Ethereum Name Service
ეთერიუმის სერვისის დასახელების (ENS) მიერ მოწოდებული დომეინების სახელები აუმჯობესებს ბლოკჩეინის მომხმარებელთა ურთიერთქმედებას ისევე, როგორც DNS-ს მიერ მოწოდებული დომეინის სახელები აუმჯობესებს ინტერნეტის მომხმარებელთა ინტერაქციას. ENS არ არის გამიზნული DNS-ის ჩანაცვლებისათვის, იგი მუშაობს სხვადასხვა ბლოკჩეინთან. მოსალოდნელია, რომ მომავალში ENS მნიშვნელოვანი კავშირი იქნება არსებულ ინტერნეტსა და სხვადასხვა კრიპტოვალუტის პროექტებს შორის.
• პროექტი დიდი სამიზნე საერთო ბაზარია და ის კარგად არის პოზიციონირებული ლიდერობისათვის.
• კონკურენტებისგან განსხვავებით ENS არ ცდილობს შეცვალოს არსებული ინტერნეტ ტექნოლოგიები, რაც თავის მხრივ მნიშვნელოვნად უწყობს ხელს მის დანერგვას.
• ENS შეიძლება გამოყენებულ იქნას ეთერიუმის გარეთ და დეცენტრალიზებული აპლიკაციების მზარდი რაოდენობა იყენებს ამ სერვისს.
• ვენჩურულ კაპიტალს არ მიუღია ადრეული წვდომა ENS ტოკენების განაწილებაზე, რამაც შესაძლოა პოტენციურად გაზარდოს ტოკენების ფასი.
პროექტის შესაძლებლობები ბაზარზე
მიუხედავად სხვა პროექტების კონკურენციისა ENS დიდი ხანია დამკვიდრდა, როგორც ლიდერი დომენის სახელების რეგისტრაციისა კრიპტოვალუტის ბაზარზე. რეალურმა აპლიკაციამ, რომლებიც ინტეგრირდება სხვადასხვა ბლოკჩეინთან, სწრაფად მზარდ კრიპტო საზოგადოებებთან და თამაშებთან და NFT-ებთან, წვლილი შეიტანა მეტავერსის განვითარებაში.
სხვა კომპანიებთან ერთად, როგორიცაა Unstoppable Domains, Namecoin და Handshake, ENS უკვე სამ წელზე მეტია არსებობს. მისი წარმატება ძირითადად განპირობებულია იმით, რომ ENS ავსებს და აფართოებს DNS-ის ფუნქციონირებას, ხოლო სხვა პროექტები ცდილობენ მთლიანად ან ნაწილობრივ შეცვალონ იგი ბლოკჩეინზე დაფუძნებული ალტერნატივით. შეგიძლიათ შექმნათ ENS-ის ვერსია, რომელსაც მართავს თქვენი ეთერიუმის ანგარიში და დაამატოთ ENS ფუნქცია, როგორიცაა კრიპტოვალუტის მიღება თქვენი ტრადიციული დომენის სახელზე. ENS ასევე მხარს უჭერს ეთერიუმის გარდა სხვა ბლოკჩეინებსაც და საშუალებას აძლევს მომხმარებლებს მიიღონ საკუთარი Solana, Avalanche და ათობით სხვა Layert პროექტი, ისევე როგორც მათი აქტივები. ENS თავის საქმეში ბაზრის ლიდერია მისი მახასიათებლების, ფუნქციონირებისა და პოზიციის გამო არსებული DNS სისტემის გაფართოების გამო. მისი კონკურენტები არცერთ ამ სფეროსთან ახლოსაც კი არ არიან.
საბაზისო ტექნოლოგია
ENS ტექნოლოგია ქმნის მნიშვნელოვან კავშირს ადამიანურ და მანქანურ ლოგიკას შორის Web 3.0-თვის. თითქმის ყველა სერვისი, რომელსაც ამჟამად ვიყენებთ Web 2.0-ზე განთავსებულია სერვერებზე, როგორც წესი ცენტრალიზებულ მონაცემთა ცენტრებში, რომლებსაც ფლობენ კომპანიები, როგორიცაა მაგალითად Amazon. Web 3.0-ს აქვს განსხვავებული მოდელი, რომელშიც არ არის სერვერები და ქსელში არსებული ყველა მონაცემი ინახება თითოეული მისი მონაწილის მიერ.
