پمپ وکیوم چیست؟
به تجهیزاتی که با استفاده از آنها، هوا با فشاری کمتر از فشار اتمسفر گرفته و فشرده می‌شود سپس فشار اتمسفر آزاد می‌گردد پمپ وکیوم گفته می‌شود. با توجه به اینکه هوا در فشار کم دارای حجم زیادی است، پمپ‌های وکیوم نیز از مخزن بزرگی برخوردارند و تقریبا حجیم می‌باشند.
پمپ وکیوم با نام پمپ خلاء نیز شناخته می‌شود و همان‌طور که از آن مشخص است سبب ایجاد یک خلاء جزئی می‌شود که برای موقعیت‌های صنعتی و مهندسی کاربرد دارد. این دستگاه‌ها برای انتقال مایعات یا مواد دیگر از یک مکان به مکانی دیگر بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند.
وکیوم تاریخچه پمپ
پمپ های خلاء از زمان‌های قدیم مورد استفاده قرار می‌گرفتند که از قدیمی‌ترین آن۶ها، پمپ‌های مکنده مورد استفاده در روم باستان بودند. آن زمان این پمپ ها طراحی ساده‌تری داشتند تا اینکه در ۳۷۰ سال قبل طراحی و ساخت پمپ وکیوم به صورت تخصصی درآمد. بر اساس منابع، پمپ خلاء به وسیله یک دانشمند آلمانی به نام اتووان گریکه اختراع شد.
اگرچه در آن زمان پمپ ساخته شده توسط اتووان گریکه نسبت به پمپ های امروزی بسیار ساده بود اما قابلیت‌های همین پمپ، زمینه‌ساز رشد و توسعه این محصول در سه قرن اخیر شد. امروزه پمپ های خلاء نسبت به گذشته پیچیدگی خیلی زیادتری دارند و بازدهی آنها بسیار بالاتر می‌باشد.
اینورتر چیست
برای راه‌اندازی و کنترل دور موتور در قسمت‌های مختلف صنایع مانند انواع پمپ‌های صنعتی و ساختمانی و همچنین پمپ وکیوم از اینورتر استفاده می‌شود. اینورتر بر اساس ولتاژ و فرکانس مورد نیاز کاربر، برق AC خروجی را تامین می‌کنند. با استفاده از برق AC تولید شده در خروجی اینورتر میتوان موتورهای مختلف AC سه فاز را کنترل و راه‌اندازی کرد.
انواع پمپ وکیوم
به طور کلی پمپ‌های وکیوم یا پمپ خلاء به ۳ دسته پمپ خلاء خشک یا پمپ بدون روغن، پمپ وکیوم رینگ روغن و پمپ خلاء رینگ آب تقسیم می‌شوند. در ادامه به معرفی هر یک از این پمپ ها می‌پردازیم.
پمپ خلاء خشک
این نوع پمپ نسبت به سایر انواع پمپ ها خلاء پایینی دارد و در فضاهای خورنده که دیگر پمپ های وکیوم پاسخگو نیستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. مقدار جیوه ایجاد شده در این پمپ‌ها بین یک تا ده میلی‌متر می‌باشد. از مزایای پمپ خلاء خشک میتوان به عمر مناسب دستگاه، اصطحکاک نسبتا پایین، عملیات خلاء با اعمال فشار، حجم کم دستگاه، صدای پائین دستگاه حین کار، عدم تولید آلاینده حین کار و قیمت نسبتا پایین آن اشاره کرد.
پمپ وکیوم رینگ روغن
فعالیت پمپ وکیوم رینگ روغن به صورت چرخشی می‌باشد و دو تیغه آن به وسیله روتور 180 درجه به حالت چرخش درمی‌آیند. در این نوع پمپ، هوا از یک طرف وارد می‌شوند و پس از تولید فشار پایین، از طرفی دیگر خارج می‌گردد. برای اینکه فعالیت این دستگاه به درستی انجام شود باید همیشه روغن داشته باشد؛ در صورتی که دستگاه بدون روغن بماند عملکرد آن با اختلال مواجه می‌شود.
پمپ وکیوم رینگ روغن نیز دارای مزایای مختلفی می‌باشد که از جمله آنها میتوان به وزن کم، راندمان کاری نسبتا بالا، ارتعاشات صوتی، لرزش کم و قیمت مناسب اشاره کرد.
پمپ خلاء رینگ آب
پمپ خلاء رینگ آب از پرکاربردترین و پر طرفدارترین انواع پمپ وکیوم به شمار می‌آید. از این نوع پمپ برای جابجایی انواع گازها و مایعات استفاده می‌شود و به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. از انواع پمپ خلاء رینگ آب میتوان نوع تک پروانه، دو پروانه و چند پروانه اشاره کرد. برای اینکه بتوان از این دستگاه استفاده کرد باید محفظه آن با مقدار مشخصی آب پوشانده شود.
از مزایای پمپ خلاء رینگ آب میتوان به موارد مختلفی چون توان مصرفی پایین پمپ، راندمان بالا، لرزش کم، خطای پایین به علت ساختار یک تکه‌ای، عدم نیاز به روغن‌کاری داخلی، هزینه تعمیر مقرون به صرفه، ماندگاری و طول عمر بالا و تنوع بالای قیمت‌ها به دلیل تنوع مدل‌های آن اشاره کرد.
