Xiyonatning shirin ta'mi
4-qism
Xeeso kechki shahar chiroqlari bilan yoritilgan derazaga tikilib turar, ichki hislari bilan kurashayotgandi. San uning yonida, stolda qo‘lini tizzasiga qo‘yib, jim kuzatardi. Ularning o‘rtasida sukunat hukmron edi, ammo bu sukunat o‘z-o‘zidan kuchli edi, go‘yo bu ikki insonning ichki kurashlari bir-biriga botinmasdan, lekin his etilayotgan edi.
San oxir-oqibat o‘z ovozi bilan bu sukunatni buzdi:
— Xeeso, sen nima uchun bu xavfli o‘yinga kirganingni bilasanmi?
Xeeso boshini biroz burib, uning savoliga befarq bir ifoda bilan qaradi.
— Bilmayman. Balki o‘zimni sinash uchun, balki sening ko‘zlaringda yashirin kuchni tushunish uchun.
Sanning ko‘zlari biroz qisilib, uning javobini hazm qilganday bo‘ldi. U asta-sekin o‘rnidan turib, Xeesoning oldiga keldi. Xeeso orqaga chekinmadi, faqat uning harakatini kuzatdi.
San uning yoniga kelib, past ovozda dedi:
— Lekin sen bu o‘yin qanchalik xavfli ekanligini hali ham tushunmaysan. Bu shunchaki sinov emas. Bu o‘yin seni o‘zini yo‘qotishga olib kelishi mumkin.
Uning ovozidagi kuch Xeesoning ichida yana titroq uyg‘otdi. Xeeso uning so‘zlarini ichida qayta-qayta aylantirib, oxir-oqibat kulimsiradi:
— Men allaqachon yo‘qotishni boshlaganman, San. Ammo men shuni tushundimki, ba’zida yo‘qotish ham o‘ziga xos g‘alabaga olib keladi.
San bu javobdan keyin bir zum ichida to‘xtadi. Xeesoning ko‘zlarida o‘ziga ishonch va bir o‘ziga xos qaror ko‘rinardi. U bu ko‘zlarga tikilib turdi va asta-sekin Xeesoning iyagini ohista ko‘tardi.
— Demak, sen menga qarshi chiqmoqchisan, — dedi u sekin, lekin tovushida bir o‘tkir ogohlantirish bor edi.
Xeeso uning bu so‘zlariga javoban yengil boshini chayqadi.
— Yo‘q,Men senga qarshi emasman. Ammo bu o‘yinda faqat sening qoidalaring bo‘lmaydi.
San jilmaydi. Bu jilmayish hech qanday mehribonlikdan darak bermas edi, aksincha, ularning bu munosabatlari qanchalik murakkab va keskin bo‘lishini ko‘rsatayotgandi.
U Xeesoning yuzidan asta silab o‘tib, dedi:
— Ko‘ramiz, qoidalarni kim belgilashini.
Shu paytda ularning suhbati devor ortida yashirin kuzatuv texnologiyasi yordamida eshitib turilganini ikkovidan ham biri bilmasdi. Xeesoning xavfli roli nafaqat San bilan, balki boshqa bir noma’lum kuchlar bilan bog‘langan edi.
San ortiga qaytib, ichimlik shishasini qo‘liga oldi va o‘z ichida bu qizning kuchini sinashga qaror qildi. Ammo ichki sezgisi unga bir narsani aytib turardi: bu o‘yin nafaqat Xeeso uchun, balki uning o‘zi uchun ham sinov bo‘lishi mumkin edi.
Xeeso esa o‘zida ikki xil hisni bir vaqtda sezardi – Sanga yaqin bo‘lishga bo‘lgan sirli tortishish va undan uzoqlashishga bo‘lgan ichki istak. Ammo u bir narsani aniq bilardi: bu o‘yinning davomi ular uchun qanchalik xavfli bo‘lmasin, u o‘z yo‘lidan qaytmaydi.
