بی اختیاری مدفوع (بی اختیاری روده) و درمان سریع و قطعی آن
بی اختیاری مدفوع نشانه چیست؟
دریچه خروجی مقعد با عضله ای به نام اسفنکتر مقعدی پوشانده شده است. این عضله در حالت معمول تحت اختیار شخص باز و بسته میشود. کار این عضله کمک به دفع مدفوع است. در صورتی که به هر دلیلی این عضله آسیب ببیند، اختیار کنترل از بین میرود. مهمترین دلایلی که باعث آسیب دیدن این عضله می شوند، عبارتند از :
آسیب های عصبی
هر عاملی که اعصاب این عضله را تحت تاثیر قرار دهد، می تواند علت این مشکل باشد. بی اختیاری مدفوع در ضایعه نخاعی شایع ترین علت مرتبط با آسیب های عصبی است. بعد از آن عوامل دیگری مثل زایمان طبیعی، وارد کردن فشار به عضله اسفنکتر یا سکته مغزی نیز می توانند عامل این مشکل باشند.
به علاوه بیماریهایی دیابت و بیماری مولتیپل اسکلروزیس نیز می توانند بر روی این اعصاب تأثیر بگذارند و باعث آسیب شوند که منجر به بی اختیاری مدفوع می شود. در ضمن در برخی موارد آلزایمر و زوال عقل نیز می توانند عامل این بیماری باشند.
یبوست
یبوست مزمن می تواند باعث آسیب دیدن عضله شود. در این بیماری مدفوع به سختی و تنها با اعمال فشار از مقعد خارج میشود. بنابراین عضله کشیده شده و آسیب خواهد دید. همچنین یبوست مزمن ممکن است باعث آسیب عصبی و منجر به بی اختیاری مدفوع شود.
اسهال
کنترل اسهال یا مدفوع آبکی می تواند فشار بسیار زیادی را بر عضله وارد کند. تکرار مداوم این شرایط می تواند سلامت عضله را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به بی اختیاری مدفوع شود.
بواسیر
بیماری بواسیر یا هموروئید موجب متورم شدن سیاهرگ های مقعدی میشود. تورم این سیاهرگ ها باعث می شود که مقعد شما به طور کامل بسته نشود، بنابراین مقداری مدفوع از مقعد خارج خواهد شد.
از دست دادن رفتن خاصیت کشسانی راست روده
به طور معمول، راست روده خاصیت کشسانی دارد. اما ممکن است در اثر عواملی مثل عمل جراحی، پرتودرمانی یا بیماری التهابی روده این خاصیت خود را از دست بدهد. بنابراین مدفوع از مقعد خارج میشود.
جراحی مقعد
جراحی های انجام شده بر روی مقعد، برای درمان بواسیر می تواند باعث آسیب عضلات و اعصاب شده و منجر به بی اختیاری مدفوع شود.
پرولاپس یا افتادگی روده
پرولاپس روده شامل افتادگی بخشی از رکتوم یا راست روده به داخل مقعد است. در بعضی موارد این حالت می تواند به بی اختیاری بیانجامد.
در بیشتر افراد، بیشتر از یک علت برای این مشکل وجود دارد. بی اختیاری مدفوع در بارداری و در کودکان معمولاً موقتی است و مشکل جدی محسوب نمیشود.
درمان
بسته به علت بیماری درمان های مختلفی انجام میشود. برخی از روشهای درمانی به این شرح است:
داروها
اگر اسهال علت این وضعیت باشد، مصرف داروهای ضد اسهال مانند لوپرامید هیدروکلراید، دی فنوکسیلات و سولفات آتروپین (لوموتیل) توصیه میشود. اما در صورتی که یبوست مزمن باعث بی اختیاری شود، مصرف ملین های مانند متیل سلولز (سیتروسل) و پسیلیوم توصیه میشود.
درمان خانگی بی اختیاری مدفوع
یک روش درمان بی اختیاری مدفوع در طب سنتی تغییر در رژیم غذایی است. زیرا آنچه می خورید و می نوشید بر قوام مدفوع تأثیر می گذارد. اگر یبوست عامل بی اختیاری مدفوع است، پزشک نوشیدن مایعات زیاد و مصرف غذاهای سرشار از فیبر را توصیه میکند. فیبر غالباً در میوه ها، سبزیجات و نان های غلات سبوس دار و غلات وجود دارد. حداکثر 25 گرم فیبر در طول روز مصرف کنید. بیشتر از این مقدار ممکن است، باعث تجمع گاز در روده ها شود. همچنین حداقل 8 لیوان آب بنوشید.
اگر اسهال در ایجاد بی اختیاری نقش دارد، غذاهای پر فیبر می توانند حجم مدفوع را افزایش داده و آب آن را کاهش دهد. غذاهایی که می توانند باعث اسهال شده یا گاز روده را افزایش میدهند. شامل غذاهای پر ادویه، غذاهای چرب و لبنیات هستند. به علاوه نوشیدنی های حاوی کافئین، الکل و شیرین کننده های مصنوعی. می توانند به عنوان ملین عمل کنند.
ورزش درمانی
اگر آسیب عصبی علت بی اختیاری مدفوع باشد، پزشک برای بازیابی قدرت عضلات انجام یک سری تمرینات ورزشی خاص را توصیه میکند. این ورزشها می توانند قدرت کنترل اسفنکتر مقعد را افزایش دهند. برخی از این تمرینات ورزشی عبارتند از:
- بیوفیدبک : شامل تمرینات ساده ای است که توسط متخصصین فیزیوتراپی انجام میشود. این تمرینات قدرت عضلات مقعد را افزایش می دهند. در واقع به شخص آموزش داده میشود که چگونه عضلات را منقبض نماید. ممکن است این آموزش ها با کمک مانومتری مقعد و یک بالون رکتال انجام شود.
- ورزش کگل : ورزش کگل عضلات کف لگن را تقویت می کند و ممکن است به کاهش بی اختیاری کمک کند. برای آشنایی بیشتر با این تمرینات توصیه می کنیم. صفحه ورزش کگل را مطالعه نمایید.
تزریق حجم دهنده ها
تزریق این مواد غیر قابل جذب می تواند دیواره های مقعد را ضخیم تر کرده و با جلوگیری از نشت مدفوع به درمان قطعی این مشکل کمک می کند.