Curve DAO Token
DeFi-ს ზრდისა და განვითარების განსაცვიფრებელი ტემპი ისეთ კრიტიკულ მოვლენას, როგორიცაა Compound Finance - ლიკვიდურობის მაინინგის პირველი წარმომდგენი - წარმოაჩენს თითქოს ეს დიდი ხნის წინ დაიწყო, თუმცა რეალურად ეს იყო 2020 წლის ივნისში, 18 თვის წინ. ეს შეგვახსენებს, რომ DeFi ჯერ კიდევ მეტად ადრეულ ფაზაშია. ბევრი არაეფექტური დეტალია მშენებლების მიერ გამოსწორების მოლოდინში. კომპოზიციურობის გამოყენებით ძველიდან ახალი იდეები ჩნდება, აძლიერებს აპრობირებულ კონცეფციებს და აუმჯობესებს არსებულ პროდუქტებს.
Curve არის DeFi-ს “ლურჯი ჩიპი”, პიონერი, რომელიც შეიქმნა ჯერ კიდევ 2020 წელს. იგი ფოკუსირებულია იმაზე, რასაც ადამიანების უმეტესობა ტრივიალურ სერვისად მიიჩნევს მისი ფართო ხელმისაწვდომობის გამო: ეს არის ტოკენების გადაცვლა. მიუხედავად ამისა პროექტები, რომლებიც ჩნდება Curve-ის ირგვლივ იყენებს მას, როგორც პლატფორმას საკუთარი შეთავაზებების დასაწყებად და ამით სულ უფრო მიმზიდველ ინვესტიციად აქცევს.
მიუხედავად იმისა, რომ Curve ძველი პროექტია, ყველას არ ესმის, თუ რატომ რჩება იგი DeFi-ში მნიშვნელოვან მოთამაშედ. ეს გასაკვირი სულაც არ არის.
ბევრი ადამიანი, სავარაუდოდ, უკმაყოფილოა მომხმარებლისათვის მეტად არამეგობრული ინტერფეისით, რომელიც არის თავის დახრა ისეთი ადრეული (იშვიათი) ოპერაციული სისტემების, როგორიცაა Windows 98. ასევე პოტენციურად რთულად გასაგებია მათემატიკური ფორმულა, რომელიც განაპირობებს მის ფუნქციონირებას. ყველაზე მნიშვნელოვანი, რაც Curve-მა DeFi-ს
მოუტანა, არის ისეთი აქტივების გაცვლა, როგორებიცაა სხვადასხვა დოლარის სტაბილური მონეტები და ძირითადი კრიპტოვალუტების (WBTC, stETH) სხვადასხვა დასტეიკებული/შეფუთული/სინთეზური ვერსიები უფრო ნაკლები კურსის ცვალებადობით ვიდრე Uniswap V2-ის შემთხვევაში.
Curve-მდე რამოდენიმე მილიონი USDC-ს USDT-ზე გადაცვლა მეტად ძვირი ღირდა. ეს იმიტომ ხდებოდა, რომ მათემატიკა, რომელსაც ავტომატიზირებული ბაზრის შემქმნელები (AMM) ზოგადად იყენებენ, არ არის გათვლილი ფასების მცირე რყევებისათვის, რაც მსგავსი აქტივების გაცვლისას ხდება.
გამარტივებულ გონებრივ მოდელს მსგავსი აქტივების გაცვლისათვის, როგორებიცაა USDC და USDT, ეწოდება "მუდმივი ფასი". ასეთ აუზში ტოკენების საერთო რაოდენობა ყოველთვის მუდმივი იქნება.
x + y = const
თუ აუზში არის 50 USDC და 50 USDT და ვინმე ცვლის 30 USDT 30 USDC-ზე, აუზში ტოკენების რაოდენობა იცვლება 20 USDC და 80 USDT-თი.
მაგრამ ეს ნიშნავს, რომ USDT და USDC ყოველთვის უდრის $1-ს და ტოკენების რაოდენობა აუზში ყოველთვის ტოლია 100-ს.
თუმცა რეალურ სამყაროში, განსაკუთრებით დეცენტრალიზებული სტაბილური მონეტებისათვის, როგორებიცაა DAI და MIM, ეს ფორმულა ასე ვერ მუშაობს. მუდმივი ვაჭრობის გამო სთეიბლკოინის ფასები სხვადასხვა ადგილებზე ჩვეულებრივ მერყეობს $1-მდე და შეიძლება იმოძრაოს $0.98-მდე ან $1.01-მდეც.
