1. SDM Templates nima?

SDM (Switching Database Manager) Templates – bu Cisco Catalyst switchlarida TCAM (Ternary Content Addressable Memory) resurslarini turli tarmoq funksiyalariga moslashtirish uchun ishlatiladigan konfiguratsiya modeli. SDM switchning xotira resurslarini Layer 2, Layer 3, QoS, ACL va boshqa tarmoq xizmatlari o‘rtasida taqsimlash imkonini beradi.

2. SDM Templates qanday ishlaydi?

Switchlar cheklangan apparat resurslariga ega bo‘lgani sababli, barcha funksiyalar uchun bir xil miqdordagi xotira ajratish samarali bo‘lmaydi. SDM Templates yordamida switch tarmoqdagi roliga mos ravishda xotira ajratadi, bu esa uning ishlash samaradorligini oshiradi.

SDM Templates switch ishga tushganda yuklanadi va belgilangan konfiguratsiyaga qarab TCAM resurslarini mos taqsimlaydi.

3. SDM Templates turlari

Cisco switchlarida SDM Templates turli xil tarmoq ehtiyojlariga moslashishi mumkin. Quyidagi asosiy shablonlar mavjud:

1. Default (Sukut bo‘yicha shablon)

Muvozanatli xotira taqsimoti.
Layer 2 va Layer 3 xizmatlari uchun umumiy balanslangan xotira.
Kichik va o‘rtacha hajmdagi tarmoqlar uchun mos.

2. VLAN Template

Ko‘p VLAN ishlatiladigan tarmoqlar uchun optimallashtirilgan.
Layer 2 MAC jadvallariga ko‘proq xotira ajratadi.
Layer 3 routing funksiyalari kamayadi.
Layer 2 ishlov berish muhim bo‘lgan tarmoqlar uchun mos.

3. Routing Template

Layer 3 marshrutlash funksiyalari uchun optimallashtirilgan.
Ko‘p miqdordagi IP marshrutlash yozuvlarini saqlash imkonini beradi.
Layer 2 VLAN funksiyalari kamayadi.
Inter-VLAN routing yoki Layer 3 switchlar uchun mos.

4. Access Template

Qo‘shimcha xavfsizlik va kirish nazorati (ACL) imkoniyatlarini oshiradi.
QoS va xavfsizlik qoidalarini boshqarish uchun ko‘proq TCAM xotiradan foydalanadi.
Ko‘proq ACL va QoS qoidalariga ehtiyoj bo‘lgan muhitlar uchun mos.

5. Advanced Template

Eng yuqori hajmdagi marshrutlash va xavfsizlik imkoniyatlarini ta’minlaydi.
Layer 3 yo‘naltirish va QoS/ACL ishlov berishni kengaytiradi.
Yirik tarmoqlarda foydalanish uchun mos.

4. SDM Templates dan foydalanish

1. Joriy SDM shablonni ko‘rish

Switchda qaysi SDM shablon ishlatilayotganini tekshirish uchun:

show sdm prefer

Bu buyruq switchda hozirda ishlatilayotgan SDM shabloni haqida ma’lumot beradi.

2. SDM shablonni o‘zgartirish

SDM shablonni o‘zgartirish uchun quyidagi buyruq ishlatiladi:

sdm prefer <template_name>

Misol uchun, agar VLAN shablonini tanlamoqchi bo‘lsangiz:

sdm prefer vlan

Shablonni o‘zgartirgandan so‘ng switchni qayta yuklash (reload) kerak:

reload

5. SDM Templates afzalliklari

✅ Tarmoq ehtiyojlariga mos xotira taqsimoti – Switchning ishlash samaradorligini oshiradi.
✅ Qo‘shimcha Layer 2 yoki Layer 3 resurslarni moslashtirish – VLAN yoki Routing ehtiyojiga qarab sozlash mumkin.
✅ Katta hajmdagi ACL va QoS qoidalarini qo‘llab-quvvatlash – Xavfsizlik va trafikni boshqarish imkoniyatlarini kengaytiradi.
✅ TCAM xotira ishlatilishini optimallashtiradi – Eng samarali natijalarni ta’minlaydi.

6. SDM Templates ning kamchiliklari

❌ Shablonni o‘zgartirish uchun switchni qayta yuklash kerak – Bu tarmoqda uzilish keltirib chiqarishi mumkin.
❌ Xotira ajratilishi qat’iy – Har bir shablon aniq xotira taqsimotiga ega bo‘lib, uni moslashuvchan tarzda o‘zgartirish imkoni yo‘q.
❌ Noto‘g‘ri shablon tanlansa, tarmoq samaradorligi pasayishi mumkin – Masalan, VLAN shablonini Layer 3 yo‘naltirish uchun ishlatish samarasiz bo‘lishi mumkin.

7. SDM Templates qayerda ishlatiladi?

✔ Enterprise tarmoqlari – Layer 2 va Layer 3 muvozanatini saqlash uchun.
✔ Data center switchlarida – Qo‘shimcha marshrutlash yoki VLAN qo‘llab-quvvatlash uchun.
✔ Xavfsizlik va QoS muhim bo‘lgan muhitlarda – ACL va QoS uchun ko‘proq xotira ajratish uchun.
✔ Xizmat provayder tarmoqlarida – Eng yuqori samaradorlikni ta’minlash uchun.

8. Xulosa

SDM Templates – bu Cisco switchlarining TCAM xotira resurslarini turli tarmoq ehtiyojlariga mos ravishda taqsimlash uchun ishlatiladigan texnologiya. Har bir switch o‘zining roli va vazifasiga qarab mos shablon tanlashi mumkin. VLAN, Routing, Access va Advanced shablonlaridan foydalanib, switch resurslarini eng samarali tarzda boshqarish mumkin. Shablonni o‘zgartirish orqali tarmoq ehtiyojlariga mos keladigan optimallashtirilgan konfiguratsiya yaratish mumkin, lekin bu o‘zgarishlar switchni qayta yuklashni talab qiladi.