تفاوت پمپ وکیوم با الکتروموتور
پمپ وکیوم و الکتروموتور هر دو از تجهیزات بسیار مهم و پر کاربرد در حوزه صنعت هستند. پمپ وکیوم با ایجاد یک خلاء جزئی در حوزه‌های صنعتی و مهندسی کاربرد دارد در مقابل الکتروموتور جزو تجهیزاتی است که قابلیت تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی حرکتی را دارد و در مشاغل گوناگونی چون پتروشیمی و سیمان، کارخانه‌های مختلف مواد غذایی و... مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مشخصات فنی پمپ وکیوم
اگر از یک پمپ وکیوم به تنهایی در یک سیستم وکیوم استفاده شود؛ خلاء کمی ایجاد می‌شود که این مقدار خلا برای بسیاری از موقعیت‌ها مورد قبول نیست. به همین دلیل، معمولا روتس وکیوم نیازمند یک پمپ وکیوم پشتیبان در سیستم‌های وکیوم است. پمپ خلاء پشتیبان وکیوم می‌تواند یک پمپ خلاء روغنی یا یک پمپ خلاء خشک با برخورداری از ظرفیت پمپاژ مناسب باشد.
اگر در فرآیند وکیوم، بخار یا گازهای خورنده وجود داشته باشد بهتر است از پمپ وکیوم خشک چند مرحله‌ای به عنوان پمپ خلاء پشتیبان در پکیج وکیوم استفاده شود. در سیستم‌های وکیومی که دارای ظرفیت بالا هستند، میتوان به طور سری کردن تعدادی پمپ وکیوم با پمپ وکیوم پشتیبان فشار بالا را انتخاب کرد. پمپ خلا پشتیبان می‌تواند از نوع پمپ وکیوم روغن در گردش یا از نوع پمپ وکیوم خشک چند مرحله‌ای باشد.
کاربردهای پمپ وکیوم
پمپ‌های وکیوم با توجه به انواع مختلفی که دارند در موقعیت‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله کاربرد این پمپ ها میتوان به استفاده آنها در خودروسازی، هوا نوردی، کاربردهای شیمیایی، پوشش دهی سطوح با خلاء، صنایع الکتریکی، صنایع غذایی، روشنایی‌ها، متالورژی، کاربردهای هسته‌ای، نیمه رساناها، عملیات حرارتی، فرآیند خشک کردن با خلاء و فرآیند تقطیر اشاره کرد.
مزایای پمپ وکیوم
از مزایای پمپ‌های وکیوم میتوان به موارد مختلفی چون نسبت تراکم و فشار نهایی بالا، برخورداری از سیستم بیرینگ برای عملکرد آرام و بی‌صدا، برخورداری از شیر بای پاس، طول عمر بالا به دلیل طراحی ویژه دستگاه و قابلیت اجرای آن با موتور ضداشتعال اشاره کرد.
پمپ‌های مورد استفاده در صنایع
پمپ‌های وکیوم دارای انواع مختلفی هستند که بر اساس کاربرد و ویژگی‌هایشان در صنایع مختلفی کاربرد دارد. پمپ‌های وکیوم مورد استفاده در صنایع به ۳ نوع کلی چون پمپ‌های وکیوم با خلاء بالا، پمپ‌های وکیوم با خلاء متوسط و پمپ‌های وکیوم با خلاء کم تقسیم می‌شوند.
از جمله پمپ‌های وکیوم با خلاء بالا میتوان به پمپ دمای پایین، پمپ مولکولی، پمپ یونی، پمپ تصعید تیتانیوم و پمپ انتشار اشاره کرد. پمپ‌های وکیوم با خلاء متوسط نیز شامل پمپ خلا خشک، پمپ دو مرحله‌ای روتاری وین، پمپ خلا روتز، پمپ تقویت‌کننده روغنی و پمپ جت بخار آب اشاره کرد. علاوه بر این‌ها، پمپ‌های وکیوم با خلاء کم نیز شامل پمپ پره روتاری تک مرحله‌ای، پمپ شیر اسلاید، پمپ خلا حلقه مایع و پمپ خلاء متقابل می‌شوند.
نکات مهم خرید پمپ وکیوم
از موارد مهمی که در زمان خرید پمپ وکیوم باید به آنها توجه داشته باشید میتوان به سلامت ظاهری، میزان کارکرد و گارانتی این محصول توجه کرد. این موارد به خصوص در زمانی که قصد خرید پمپ دست دوم را دارید اهمیت زیادی پیدا می‌کند چرا که امکان دارد پمپ وکیوم دست دوم به دلیل فشار بالا در زمان کار دچار آسیب شده باشد. در این صورت خرید این پمپ دست دوم دیگر به صرفه نخواهد بود و پمپ نو با توجه به کارآیی بهتر برای شما بصرفه تر خواهد بود.
علاوه بر این، توجه کنید که مقدار خلاء لازم از سیستم و مقدار سرعت تخلیه گازهای موردنظر در حجم مشخص به چه اندازه است. در واقع شما باید در نظر داشته باشید که در یک شیفت کاری به چه میزان خلاء احتیاج دارید تا بتوانید مناسب‌ترین خرید را انجام دهید.