თუ აუზში USDC $1,02 და USDT $0,99 ეღირებოდა, არბიტრაჟები გაყიდიდნენ მთელ USDT-ს USDC-ზე 3% მოგების მისაღებად,რაც აუზას უსარგებლოს გახდიდა. ასე რომ აქტივებისათვის, რომლებიც არ არიან 100%-ით თანაბარი ფასით, AMM-ები "მუდმივი პროდუქტის" ფორმულას იყენებენ ფასების გამოსათვლელად.
xy = K
მუდმივი პროდუქტის ეს ფორმულა საშუალებას გაძლევთ აუზში ლიკვიდობა გაავრცელოთ ფასების ფართო დიაპაზონით. ეს ტრეიდთან ერთად ხდება: რაც უფრო დიდია სავაჭრო მოცულობა, მით უფრო მაღლა ან დაბლა იწევს ფასი მრუდზე, რაც ვაჭრობას ნაკლებად მიმზიდველს ხდის. ამას მცოცავი კურსი ეწოდება.
სთეიბლკოინებისათვის მუდმივი პროდუქტის ფორმულის გამოყენების პრობლემა არის ის, რომ იგი არ იძლევა ლიკვიდობის კონცენტრირებას მცირე ფასების დიაპაზონში, რისკენაც მსგავსი აქტივებია მიდრეკილი.
ნაკლებად სავარაუდოა, რომ დასტეიკებული ETH ბევრად უფრო ძვირი იქნება ვიდრე ჩვეულებრივი ETH, ასე რომ აზრი აქვს ლიკვიდობის უმეტესი ნაწილის შენარჩუნებას აუზში კონცენტრირებულ მცირე დიაპაზონში - 0,95-დან 1,05-მდე. Curve იყო პირველი
პროექტი, რომელმაც შემოგვთავაზა ფორმულა სწორედ ამის გასაკეთებლად.
Curve-ს ფორმულა აერთიანებს მუდმივი ფასისა და მუდმივი პროდუქტის ფორმულებს და ამატებს რამოდენიმე ცვლადს. შედეგად ფორმულით წარმოებული „მრუდი“ საკმარისად ბრტყელია, რათა შესაძლებელი გახდეს დიდი მოცულობითი გადაცვლები მჭიდრო ფასების დიაპაზონში, მაგრამ არა მთლიანად ბრტყელი, რათა თავიდან იქნას აცილებული ზემოთ ნახსენები არბიტრაჟების მიერ აუზის გადინება.
ამ ეგრეთ წოდებულმა „Stableswap invariant“-მა შესაძლებელი გახადა მსგავსი აქტივებით მასშტაბური ვაჭრობა და შექმნა ლიკვიდობის მაინინგის შესაძლებლობა სთეიბლკოინების მფლობელთათვის. როდესაც ლიკვიდობის უმეტესი ნაწილი კონცენტრირებულია ფასების გარკვეულ დიაპაზონში, არსებობს უფრო მეტი შანსი, რომ მომხმარებლების სახსრები გამოყენებულ იქნას და მათ ამის სანაცვლოდ საკომისიო მიიღონ.
Curve გთავაზობთ უფრო მეტს, ვიდრე უბრალოდ სთეიბლსვაპია. მაგალითად არსებობს აქტივების გადაცვლა (მაგ. stETH-ს WBTC-ზე) და დაკრედიტების აუზები (გაცვლისათვის სარგებლის მომტანი აქტივების გამოყენება, როგორიცაა cDAI, და ამით შემოსავლის მიღება). მაგრამ მათემატიკური ფორმულა აქტივების "სწორად" ფასწარმოებისათვის არის მისი ძირითადი ღირებულება.
ღრმა ლიკვიდურობით არბიტრაჟის მსგავსი სავაჭრო საქმიანობა შეიძლება მოხდეს ძალისხმევის გარეშე და დაბალი დამატებითი ხარჯებით. ეს მნიშვნელოვანია აქტივობებისათვის, DeFi დამოკიდებულია ისეთებზე, როგორებიცაა კურსის შენარჩუნება (მაგ. DAI $1-მდე) და ლიკვიდურობის ჩატვირთვა ახალი ტოკენებისათვის (მაგ. SUSD stablecoin by Synthetix).
როგორც კი გააცნობიერებთ, თუ რას აკეთებს პროექტი, აღარ არის გასაკვირი, რომ Curve არის ყველაზე მაღალი რანგის პროექტი სხვადასხვა ბლოკჩეინში, სადაც ის მუშაობს. მეტაფორულად, ეს არის „ლიკვიდობის მდინარე“, რომელიც აძლიერებს DeFi-ს და აქცევს მას DeFi-სათვის ლიკვიდობის კიდევ ერთი ინოვაციური წყაროს თანატოლად, რომელიც ჩვენ უკვე გირჩიეთ - Tokemak.