ინტერნეტი, როგორც ჩვენ დღეს ვიცით, არის სერვერების ქსელი, რომელიც მუშაობს სხვადასხვა აპლიკაციებზე. მაგალითისათვის როდესაც თქვენს ბრაუზერში შედიხართ Google.com-ზე თქვენი კომპიუტერი უკავშირდება სერვერს, რომელიც ინახავს Google-ის მონაცემებს. მთავარი პრობლემა, რომელიც წარმოიქმნება სხვადასხვა სერვერებთან დაკავშირებისას არის ის, რომ მანქანებს არ ესმით ადამიანის ენა. Web 2.0 სერვერის სფეროში, DNS აკავშირებს ადამიანებისთვის ხელსაყრელ მისამართებს IP მისამართებთან. ENS ემსახურება Web 3.0-ის იმავე მიზანს, თუმცა ENS სახელები შეიძლება მიუთითებდეს უფრო მეტ მიმართულებაზეც.
დომეინის ტრადიციული სახელები იმართება ცენტრალიზებული სერვისებით, როგორიცაა GoDaddy და შესაბამისად, ადვილად წაიშლება მფლობელის სურვილის მიხედვით. უფრო მეტიც, ცენტრალიზებულ კომპანიებს აქვთ სერვერების მცირე რაოდენობა, ამიტომ ჰაკერებს მარტივად შეუძლიათ მათი გამორთვა. ახალ პრინციპებზე დაფუძნებული დეცენტრალიზებული ვებ მოდელი გვპირდება, რომ დომეინების სახელებს უფრო უსაფრთხოს, ცენზურას კი მდგრადს გახდის.
ENS-ის მიზანია გააუმჯობესოს DNS, როგორც დამატებითი გადაწყვეტა. ეს ქმნის უპირატესობას, რადგან ის შეესაბამება Web 2.0 სტანდარტებს, რომელშიც მსოფლიოს უმეტესობამ უკვე განახორციელა ინვესტიცია. ახალი ტექნოლოგიებისათვის აუცილებელია ტრადიციულ სტანდარტებთან შესაბამისობა. ინტერნეტის ახალ სისტემაზე დაუყოვნებლივ გადასვლა შეუძლებელია, ეს უნდა მოხდეს ეტაპობრივად, ამიტომაც ადამიანებს იოლად უნდა შეეძლოთ ნავიგაცია Web 2.0 და Web 3.0 მისამართებს შორის.
ENS იკვებება ეთერიუმუს სმარტ კონტრაქტებით. არსებობს რეესტრის სამი ძირითადი ტიპი: სმარტ კონტრაქტების, რეგისტრატორი და გადამყვანი. რეგისტრატორის ხელშეკრულება ანიჭებს მფლობელებს სახელებს და განათავსებს ინფორმაციას რეესტრში, რომელიც გამოიყენება ENS-თან დაკავშირებული სერვისების მონაცემების სამართავად.
როგორც უკვე აღვნიშნეთ, მისამართების მხარდაჭერა მრავალ ქსელში მნიშვნელოვანი სარგებელია. ჩვენ გვჯერა, რომ მომავალი ეკუთვნის მულტიჩეინს და ეს ფუნქცია პოტენციურად საშუალებას აძლევს ENS-ს გახდეს პლატფორმა არამხოლოდ ეთერიუმის არამედ ყველა ბლოკჩეინისათვის. უფრო მეტიც, სისტემა განიცდის ტრადიციულ ვებ 2.0 პრობლემებს.
