Diş Hekimliğinin Tarihi

Bugün bir diş sıkıntısı için diş hekimine gittiğinizde tüm ön yargınıza ve korkunuza rağmen oldukça konforlu bir ortamla karşılaşırsınız. Ne yazık ki antik çağda hayat her açıdan daha zordu, buna diş ağrısı çekenler de dahil. Antik çağların tüm zorluğuna rağmen bazı medeniyetlerin diş hekimliğinde fazlaca yol katettiğini biliyoruz. Peki bu medeniyetler ne kadar gelişmişti, tam olarak neleri biliyorlardı ve bu iş tam olarak nasıl yürüyordu?

Diş hekimliğiyle ilgili en eski bulgular bizi M.Ö 7000’li yıllara kadar götürmektedir. Mısır, Çin, Yunan ve Etrüsk medeniyetlerinin diş hekimliğinde yol katettiğini, Antik Çin’de pulpayı öldürmek için Arsenik kullanıldığını, İnkaların ağrıyı dindirmek için koka yaprağı kullandığını ve Antik Mısır’da da çeşitli macunlar kullanıldığını biliyoruz. Şimdi bu uygarlıklara ve diş hekimliğinde katettikleri ilerlemeye yakından bakalım.

Antik Mısır Medeniyetinde Diş Hekimliği

Antik Mısır Nil Nehri’nin etrafında şekillenmiş bir medeniyettir. Aşağı ve Yukarı Mısır olarak ikiye ayrılır. M.Ö 31 yılında Roma tarafından istila edilerek Roma eyaleti halini almıştır. Mısır medeniyeti yaşadığı çevrenin etkisiyle pek çok alanda teknolojik gelişim yaşamıştı. Bunlardan biri de şüphesiz ki tıptı. Mısır zenginleri bolca şekerli besinler tüketirken bunlar dişeti sorunlarına yol açmaktaydı. Edwin Smith Papirüsüne baktığımızda da Antik Mısır’daki tıbbi gelişmeleri görebiliriz.

Antik Mısır her konudaki merakını diş hekimliğinde de göstermekteydi. Özellikle bol nişasta tüketimi diş hekimliğinin gelişmesi konusunda hızlandırıcı etkenlerden biri olmuştur. Öyle ki Hesy-Ra tarihin ilk diş hekimlerinden biri, veya ilk diş hekimi, Mısır Medeniyetinde üst düzey bir yetkiliydi. Hesy-Ra hakkındaki yazımı okumak için tıklayabilirsiniz. Ayrıca diş köprüleri üzerinde çalışmalar yapmışlar ve bu uygulamanın insanlık tarihindeki öncüleri olmuşlardır. Antik Mısır, diş hekimliğinde macun konusundaki öncü çalışmalarıyla da bilinmektedir.

Etrüsk Medeniyeti ve Altın Dişler

İtalya’nın Kuzey ve Orta bölgelerinde oldukça gelişmiş medeniyete sahip olan Etrüskler, diş hekimliğinde de oldukça ileri bir konumdaydı. Altın bantların kullanıldığı köprü uygulamalarıyla insan ve hayvan dişleri sağlamlaştırılmıştı. Protez uygulamalarında da zamanlarına göre oldukça ileri bir konumdaydılar.

Antik Mezopotamya ve Diş Sağlığı

Mezopotamya Dicle ile Fırat nehirlerinin arasında kalan bölgedir. Medeniyetlerin beşiği olarak bilinen bu bölgede pek çok teknoloji insanlığa armağan edilmiştir. En bilinenlerinden biri de ‘yazı’dır. Sümerlerin 60’lık sistemi ve buradaki medeniyetlerin astronomi çalışmaları da teknolojik gelişmelere örnektir. Fakat Antik Mezopotamya’da diş hekimliği pek de gelişmemişti.

Antik Mezopotamya’da tıp, tek başına bir branş değildi. Hastalıklar ruhlarla ilişkilendiriliyor ve hekimlikle büyücülük arasında bir konumda olan saray görevlilerince tedavi edilmeye çalışılıyordu. Ayrıca Hammurabi yasalarından ötürü cerrahi operasyonlardaki bilgisel birikim meydana gelmemişti. Göze göz, dişe diş.

Çin

Çin yazılı tarihi M.Ö 1600’lü yıllara kadar uzanmaktadır. Pusula, Barut gibi pek çok teknolojinin mucidi olan Çinliler, tıbbi çalışmalarıyla da meşhurdur. Çinli imparatorların ölümsüzlük arayışları, ölümsüzlük iksirleri ve meşhur kilden askerler ( Terracotta Army ) … BKZ: Geleneksel Çin Tıbbı.

Antik Çin diş hekimliğinde de çağına göre gelişmiş bir medeniyetti. Pulpayı öldürmek için arseniği kullanmışlardır. Çürükleri de amalgam ile doldurmuşlardır. Akupunktur ile diş ağrılarını tedavi etmeye çalışmışlar ve diş ağrılarının nedenleri üzerine çeşitli fikirler ortaya atmışlardır.

Kolomb Öncesi Amerika’da Diş Tedavileri

Kolomb öncesinde Kuzey, Orta ve Güney Amerika’da pek çok gelişmiş medeniyet mevcuttu. İnkalar, Aztekler, Mayalar… Bu medeniyetler çeşitli otları diş ağrıları için kullanmışlar, dişleri aşındırarak istenilen şekle sokmaya çalışmışlar, çekim öncesi ağrıyı azaltması için koka yaprakları kullanmışlardı ( İnkalar )

Kolomb öncesinde Amerika’daki medeniyetlerin diş hekimliğindeki gelişimlerini detaylıca okumak için Keşifler Öncesi Amerika’da Diş Hekimliği yazımı okuyabilirsiniz.

Antik Yunanistan

Antik Yunanistan, kültürel olarak çağının oldukça ileri bir konumundaydı. Gelişmiş bir sosyal hayata sahiplerdi. Pek çok filozof , sanatçı ve tıp bilgini Antik Yunanistan’dan çıkmıştır. Ünlü hekim Hipokrat, Krotonlu Alkamion, Aretaeus Antik Yunan hekimlerine örneklerdir.

Antik Yunanistan’da sağlık tanrısı Asklepios adına pek çok tapınak ( Asklepion ) inşa edilmişti. Hipokratla beraber hekimlik daha bilimsel temellere oturdu. Bu dönemlerde dişlerin anatomisi, insanlarda ve hayvanlardaki işlevine dair pek çok düşünce ortaya atıldı. Aristo, erkeklerin kadınlardan daha fazla dişe sahip olduğunu düşünüyordu.

Kaynakça : https://disportal.net/dis-hekimliginin-antik-tarihi/