ლიკვიდურობის მდინარედ ყოფნა არ არის მიზეზი იმისა, რომ Curve გახდა ჩვენი არჩევანი. ჩვენ გვჯერა, რომ რაღაც მწიფდება პროექტის ირგვლივ და შესაძლებელია CRV-ის ფასი მომდევნო თვეებში საგრძნობლად გაიზარდოს.
CRV ტოკენი
სანამ ვახსენებთ Curve-ის მომავალ კატალიზატორს მნიშვნელოვანია გამოვყოთ პროექტის სიმბოლური ეკონომიკა და
მაქსიმალური რაოდენობა: 3.03 მილიარდი
DeFi-ის დეცენტრალიზაციის იდეასთან ერთად Curve-ს სმარტ კონტრაქტების მნიშვნელოვანი ელემენტები კონტროლდება CRV ტოკენის მფლობელების მიერ - ვინც არ უნდა იყვნენ ისინი. ამავდროულად ახალი CRV ნაწილდება ლიკვიდობის პროვაიდერებზე როგორც ჯილდო. CRV-ს განაწილება ლიკვიდურობის პროვაიდერებს შორის არათანაბარია, რაც იმას ნიშნავს, რომ პროვაიდერებს შეუძლიათ მიიღონ მეტი CRV, ვიდრე B ჯგუფის პროვაიდერებს. ეს არის მრუდის დიზაინის მნიშვნელოვანი არჩევანი. თითოეული აუზისთვის ჯილდოს ზომა განისაზღვრება ლიანდაგით, რომელსაც აკონტროლებს მმართველობა (ანუ CRV მონეტები). Შედეგი? გრძელვადიან მოთამაშეებს ეძლევათ სტიმული შეინარჩუნონ მოპოვებული CRV, რათა მათ ხმა მისცენ თავიანთ აუზებს მეტი CRV ტოკენის მიღების მიზნით.
CRV ტოკენის ინფლაცია ასევე მაღალია და მისი კომპენსაციის ერთ-ერთი მექანიზმი მისი ჩაკეტვაა მმართველობითი უფლებების სანაცვლოდ, რომელიც მოყვება ტოკენის ფლობას. CRV, როგორც ასეთი, არ მიიღება ხმის მიცემის პროცესისათვის, ამის ნაცვლად მომხმარებლები ბლოკავენ თავიანთ CRV-ს გამოყენებული veCRV-ის სანაცვლოდ.
veCRV თავის მხრივ ვერ გადაიცემა და მისი დაბლოკვა შეიძლება გაგრძელდეს ოთხ წლამდე. მოკლედ თუ მომხმარებელს სურს ჰქონდეს მეტი ხმის მიცემის უფლება, მან უნდა დაბლოკოს თავისი CRV უფრო დიდხანს, რომ მიიღოს მეტი veCRV ხმის მიცემისათვის.
როგორც ხედავთ Curve's DAO-ს აქტიური მონაწილეები ფაქტობრივად იძულებულნი არიან უარი თქვან ლიკვიდურობაზე, რომელიც მათ შეიძლება დასჭირდეთ, თუ მათ სურთ თავიანთი აზრის გამოხატვა ხმის მიცემის პროცესში, რაც გავლენას მოახდენს მათ მომავალ მოგებაზე.
Convex CRV მფლობელებს საშუალებას
აძლევს სამუდამოდ განათავსონ თავიანთი ტოკენები ლიკვიდური cvxCRV-ის სანაცვლოდ. პროცესი წააგავს იმას, რასაც Lido finance აკეთებს Ethereum-თან.
CVXCRV ინარჩუნებს CRV-ს დაბლოკვის დინამიკას veCRV-სათვის, მაგრამ მისით ასევე შესაძლებელია ვაჭრობა და მომხმარებელს შეუძლია მონაცვლეობით ხმის მიცემა მასზე სპეციალიზებული Votium აპლიკაციის საშუალებით.
მნიშვნელოვანია, რომ როდესაც თითოეული cvxCRV იბეჭდება, CRV გადის მიმოქცევიდან, რადგან ის იკეტება VeCRV-ს მისაღებად, რომელიც მოწოდებულია Convex-ის მიერ. Convex ასევე სტიმულს ამატებს ლიკვიდობის პროვაიდერებისათვის CVX-ის სახით.
