Next-Generation Firewall (NGFW)

Next-Generation Firewall (NGFW) – bu an’anaviy xavfsizlik devoridan farqli o‘laroq, ilg‘or xavfsizlik xususiyatlariga ega bo‘lgan tarmoq xavfsizlik qurilmasidir. NGFW nafaqat IP manzillar va portlar asosida trafikni filtrlash bilan cheklanmaydi, balki ilovalar, foydalanuvchilar va tahdidlarni tahlil qilish imkoniyatiga ham ega.

NGFW texnologiyasi Intrusion Prevention System (IPS), Application Control, Sandboxing, URL Filtering, Anti-Bot va ilg‘or tahdidlarni aniqlash kabi xavfsizlik mexanizmlarini o‘z ichiga oladi.

1. NGFW ning asosiy imkoniyatlari

1.1. Stateful va Deep Packet Inspection (DPI)

Stateful Inspection – An’anaviy xavfsizlik devorlarida mavjud bo‘lgan asosiy paket filtrlash funksiyasi.
DPI (Deep Packet Inspection) – Paketlar ichidagi ilovalarni, protokollarni va zararli kodlarni tahlil qilish.

1.2. Application Control (Ilova nazorati)

Ilovalarni aniqlash va boshqarish (masalan: YouTube, Telegram, Zoom, TikTok, Office 365).
Ilovalardagi harakatlarni cheklash (masalan, faqat YouTube video ko‘rishga ruxsat berib, sharh yozishni taqiqlash).
Xavfli yoki nomaqbul ilovalarni bloklash.

1.3. Intrusion Prevention System (IPS)

Hacker hujumlarini oldindan aniqlash va bloklash.
Exploit hujumlari, zero-day tahdidlarini aniqlash.
Tarmoq trafikida nomaqbul harakatlarni to‘xtatish.

1.4. URL Filtering va Zero Phishing

Zararli va nomaqbul veb-saytlarga kirishni taqiqlash.
HTTPS Inspection orqali tahlil qilish.
Fishing sahifalarini avtomatik bloklash.

1.5. Zero Trust Network Access (ZTNA)

Foydalanuvchi va qurilmalar identifikatsiyasiga asoslangan ruxsatlar.
Zero Trust siyosati bilan tarmoqga ruxsatsiz kirishni bloklash.
Multi-Factor Authentication (MFA) va Identity-Based Access Control.

1.6. Qo‘shma VPN va SD-WAN imkoniyatlari

SSL VPN va IPSec VPN orqali xavfsiz ulanish.
SD-WAN – avtomatik trafikni yo‘naltirish va tarmoq resurslarini optimallashtirish.
Masofaviy ofislarni xavfsiz bog‘lash uchun tarmoq segmentatsiyasi.

1.7. Sandboxing va Advanced Threat Protection

Shubhali fayllarni virtual muhitda ishga tushirish va tahlil qilish.
AI va Machine Learning orqali yangi tahdidlarni tahlil qilish.
Zero-Day tahdidlarini aniqlash va ularni avtomatik bloklash.

1.8. SIEM va SOAR integratsiyasi

SIEM (Security Information & Event Management) bilan ma’lumot almashish.
Tahdidlarni avtomatik tahlil qilish va javob berish (SOAR).

2. NGFW qanday ishlaydi?

NGFW quyidagi asosiy jarayonlarni bajaradi:

Trafikni tahlil qilish – Paketlarning sirtqi va ichki qismiga qarab, ilovalar, foydalanuvchilar va tahdidlarni aniqlaydi.
Ilovalarni identifikatsiya qilish – Trafikning qaysi ilovadan kelayotganini aniqlaydi (masalan, YouTube, Skype, Telegram).
Qo‘llanilayotgan protokollarni tekshirish – TCP, UDP, HTTP, HTTPS, FTP va boshqa protokollarni tahlil qiladi.
Xavfsizlik siyosatlarini qo‘llash – NGFW tarmoq siyosatlari asosida ruxsat berish yoki bloklashni amalga oshiradi.
Tahdidlarni aniqlash va bloklash – IPS, Anti-Bot, Anti-Virus va Sandboxing orqali zararli trafikni yo‘q qiladi.
SIEM tizimlariga xabar yuborish – Barcha tahdidlar to‘g‘risida xavfsizlik guruhiga hisobot jo‘natiladi.

3. NGFW va An’anaviy Firewall farqlari

Xususiyat An’anaviy Firewall Next-Gen Firewall (NGFW) Packet Filtering Ha Ha Application Control Yo‘q Ha IPS & IDS Yo‘q Ha Zero-Day hujumlarni aniqlash Yo‘q Ha Anti-Bot va Anti-Virus Yo‘q Ha Threat Emulation (Sandboxing) Yo‘q Ha Zero Trust va Identity Awareness Yo‘q Ha Cloud Security Yo‘q Ha

4. NGFWning eng mashhur ishlab chiqaruvchilari

Bugungi kunda eng kuchli va mashhur NGFW ishlab chiqaruvchilari quyidagilar hisoblanadi:

5. NGFW ni qanday joriy qilish kerak?

NGFW ni korxona tarmog‘iga to‘g‘ri integratsiya qilish uchun quyidagi bosqichlarni bajarish kerak:

Tarmoq diagrammasini tuzish – NGFW qanday joylashtirilishini aniqlash.
Qo‘llaniladigan xavfsizlik siyosatlarini belgilash – Trafikga ruxsat berish yoki bloklash siyosatlarini yaratish.
Qo‘shimcha xavfsizlik xizmatlarini sozlash – IPS, Anti-Bot, URL Filtering, Application Control.
VPN va SD-WAN sozlash – Masofaviy xodimlar va filiallar uchun xavfsiz ulanishlarni ta’minlash.
Monitoring va xavfsizlik hisobotlarini sozlash – SmartConsole yoki SIEM tizimlari bilan integratsiya qilish.
Qo‘shimcha avtomatlashtirish – AI va Machine Learning yordamida tahdidlarni oldindan aniqlash.

6. NGFW ni kimlar ishlatishi kerak?

6.1. Kichik va o‘rta bizneslar uchun

Masofaviy ishchilar va VPN xavfsizligini ta’minlash.
Fishing hujumlari va zararli dasturlardan himoya qilish.
Qo‘llanma VPN, SD-WAN va Zero Trust imkoniyatlari.

6.2. Korporativ tarmoqlar uchun

Ilg‘or IPS va AI asosida tahdidlarni avtomatik bloklash.
SIEM tizimlari bilan integratsiya.
Zero Trust va Identity Awareness orqali aniq autentifikatsiya.

6.3. Ma’lumot markazlari va bulut muhitlari uchun

AWS, Azure, Google Cloud bilan moslashuv.
Bulut xavfsizligi va Sandboxing texnologiyalari.

Xulosa

Next-Generation Firewall (NGFW) – bu an’anaviy xavfsizlik devoriga qaraganda ancha kuchli va zamonaviy himoya vositasi. Agar kompaniyangiz ilovalar va foydalanuvchilarga asoslangan tahdidlarni oldindan bartaraf etishni xohlasa, NGFW eng yaxshi yechim hisoblanadi.