Virtualizatsiya tizimlari bo‘yicha nazariy suhbat savollari va javoblari

Virtualizatsiya jismoniy apparat resurslarini mantiqiy ravishda ajratib, bir nechta operatsion tizimlarni bir serverda ishlash imkonini beradigan texnologiya hisoblanadi. Quyida virtualizatsiya texnologiyalari, turlari, hypervisorlar, konteynerizatsiya, xavfsizlik va troubleshooting kabi muhim jihatlar bo‘yicha savollar va ularga javoblar berilgan.

1️⃣ Virtualizatsiya Asoslari

📌 Virtualizatsiya nima va uning asosiy maqsadi?

🔹 Virtualizatsiya – jismoniy serverlar, tarmoq, disklar yoki ilovalarni ajratib, samarali ishlashga imkon beradigan texnologiya.
🔹 Maqsadi:
✅ Server yuklanishini kamaytirish va resurslarni samarali taqsimlash.
✅ Ko‘p turdagi operatsion tizimlarni bitta jismoniy serverda ishlatish.
✅ Tarmoq va saqlash tizimlarini ajratib, xavfsizlikni oshirish.
✅ Kompaniyalarga xarajatlarni kamaytirishga yordam berish.

2️⃣ Virtualizatsiya Turlari

📌 Virtualizatsiya turlari qanday?

📌 Virtualizatsiya va konteynerizatsiya farqlari qanday?

3️⃣ Hypervisor (Virtual Mashina Menejeri)

📌 Hypervisor nima va uning turlari qanday?

🔹 Hypervisor – virtual mashinalarni yaratish va boshqarish uchun ishlatiladigan dasturiy yoki apparat platformasi.
🔹 Hypervisor’larning ikkita asosiy turi bor:

📌 Type 1 va Type 2 hypervisor farqlari qanday?

✅ Misol: KVM virtual mashina yaratish (Linux)

bashКопироватьРедактироватьvirt-install --name vm1 --vcpus 2 --memory 2048 --disk size=10 --cdrom /path/to/iso

✅ Misol: VirtualBox’da VM yaratish (CLI)

bashКопироватьРедактироватьVBoxManage createvm --name "UbuntuVM" --register

4️⃣ Eng Mashhur Virtualizatsiya Platformalari

✅ Proxmox’da VM yaratish (CLI orqali):

bashКопироватьРедактироватьqm create 100 --name UbuntuVM --memory 2048 --net0 virtio,bridge=vmbr0 --cdrom /var/lib/vz/template/iso/ubuntu.iso

5️⃣ Virtual Mashinalarni Xavfsizligi

📌 Virtualizatsiya xavfsizligini ta’minlash uchun qanday chora-tadbirlar kerak?

✅ VM’lar uchun ajratilgan resurslarni to‘g‘ri sozlash – CPU, RAM va diskni optimal ajratish.
✅ Tarmoq izolyatsiyasi (VLAN, SDN) – Har bir VM’ni alohida tarmoqda saqlash.
✅ Snapshot va backup tizimlari – Virtual mashinalarni buzilishdan himoya qilish.
✅ VM trafikni monitoring qilish – IDS/IPS tizimlari bilan himoyalash.
✅ VM disk shifrlash – Maxfiy ma’lumotlarni himoya qilish.

✅ Misol: Proxmox’da VM snapshot olish:

bashКопироватьРедактироватьqm snapshot 100 "backup-snapshot"

6️⃣ Troubleshooting va muammolarni bartaraf etish

7️⃣ Xulosa va maslahatlar

✅ Virtualizatsiya – server resurslarini samarali ishlatish imkonini beradi.
✅ Hypervisor turlari – Type 1 (bare-metal) va Type 2 (host-based) farqlarini bilish muhim.
✅ Konteynerizatsiya – Docker va Kubernetes yengil virtualizatsiya alternativasi.
✅ Xavfsizlik – VM snapshot, tarmoq izolyatsiyasi va monitoring tizimlarini o‘rnatish zarur.
✅ Troubleshooting – Loglarni tekshirish va resurs taqsimotini optimallashtirish.