Davlat
Davlat — bu muayyan hududda joylashgan va xalqaro miqyosda tan olingan, ma’lum hududga ega bo‘lgan, hukumat orqali boshqariladigan siyosiy tashkilotdir. Davlatning asosiy vazifasi xalqni boshqarish, tartib-intizomni saqlash, qonunlarni ishlab chiqish va ijro etish hamda fuqarolar xavfsizligini ta’minlashdan iborat. Shuningdek, davlat iqtisodiyotni rivojlantirish, sog‘liqni saqlash va ta’lim kabi sohalarga ham e'tibor qaratadi.
Dunyoda hozirda 195 ta davlat mavjud. Bularning 193 tasi Birlashgan Millatlar Tashkiloti (BMT) tomonidan tan olingan davlatlar hisoblanadi. Shuningdek, BMT a'zo bo'lmagan ikkita kuzatuvchi davlat bor: Vatikan va Falastin.
2024-yil holatiga ko'ra, dunyo aholisi 8 milliarddan ortiq.
Bu raqam yildan-yilga o'sib bormoqda va davlatlar bo'yicha aholi soni juda katta farq qiladi.
Dunyo bõylab Xitoy va Hindiston eng katta aholi soniga ega, har biri qariyb 1,4 milliard kishidan iborat.
Eng kam aholi yashaydigan davlat esa Vatikan, taxminan 800 kishi yashaydi
3. Davlat Ramzlari: Gerb, Bayroq va Madhiya
Har bir davlatning o'ziga xos ramzlari mavjud, masalan, gerb, bayroq va madhiya.
Gerb – har bir davlatning rasmiy ramzi bo'lib, uning tarixi, madaniyati va qadriyatlarini ifodalaydi. Masalan, O'zbekiston gerbida Humo qushi, shuningdek, tog'lar, paxta va bug'doy g'alla tasvirlangan.
Bayroq – davlatning milliy ramzi hisoblanib, rang va shakllari orqali xalqning birligi va mustaqilligini ifodalaydi. Har bir davlatning bayrog'i boshqacha dizaynga ega, lekin ularning ma'nosi davlatning madaniyati va tarixidan kelib chiqqan.
Madhiya – davlatning milliy qo'shig'i bo'lib, odatda davlatning tarixini, qadr-qimmatini va g'ururini ifodalaydi. Har bir davlatning o'z madhiyasi bor va u rasmiy tadbirlarda ijro etiladi.
4. Davlatning Asosiy Belgilari va Roliga Qisqacha Kirish
Davlat – o'ziga xos siyosiy tashkilot bo'lib, u o'z chegaralari ichida mustaqil hokimiyatga ega. Davlatning asosiy belgilari:
Hudud – davlatning o'ziga xos hududi bo'lishi shart, u erda xalq yashaydi.
Aholi – davlat aholining umumiy birligi bo'lib, davlatning aholisi o'z fuqarolari hisoblanadi.
Hokimiyat – davlatda o'zini boshqarish uchun hukumat yoki hokimiyat tuzilgan bo'ladi.
Siyosiy mustaqillik – davlat boshqa davlatlarga tobe' bo'lmaydi, mustaqil ravishda siyosat olib boradi.
Davlatning Vazifalari: Davlatning asosiy vazifalari — qonun chiqarish, ijro etish, adolatni ta’minlash, xavfsizlikni saqlash va iqtisodiy rivojlanishni ta’minlash. Davlatning ta'lim, sog‘liqni saqlash, ijtimoiy himoya va boshqa ijtimoiy xizmatlarni taqdim etishi ham katta ahamiyatga ega.
. Davlat Turlari: Davlatlar boshqaruv shakliga qarab turli turlarga bo‘linadi, masalan, demokratiya, monarxiya va diktatura. Demokratiyada xalq hokimiyat manbai hisoblanadi, monarxiyada esa hukumat boshida qirol yoki qirolicha bo‘ladi. Diktaturada esa hokimiyat bir kishining yoki bir guruhning qo‘lida to‘plangan bo‘ladi.
. Qonunchilik va Sud Tizimi: Davlatda qonun va sud tizimi asosiy boshqaruv tizimi hisoblanadi. Bu tizim adolatni ta’minlash va fuqarolarning huquqlarini himoya qilishda muhim rol o‘ynaydi.