San va Xeeso o'rtasidagi tarang va ehtirosli lahzadan keyin xona ichida og'ir sukunat hukm surardi. Xeeso Sanning qo'lida qanchalik kuchli ekanligini his qildi. U harakatlarini nazorat qilishni istasa-da, uning tanasi va his-tuyg'ulari allaqachon bo'ysunib bo'lgan edi. San asta-sekin uni o'ziga yaqinlashtirib, uning yuziga qarab, chuqur nafas oldi.
— Xeeso, — dedi u pichirlab, uning ismini yana bir bor talaffuz etib. — Bilasanmi, bu dunyoda faqat kuchli bo‘lganlar omon qoladi. Sen esa kuchli bo‘lishing kerak. Menga kerak bo‘lish uchun kuchli bo‘lishing kerak.
Xeeso unga qaradi. Sanning ko'zlaridagi sovuq nigohlar ichida nimadir yashirin edi. Bu nigohlar nafaqat qo'rqinchli, balki o'ziga tortuvchi edi.
— Menga o'rgatasanmi? — dedi Xeeso past ovozda, ammo so'zlarida kuchli iroda sezilib turardi.
San uning so'zlaridan kulimsiradi. Uning tabassumi yanada hukmron va sirli edi. U qo'lini Xeesoning iyagiga qo'yib, boshini biroz ko'tartirdi.
— Birinchi dars: hech qachon qo'rquvingni ko'rsatma, — dedi u qat'iy ovozda. — Qo'rquvingni ko'rsatsang, dushmanlar seni parchalab tashlashadi.
San Xeesoning yuzidan qo'lini olib, orqaga bir qadam tashladi. U ichimlik stakanini olib, ichidagi suyuqlikni bir ho'plamda ichib yubordi. So'ng stolga suyanib, Xeesoga qaradi.
— Yodingda bo‘lsin, Xeeso, bu dunyo xavfli. Men seni o‘z tomonimga tortdim, lekin bu o‘yin sen o‘ylaganchalik oson emas. Endi sen faqat o‘z harakatlaring uchun emas, balki mening hayotim uchun ham javobgarsan.
Xeeso uning so'zlarini eshitib, chuqur nafas oldi. U ichki isyonni bostirolmas edi. Ammo uning ichida nimadir uni bu xavfli o‘yinda qolishga undar edi.
— Men tayyorman, — dedi Xeeso oxir-oqibat. Uning ovozi qat’iyatli va aniq edi.
San uning bu so‘zidan qoniqqanday, bosh irg‘ab qo‘ydi.
— Demak, ertaga yangi vazifaga tayyorlanasan, — dedi u. — Lekin hozir dam olish vaqti.
Xeeso indamay boshini qimirlatib, razm soldi. Ammo ichida uyg‘onayotgan hislar va g‘alayon uni tinch qo‘ymas edi. U o‘z o‘rniga borib o‘tirdi, ko‘zlarini derazadan tashqariga qaratdi. Qorong‘u shaharda ko‘chalarda chiroqlar yonib turar, ammo bu yorug‘lik xuddi yashirin xatarlarni yashirganday tuyulardi.
San uning qarashlarini kuzatib, unga yaqinlashdi. Uning ovozi endi yumshoqroq va taskin beruvchi edi:
— Xeeso, sen bu dunyoda o‘zingni qanchalik kuchli his qilsang, shunchalik omon qolasan. Men seni bu yo‘lda yolg‘iz qoldirmayman.
Xeeso unga qaradi. Bu so‘zlarda nimadir tasalli beruvchi bor edi. Ammo shu bilan birga, Xeeso Sanning dunyosi o‘zini tobora o‘ziga tortayotganini his qildi. Bu dunyo xavfli, sirli, lekin maftunkor edi.
San uning yoniga o‘tirdi. Xeeso birinchi marta uning yuzidagi maskani yechishga urinayotganini his qildi. U Sanning ichida yashiringan sirlarni tushunishga harakat qilar edi.
— San, nega meni tanlading? — so‘radi u.
