Sedef hastalığı nedir? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Sedef hastalığı nedir?

Sedef hastalığı, cilt hücrelerinin hızlı bir şekilde çoğalmasına ve üretilen fazla cilt hücrelerinin, cilt üzerinde plak veyahut yama şeklinde kırmızı, üzeri beyaz pullarla kaplı döküntüler oluşturmasına neden olan kronik bir otoimmün durumdur. Bu hücre birikimi, cilt yüzeyinde pullanmaya neden olur.

Pul çevresinde iltihaplanma ve kızarıklık oldukça yaygındır.

Sedef hastalığı, hızlandırılmış cilt üretim sürecinin bir sonucudur. Tipik olarak, cilt hücreleri cildin derinliklerinde büyür ve yavaşça yüzeye çıkar. Sonunda düşerler. Bir deri hücresinin tipik yaşam döngüsü bir aydır.

Sedef hastalığı olan kişilerde bu üretim süreci sadece birkaç gün içinde gerçekleşebilir. Bu nedenle cilt hücrelerinin düşecek zamanı yoktur. Bu hızlı aşırı üretim, cilt hücrelerinin birikmesine yol açar.

Pullar tipik olarak dirsekler ve dizler gibi eklemlerde gelişir. Aşağıdakiler dahil vücudun herhangi bir yerinde gelişebilirler:

El
Ayak
Boyun
Kafa derisi
Yüz

Daha az görülen sedef hastalığı türleri tırnakları, ağzı ve cinsel organların etrafındaki alanı etkiler.

Sedef hastalığının türleri nelerdir?

Beş tür sedef hastalığı vardır:

Plak psoriazis

Plak tipi sedef hastalığı en yaygın sedef hastalığı türüdür.

Deri bölgelerini kaplayan kırmızı, iltihaplı lekelere neden olur. Bu yamalar genellikle beyazımsı gümüş pullarla veya plaklarla kaplıdır. Bu plaklar genellikle dirseklerde, dizlerde ve kafa derisinde bulunur.

Guttat sedef hastalığı

Guttat sedef hastalığı daha çok çocuklukta görülür. Bu tip sedef hastalığı küçük pembe lekelere neden olur. Guttat sedef hastalığının en yaygın yerleri gövde, kollar ve bacaklardır. Bu lekeler nadiren kalın veya plak tipi sedef hastalığı gibi kabarıktır.

Püstüler sedef hastalığı

Püstüler sedef hastalığı yetişkinlerde daha yaygındır. Beyaz, irin dolu kabarcıklara ve geniş kırmızı, iltihaplı cilt bölgelerine neden olur. Püstüler sedef hastalığı tipik olarak eller veya ayaklar gibi vücudun daha küçük bölgelerinde lokalizedir, ancak yaygın olabilir.

Ters sedef hastalığı

Ters sedef hastalığı parlak kırmızı, parlak, iltihaplı cilt bölgelerine neden olur. Ters sedef hastalığı yamaları koltuk altı veya göğüs altında, kasıkta veya cinsel organlarda deri kıvrımlarının çevresinde gelişir.

Eritrodermik sedef hastalığı

Eritrodermik sedef hastalığı, şiddetli ve çok nadir görülen bir sedef hastalığı türüdür.

Bu form genellikle aynı anda vücudun büyük bölümlerini kapsar. Cilt neredeyse güneş yanığı gibi görünür. Gelişen pullar genellikle büyük bölümler veya tabakalar halinde kesilir. Bu tür sedef hastalığı olan bir kişinin ateşi çıkması veya çok hastalanması nadir değildir.

Bu tür yaşamı tehdit edici olabilir, bu nedenle kişiler hemen bir doktora görünmelidir.

Sedef hastalığının farklı türlerinin resimlerine bakın.

Sedef hastalığı belirtileri nelerdir?

Sedef hastalığı belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterir ve sedef hastalığının türüne bağlıdır. Sedef hastalığı alanları kafa derisinde veya dirsekte birkaç pul kadar küçük olabilir veya vücudun çoğunu kaplayabilir.

Plak sedef hastalığının en yaygın belirtileri şunları içerir:

kırmızı, kabarık, iltihaplı cilt lekeleri
kırmızı lekeler üzerinde beyazımsı gümüş pullar veya plaklar
çatlayabilen ve kanayan kuru cilt
yamalar etrafında ağrı
yamalar etrafında kaşıntı ve yanma hissi
kalın, çukurlu tırnaklar
ağrılı, şişmiş eklemler

Her insan bu belirtilerin hepsini yaşamaz. Bazı insanlar, daha az yaygın bir sedef hastalığına sahiplerse, tamamen farklı semptomlar yaşarlar.

