹 Load Balancing yordamida trafikni bir nechta internet provayderlar o‘rtasida taqsimlash.
4️⃣ HA (High Availability) va Monitoring
📌 HA qanday ishlaydi va filial NGFW uchun qanday afzalliklari bor?
🔹 HA (High Availability) – bu tarmoqdagi uzilishlarni oldini olish va NGFW’ning uzluksiz ishlashini ta’minlash uchun ishlatiladigan texnologiya.
🔹 HA rejimlari:
✅ Active-Passive – Bitta NGFW ishlaydi, ikkinchisi kutish rejimida.
✅ Active-Active – Ikkala NGFW parallel ishlaydi va yukni taqsimlaydi.
✅ VRRP yoki HSRP orqali avtomatik IP failover amalga oshiriladi.
📌 Filial NGFW monitoringi qanday amalga oshiriladi?
✅ Centralized Logging – FortiAnalyzer yoki Check Point Log Server orqali loglarni yig‘ish.
✅ Traffic Monitoring – SmartView Monitor yoki FortiView orqali real vaqt tahlili.
✅ SIEM tizimlari bilan integratsiya – Splunk, ELK, QRadar.
5️⃣ Troubleshooting va Muammolarni Bartaraf Etish
📌 Filial NGFW troubleshooting uchun qanday vositalar mavjud?
✅ Ping, Traceroute – Tarmoq ulanishlarini tekshirish.
✅ Tcpdump – Paketlarni real vaqt rejimida tahlil qilish.
✅ SIP debugging (VoIP uchun) – VoIP trafikni tahlil qilish.
✅ fw monitor (Check Point) va diag debug (Fortinet) – Firewall loglarini tekshirish.
📌 Filial NGFW bilan bog‘liq eng ko‘p uchraydigan muammolar va ularning yechimlari
✅ Asosiy tushunchalarni bilib oling – SD-WAN, VPN, NGFW boshqaruvi, HA.
✅ Qo‘shimcha troubleshooting savollar bo‘lishi mumkin – Firewall loglari, packet capture, routing muammolari.
✅ Haqiqiy tajribangizni misol sifatida keltirishga tayyor bo‘ling.