პირველ რიგში, DNS-ის მსგავსად, ENS შესაფერისია დომეინების თვითგატაცებისათვის. დომეინის ჩაძირვა ხდება მაშინ, როდესაც ისინი ყიდულობენ არსებული კომპანიის სახელით უკანონო მოგების მისაღებად ან თავდასხმის ტექნიკის დაფარვის მიზნით, როგორიცაა ფიშინგი, როდესაც ETH-ის ENS დომეინების ინფილტრაცია იწყება. დამატებითი პრობლემა ENS-ზე არის ის, რომ DNS უცვლელია.
ENS დომეინის შეძენა ხდება შეზღუდული პერიოდით, რაც შესაძლებელს გახდის განთავისუფლდეს მომხმარებლებისაგან, რომლებსაც ავიწყდებათ საკუთრების უფლების განახლება. თუმცა მას შემდეგ რაც დომეინი აღარ იქნება მფლობელთან არსებობს 90-დღიანი საშეღავათო პერიოდი, რომლის განმავლობაშიც თავდაპირველ მფლობელს შეუძლია განაახლოს თავისი საკუთრება, რაც გააადვილებს საქმეს.
მთლიანობაში ENS-ს გააჩნია მუშა ტექნოლოგია, რომელიც აფართოებს არსებული Web 2.0გადაწყვეტილებების ფუნქციონირებას.
ეკოსისტემა
ENS შედგება ეთერიუმის მომხმარებლების მცირე საზოგადოებისაგან, თუმცა პროექტის დიზაინი მათ გამოსადეგს ხდის პოტენციურად ფართო აუდიტორიისათვის, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს ეთერიუმის ეკოსისტემის გაფართოება. კრიპტოვალუტით ტრანზაქციები ისეთივე მარტივი უნდა იყოს, როგორც ელ.ფოსტის ან თანხის გაგზავნა თქვენს ანგარიშზე.
არსებობს ENS-ის მიღების მრავალი შესაძლებლობა. ეთერიუმი მხოლოდ ერთია 109 ბლოკჩეინიდან, რომელსაც მხარს უჭერს ENS. გარდა ამისა ბლოკჩეინის 58-მა მომხმარებელმა იგი გააერთიანა თავის სერვისებში, რამაც მნიშვნელოვნად გაამარტივა დანერგვა სხვა ბლოკჩეინებში, და ერთზე მეტი შესაძლო ვარიანტის შეთავაზებით.
ENS-ის გუნდმა ბლოკჩეინის სფეროს მიღმაც დაიწყო გაფართოება. ბოლო განახლებით მათ დააკავშირეს დომეინის ისეთი ტრადიციული სახელები როგორიცაა მაგალითად facebook.com და განათავსეს ისინი ეთერიუმზე. ეს საშუალებას აძლევს მომხმარებლებს საკუთარი თავი წარმოადგინონ ტრადიციული სახელებით ეთერიუმზე შეერთებისას. ENS ქვედომეინები არის ძირითადი ENS დომეინის შვილობილი დომეინები, რომლებიც მომხმარებელს აძლევს მათზე კონტროლს. ამ დროისთვის 250-ზე მეტ დეცენტრალიზებულ აპლიკაციას აქვს ინტეგრირებული ENS სახელები. ეს მოიცავს უამრავ Defi აპლიკაციას, როგორებიცაა Uniswap და Aave, NFT პროექტები და ბლოკჩეინის თამაშები. ჯგუფმა გადადგა სწორი ნაბიჯები პროაქტიული მმართველობის ხელშეწყობისათვის.
ENS-ის მმართველობას მხარს უჭერენ მაღალი დონის დელეგატები: ბაზრის ლიდერი, Coinbase Chainlink-ის დამფუძნებელი სერგეი ნაზაროვი და ENS-ის დამფუძნებელი ნიკ ჯონსონი.
ტოკენომიკა
ENS ახალი ტოკენია და გამოიყენება მხოლოდ სამართავი ფუნქციით, თუმცა მისი სარგებლიანობა მომავალში გაიზრდება, რადგან პროექტის საზოგადოება დაიწყებს ქსელის აქტიურ მართვას. გუნდი ამჟამად DAO-სა და მართვის მექანიზმების მორგების პროცესშია. მართვის პროცესის დაწყებისთანავე გამოჩნდება გაფართოების წინადადებები.