San bir lahzaga jim qoldi. So‘ngra uning yuzida kulimsirash paydo bo‘ldi.
— Chunki sen o‘zgacha odamsan, Xeeso. Sen bilan bu o‘yin boshqacha. Sen men uchun xavf tug‘dirasan, lekin bu xavf menga yoqadi.
Xeeso uning so‘zlaridan bir lahzaga qotib qoldi. San esa davom etdi:
— Lekin shuni bilib qo‘y, Xeeso. Agar meni xiyonat qilsang yoki meni aldashga harakat qilsang, hech qanday kechirim bo‘lmaydi.
Xeeso uning qat’iy nigohlarini ko‘rib, boshini qimirlatdi.
— Men senga xiyonat qilmayman, — dedi u sekin.
San bu so‘zlardan keyin Xeesoning yuziga qarab, jilmaydi. Uning kulgisi hukmron edi. Ammo bu kulgi ichida nimadir iliqlik ham sezilar edi.
— Yaxshi, — dedi u. — Endi dam ol. Ertaga seni sinov kutmoqda.
Xeeso indamay bosh irg‘adi. Ammo ichki g‘alayon uni tinch qo‘ymas edi. Bu xavfli o‘yin ichida u o‘zini qanday saqlab qolishi mumkinligini bilmasdi. Lekin bir narsa aniq edi: San bilan bu o‘yinda ishtirok etish uning hayotini butunlay o‘zgartirib yuborardi.
Ertalabki quyoshning zaif nurlari xona derazasidan tushayotganida, Xeeso uyg‘ondi. Kechagi voqealar uning xotirasida aniq edi. U xonadan chiqib, San bilan bo‘ladigan "sinov" haqida o‘ylardi. Lekin bu sinov nima ekanini bilmasdi. Xeeso bu joyda yolg‘iz emasligini bilardi, chunki atrofda qadam tovushlari va pichirlashlar eshitilardi.
U asta xonadan chiqdi. Korridor uzun va yorug‘ edi, devorlarda zamonaviy san’at asarlari osilgan. Birdaniga qarshisida San paydo bo‘ldi. U bugun boshqacha edi – qora kostyum kiygan, sovuq nigohi yanada qat’iyatli ko‘rinardi.
— Tayyormisan? — so‘radi u sovuq ohangda.
Xeeso chuqur nafas olib, boshini irg‘adi.
— Nima qilishim kerak? — so‘radi u.
San uni kuzatib, jilmaydi. Bu jilmayishda rahm-shafqat yo‘q edi.
— Bugun haqiqiy dunyoga qadam bosasan. Xiyonat va aldov bilan to‘la joyga. Agar omon qolsang, men senga ishonaman. Agar omon qolmasang... demak, sen bunga yaroqsizsan.
Xeeso ichida qo‘rquvni his qildi, lekin bu qo‘rquvni yuzaga chiqarishga ruxsat bermadi.
San uni pastga olib tushdi. Yer ostidagi xonada bir nechta odamlar yig‘ilgan edi. Ularning yuzlarida shafqatsizlik aks etgan, ko‘zlarida esa bir xil savol bor edi: "Bu qiz kim?"
San oldinga chiqib, barchaga qaradi.
— Bu yerda yangi o‘yinchi bor, — dedi u baland ovozda. — Xeeso.
Hamma uning tomon qaradi. Xeeso o‘zini xuddi ovchining qarshisidagi ov kabi his qildi, lekin tashqi ko‘rinishida hech qanday zaiflikni bildirmadi.
— Bugun u birinchi vazifasini bajaradi, — davom etdi San. — Kimdir unga qarshi chiqmoqchi bo‘lsa, hozir gapiring.
Jimlik cho‘kdi. Odamlarning nigohida ishonchsizlik ko‘rindi, lekin hech kim ovoz chiqarmadi. San bir barmog‘i bilan stolga urib, vaziyatni yanada jiddiylashtirdi.
— Xeeso, — dedi u asta. — Senga bitta oddiy topshiriq bor.
U stol ustiga kichik qora xalta tashladi.