ლიკვიდობის პრობლემის მოგვარებისა და მის მიერ შეთავაზებული დამატებითი სტიმულირების შედეგად Convex აუცილებლად იღებს CRV-ს ღია ბაზრიდან. ამრიგად ის CRV-ის ერთ-ერთი უმსხვილესი მფლობელია.
მაგრამ, როგორც აღინიშნა ამ მოხსენების დასაწყისში, არის არაეფექტური სარგებელი. Curve-ს არ აქვს სისტემა, რომ ეფექტურად იყოს გამოყენებული მის მიერ ტოკენების დიდი ნაწილის ფლობის გამო შედარებით მეტი ხმის უფლება.
გაიცანით Redacted Cartel
რაც უფრო მეტი ხმის მიცემის ძალა აქვს ზოგიერთ ნაწილს Curve-ში, მით უფრო მაღალია მისი გავლენა ლიანდაგზე, რომელიც განსაზღვრავს ჯილდოს რაოდენობას ლიკვიდურობის აუზებისათვის. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ ნებისმიერ საკმარისად დიდ პარტიას (ხმის უფლების კუთხით) შეუძლია გააკონტროლოს, თუ რომელი აუზი იქნება ყველაზე მეტად სასტიმულაციო ნებისმიერ მოცემულ მომენტში. ეს დინამიკა ქმნის შესაძლებლობას (და საჭიროებას) მართოს Curve-ის კაპიტალი რაც შეიძლება ეფექტურად. სწორედ აქ გვახსენებენ ისევ ტოკემაკს.
ეს არის ასევე ის წერტილი, როდესაც ჩვენ აღვნიშნავთ, რომ ახლახან გაჩნდა სუბიექტი სახელწოდებით “Redacted Cartel.” Redacted-ს სურს გააკონტროლოს Curve-ის ხმის მიცემის ძალა და საბოლოოდ თქვას, თუ სად უნდა წავიდეს სტიმული.
როგორ ისახავს Redacted ამის გაკეთებას მიზნად? პროექტი იყენებს Olympus DAO შემაკავშირებელ სისტემას, რათა შექმნას უაღრესად მიმზიდველი პროექტი, რომელშიც ჩაიკეტება CRV და CVX და ისინი არასდროს განიბლოკება. Redacted საშუალებას აძლევს ადამიანებს „დააკავშირონ“ თავიანთი CRV და CVX BTRFLY ტოკენის სანაცვლოდ, რომელსაც ამჟამად აქვს 200,000%-ზე მეტი APY.
ბევრი CRV-ს და CVX-ს თავის ხაზინაში ფლობით Redacted-ს შეუძლია ჰქონდეს საბოლოო კონტროლი Curve-ზე. პროექტმა განაცხადა, რომ მას სურს გამოიყენოს ეს კონტროლი Curve ეკოსისტემაში გრძელვადიანი მოთამაშეებისათვის სწორი სტიმულის შესაქმნელად და განდევნოს ისეთები, ვისაც არ აინტერესებთ Curve-ს ან DeFi-ის საერთო კეთილდღეობა და წარმატება.
სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ Redacted-ს სურს თავიდან აიცილოს „ფერმა და ნაგავსაყრელი“ აქტივობები, რომლებსაც შეუძლია უარყოფითად იმოქმედოს CRV-ის ფასზე. ღია ბაზრიდან CRV-ისა და CVX-ის მუდმივ გადინებასთან ერთად ჩვენ გვჯერა, რომ ამ დინამიკას შეუძლია შექმნას მნიშვნელოვანი ზეწოლა CRV ტოკენებზე მიწოდების მხრიდან.
Redacted-ს უკვე $70 მილიონზე მეტი აქვს საკუთარ ხაზინაში და მალე მოგვცემს CRV და CVX დაკავშირების შესაძლებლობას. ამ ეტაპზე პროექტს ჯერ კიდევ გაცილებით ნაკლები CRV და CVX აქვს, ვიდრე Convex-ს. აქედან გამომდინარე Curve-ს მიწოდების შოკი მხოლოდ ახლა იწყება. ასეთი დინამიკის საუკეთესო რამ არის ის, რომ იგი მხოლოდ აძლიერებს უკვე წარმატებულ პროდუქტს. მაშინაც კი, თუ რამე არასწორედ წარიმართება Redacted-თან, ძირითადი CRV და CVX მონეტები არ გაქრებიან, რადგან ისინი მეტად ღირებულია ერთ-ერთ წამყვან DeFi პროტოკოლზე დართვის გამო.