Sedef hastalığı için tedavi yöntemleri nelerdir?

Sedef hastalığının tedavisi yoktur. Tedaviler iltihaplanmayı ve pullanmayı azaltmayı, cilt hücrelerinin büyümesini yavaşlatmayı ve plakları gidermeyi amaçlar.

Sedef hastalığı tedavileri üç kategoriye ayrılır:

Topikal tedaviler

Doğrudan cilde uygulanan kremler ve merhemler, hafif ila orta şiddette sedef hastalığını azaltmak için yardımcı olabilir.

Topikal sedef hastalığı tedavileri şunları içerir:

topikal kortikosteroidler
topikal retinoidler
Anthralin
D vitamini analogları
salisilik asit
nemlendirici
Sistemik ilaçlar

Orta ila şiddetli sedef hastalığı olan ve diğer tedavi türlerine iyi yanıt vermeyen kişilerin oral veya enjekte ilaçları kullanması gerekebilir. Bu ilaçların çoğunun ciddi yan etkileri vardır. Doktorlar genellikle kısa süreler için reçete yazarlar.

Bu ilaçlar:

metotreksat
siklosporin (Sandimmune)
biyolojik
retinoidler
Işık tedavisi

Bu sedef hastalığı tedavisi ultraviyole (UV) veya doğal ışık kullanır. Güneş ışığı, sağlıklı cilt hücrelerine saldıran ve hızlı hücre büyümesine neden olan aşırı aktif beyaz kan hücrelerini öldürür. Hem UVA hem de UVB ışığı, hafif ila orta şiddette sedef hastalığının semptomlarını azaltmada yardımcı olabilir.

Orta ila şiddetli sedef hastalığı olan çoğu insan, bir tedavi kombinasyonundan faydalanacaktır. Bu tür terapi, semptomları azaltmak için birden fazla tedavi türünü kullanır. Bazı insanlar tüm yaşamları boyunca aynı tedaviyi uygulayabilir. Diğerleri, ciltleri kullandıkları şeye yanıt vermiyorsa, tedavileri ara sıra değiştirmeye ihtiyaç duyabilir.

Sedef hastalığı için ilaç

Orta ila şiddetli sedef hastalığınız varsa - veya sedef hastalığı diğer tedavilere yanıt vermiyorsa - doktorunuz oral veya enjekte bir ilaç almayı düşünebilir.

Sedef hastalığını tedavi etmek için kullanılan en yaygın oral ve enjekte ilaçlar şunları içerir:

Biyolojik

Bu ilaç sınıfı, bağışıklık sisteminizi değiştirir ve bağışıklık sisteminiz ile iltihaplanma yollarınız arasındaki etkileşimi önler. Bu ilaçlar intravenöz (IV) infüzyon yoluyla enjekte edilir veya verilir.

Retinoidler

Retinoidler cilt hücresi üretimini azaltır. Bunları kullanmayı bıraktığınızda, sedef hastalığı semptomları muhtemelen geri dönecektir. Yan etkiler arasında saç dökülmesi ve dudak iltihabı bulunur.

Hamile olan veya önümüzdeki üç yıl içinde hamile kalabilecek kişiler, olası doğum kusurları riski nedeniyle retinoid almamalıdır.

Siklosporin

Siklosporin (Sandimmune), bağışıklık sisteminin tepkisini engeller. Bu, sedef hastalığının semptomlarını hafifletebilir. Aynı zamanda zayıflamış bir bağışıklık sisteminiz olduğu anlamına gelir, böylece daha kolay hastalanabilirsiniz. Yan etkiler arasında böbrek sorunları ve yüksek tansiyon bulunur.

Metotreksat

Siklosporin gibi metotreksat da bağışıklık sistemini baskılar. Düşük dozlarda kullanıldığında daha az yan etkiye neden olabilir. Uzun vadede ciddi yan etkilere neden olabilir. Ciddi yan etkiler arasında karaciğer hasarı ve kırmızı ve beyaz kan hücrelerinin üretiminin azalması bulunur.

Kaynak: https://www.hastalikbelirtileri.net/2020/10/sedef-hastalik-belit.html