— Bu xaltani yetkazib berasan. Lekin yo‘lda seni sinash uchun bir nechta to‘siqlar bo‘ladi. Ularning har biri senga bir narsani o‘rgatadi. Agar xaltani muvaffaqiyatli yetkazsang, sen o‘zingni isbotlaysan.
Xeeso xaltaga qaradi. Bu kichkina narsa ichida nimadir bor edi – og‘irligi uning sirli ekanligini bildirardi. U o‘zini kuchli tutdi va xaltani olib, boshini qimirlatdi.
— Men buni bajara olaman, — dedi u qat’iy ovozda.
San unga yaqinlashdi, uning yelkasiga qo‘lini qo‘ydi.
— Shuni unutma, Xeeso. Agar bu topshiriqni bajarolmasang, men seni himoya qilmayman. O‘z kuchingga tayanishing kerak.
Xeeso bir lahza uning sovuq nigohlariga qaradi. Bu o‘yinda faqat kuchli va aqlli bo‘lganlar omon qolishi aniq edi. U boshini irg‘adi va yo‘lga chiqdi.
Shahar ko‘chalarida yurish xavfli edi. Xeeso xaltani qo‘lida mahkam ushlab, atrofga ehtiyotkorlik bilan qarab borardi. Yo‘lni o‘ragan sirli ko‘chalarda g‘ayrioddiy jimlik hukm surardi. Birdan orqasidan qadam tovushlari eshitila boshladi. U tezroq yurishga harakat qildi, lekin tovush yaqinlashar edi.
— To‘xta! — degan baland ovoz uning qulog‘iga chalindi.
Xeeso ortga o‘girilib qaradi. Qorong‘i kiyimdagi uch nafar yigit unga qarab kelardi. Ular yuzlarini niqob bilan yopib olishgan, ularning ko‘zlarida xavfli nigoh bor edi.
— Bu yerda nima qilayapsan, qizaloq? — dedi ulardan biri istehzoli ohangda.
Xeeso o‘zini qo‘rqmasdan ko‘rsatishga urindi.
— Bu sizni qiziqtirmaydi, — dedi u.
Yigitlardan biri oldinga chiqib, kuldi.
— Sen shunchalik jasur ekansanmi? Qani, qo‘lingdagi xaltani ko‘raylik-chi.
Xeeso xaltani mahkam ushlab, orqaga qadam tashladi.
— Orqaga turing! — dedi u qat’iy ovozda. Ammo ichida yuragi tez urar edi.
— Aksincha, sen qochishga ulgurmay qolasan, — dedi boshqasiyam jilmayib.
Ularning biri qurolni chiqarib, Xeesoga yaqinlashdi. Shu lahzada Xeeso nimadir qilish kerakligini tushundi. U o‘zini qo‘rquvga berishga vaqt yo‘qligini his qildi. U xaltani qattiq ushlab, bir harakat bilan unga yaqinlashgan yigitning qo‘lidagi qurolni urib tushirdi va orqaga yugurdi.
Lekin ular uni quvib yetishdi. Xeeso kurashmoqchi bo‘ldi, lekin soni ko‘p edi. Shu payt orqadan avtomobilning tormoz tovushi eshitildi. Mashinadan San chiqdi. U vaziyatni ko‘rib, yuzida g‘azab paydo bo‘ldi.
— Orqaga chekin! — dedi u baland ovozda.
Yigitlar bir lahza ikkilanib, qochib ketishdi. San Xeesoga qaradi.
— Men seni nazorat qilib turdim, lekin endi bilishing kerak: bu senga o‘yin emas. Yana bir marta shunday ahvolga tushsang, bu yerda hech kim seni qutqarmaydi.
Xeeso unga qarab, qo‘llarini mahkam musht qildi. Bu o‘yinda omon qolish uchun kuchliroq bo‘lish kerakligini tushundi. Lekin ichida nimadir uyg‘onayotganini ham his qilardi: bu xavfli o‘yin unga yoqayotgandi.