გუნდი
მაიკლ ეგოროვი (თანადამფუძნებელი,
აღმასრულებელი დირექტორი) არის პროგრამული უზრუნველყოფის განვითარების ვეტერანი. კრიპტოში მოღვაწეობის დაწყებამდე მან მიიღო დოქტორის ხარისხი სვინბერნის ტექნოლოგიური უნივერსიტეტის ფიზიკაში და მუშაობდა რამდენიმე კომპანიაში, მათ შორის ინჟინრად LinkedIn-ში.
მისმა წინა პროექტმა NuCypher-მა მნიშვნელოვანი ყურადღება მიიპყრო ICO-ს ეპოქაში, თუმცა, ვინაიდან NuCypher ყურადღებას ამახვილებს კონფიდენციალურობაზე, ის ახლა ბაზრის ყურადღების ცენტრშია.
მაიკლის გარდა პროექტს GitHub-ის შენარჩუნებაში ისეთი ადამიანები ეხმარებიან როგორებიც არიან ჩარლი და ბენ ჰაუზერები. ჩარლი ასევე საზოგადოების მართვაშიც მონაწილეობს.
მთლიანობაში რადგან პროტოკოლზე სამუშაოების უმეტესობა უკვე შესრულებულია, Curve-ს არ ესაჭიროება დიდი გუნდი პროდუქტისათვის.
რისკები
როგორც ზემოთ აღინიშნა, Curve იყო პირველი, ვინც დაანერგა კონცენტრირებული ლიკვიდობა AMM სისტემისათვის. თუმცა, Uniswap-მა ახლახანს შესთავაზა მომხმარებლებს მსგავსი ფუნქციონირება თავის განახლებაში. აქედან გამომდინარე არსებობს რისკი, რომ შესაძლოა განმავლობაში Curve-ს ბაზრის წილი შეიძლება შემცირდეს უფრო მარტივი ინტერფეისის მქონე კონკურენტის მიერ, რომელსაც აქვს გადასაცვლელი აქტივების დიდი არჩევანი.
ასევე არსებობს რისკი, რომ Redacted ვერ შეასრულებს Curve ეკოსისტემის გრძელვადიანი მოთამაშეებისათვის სწორი სტიმულის შექმნის შესახებ თავის დაპირებას. თუ Redacted გახდება ისეთი დიდი როგორიც ჩანაფიქრშია, მას ექნება არაჩვეულებრივი ძალა, რომელიც შესაძლოა არასწორ ხელში მოხვდეს და პროტოკოლი დააზიანოს.
ბოლოს, არსებობს სმარტ კონტრაქტის რისკი, რომელიც მოჰყვება ნებისმიერ დეცენტრალიზებულ პლატფორმას. მიუხედავად იმისა, რომ Curve ერთ წელზე მეტი ხნის განმავლობაშია გამოცდილი, იგი არ არის 100% ექსპლოიტგამძლე. იმის გათვალისწინებით, თუ რამდენ ლიკვიდურობას ფლობს პროტოკოლი, ექსპლოიტი სავარაუდოდ საფრთხეს შეუქმნის მის არსებობას, რადგანაც იგი ვერ შეძლებს ყველა დაკარგული თანხის ანაზღაურებას.
დასკვნა
მიუხედავად რამოდენიმე რისკისა ჩვენ გვჯერა, რომ Curve არის მყარი ფსონი DeFi სივრცეში. პროტოკოლი გვთავაზობს მნიშვნელოვან ფუნქციონირებას და აქვს ღრმა ლიკვიდურობა აქტიური გამოყენებისათვის.
ეს არის საუკეთესო ადგილი პროექტებისათვის რათა გაზარდონ ლიკვიდობა და შეინარჩუნონ აქტივების მიმაგრება. ამის გარეშე შესაძლოა, DeFi არ გამხდარიყო ისეთი, როგორსაც დღეს ვხედავთ. მისი მნიშვნელობა მთელი სივრცისათვის ჯერ კიდევ არ გამქრალა, მიუხედავად იმისა, თუ როგორი მნიშვნელოვანია კრიპტოში დრო.
Curve-ზე შექმნილი ახალი პროექტებით ის კიდევ უფრო მიმზიდველი ხდება. Convex Finance და Redacted Cartel ყურადღებას ამახვილებენ მიმოქცევიდან CRV-ს განუწყვეტლივ ამოღებაზე და სტიმულის შექმნაზე, რათა მომხმარებლებს არ ჰქონდეთ სურვილი, რომ გაფარმონ CRV და სწრაფი მოგების მისაღებად მოიშორონ იგი. შედეგად ჩვენ ველით, რომ CRV-ს სავარაუდოდ ექნება მიწოდების შოკი უახლოეს მომავალში, რაც მისი ფასის ზრდას განაპირობებს.