სულ იქნება 100 მილიონი ENS ტოკენი და განაწილება იქნება შემდეგი:
• 25% airdrop ENS დომენის მფლობელებისთვის
• 20% გუნდი და პირველი მონაწილეები
უახლოეს წლებში სიმბოლური ინფლაცია შედარებით დაბალი იქნება. ENS-მა არ მოაგროვა ფული ვენჩურული ფონდებიდან, რაც ნიშნავს, რომ ტოკენების განაწილებაში არცერთმა მხარემ არ მიიღო მონეტები დაბალ ფასად და გამყიდველის მხრიდან ზეწოლა შედარებით დაბალი იქნება.
გუნდი
ნიკ ჯონსონი (Ethereum Name Service-ის დამფუძნებელი და წამყვანი დეველოპერი). მუშაობდა ეთერიუმში პროგრამული უზრუნველყოფის ინჟინრად. მას აქვს 15 წელზე მეტი გამოცდილება პროგრამული უზრუნველყოფის ინჟინერისა Google-ში და რამდენიმე სხვა კომპანიაში.
ბრენტლი მილიგანი (მთავარი ოპერაციული ოფიცერი). ENS-ში გაწევრიანებამდე დააარსა რამოდენიმე მედია და ბლოკჩეინ პროექტი. დაამთავრა უიტონის კოლეჯი ფილოსოფიის ბაკალავრის ხარისხით.
ENS-ის განვითარებას ძირითადად მართავს სინგაპურში დაფუძნებული არაკომერციული ორგანიზაცია True Names LTD. ამჟამად პროექტის გუნდი ცხრა ადამიანისაგან შედგება რომლის წევრების უმეტესობაც დეველოპერია.
Roadmap
მიუხედავად იმისა, რომ არ არსებობს ოფიციალური რუკა, პროექტი უახლოეს მომავალში გეგმავს მის გამოშვებას. ამჟამინდელ მომხმარებლებს შეუძლიათ აკონტროლონ პროექტების პროგრესი Github-ზე. დაფა აჩვენებს, თუ რა ფუნქციებსა და განახლებებს ავრცელებენ დეველოპერები ამჟამად.
ტოკენის შეფასება
ENS ტოკენით ვაჭრობა ცოტა ხნის წინ დაიწყო. გაშვებიდან მალევე მოხდა ფასის მნიშვნელოვანი ნახტომი, თუმცა ამის შემდეგ ფასი დასტაბილურდა. ადამიანებმა, რომლებმაც მიიღეს ეარდროფი განაცხადეს, რომ მათ ტოკენის გაყიდვით კარგი მოგება მიიღეს. ზოგადად მისი სამომავლო მიმართულება დიდწილად იქნება დამოკიდებული ზოგადად ბაზრის განწყობაზე თუმცა ვენჩურულ ფონდებს, რომლებმაც ვერ მიიღეს ENS, შეუძლიათ დიდი მოთხოვნის წარმოქმნა დიდი შესყიდვების საშუალებით, რაც ფასზე აუცილებლად აისახება.
ENS უკვე ბლოკჩეინის ინფრასტრუქტურის მნიშვნელოვანი ნაწილია. ასეთი სერვისის გარეშე კრიპტოვალუტის მასობრივი მიღება გაცილებით რთული იქნება გადახდების გაგზავნისა და სმარტ კონტრაქტებთან ურთიერთქმედების არასასიამოვნო ინტერფეისის გამო. მიუხედავად იმისა, რომ ENS არ არის ერთადერთი გამოსავალი რომელიც ხელმისაწვდომია ბაზარზე, იგი გამოირჩევა კონკურენტთაგან, რადგან ის ავსებს ტრადიციულ DNS ტექნოლოგიას და თავსებადია ეთერიუმის გარდა სხვა ბლოკჩეინებთანაც.