Tap to Earn; Шариат нуқтаи назаридан

Криптовалюта дунёсида янги тенденция пайдо бўлди: "Tap to Earn" (босиб, пул топиш). Бу инновацион концепция криптовалюта жамоаси эътиборини ўзига тортди ва мобил қурилмаларда содда ҳаракатлар орқали криптовалюта ишлаб топишнинг осон усулини ваъда қилади. Баъзилар бу фаолиятда иштирок этишга улгурган бўлса, бошқалар ҳали ҳам унинг исломий қоидаларга мувофиқлигини савол қилишмоқда.

"Tap to Earn" ўйинлари "Play-to-Earn" (ўйнаб, ишлаб топиш) экотизимининг бир қисми бўлиб, GameFi секторига киради. Бу ўйинлар оддий ҳаракатларни бажариб, асосан экранга босиб ёки клик қилиб, криптовалюта ишлаб топиш имконини беради. Моделнинг оммалашуви, кириш учун паст тўсиқ ва пассив даромад олиш имконияти билан боғлиқ.

"Tap to Earn" ўйинлари жуда оддий механизмда ишлайди: ўйинчилар бир неча марта босиб ёки клик қилиб, ўйин мақсадларига эришадилар, масалан, ресурслар йиғиш, қаҳрамонларни ривожлантириш ёки очколар ва токенлар кўринишида мукофотлар олиш. Асосий мақсад — ўйинда олға силжиш ва ички ўйин валюта жамғариш учун кликларни кўпайтиришдир, бу валютани кўпинча ҳақиқий қийматга алмаштириш мумкин.

"Tap to Earn" ўйинларига мисоллар
- TapSwap: Solana блокчейни асосида қурилган бўлиб, TapSwap фойдаланувчиларга Telegram бот билан ўзаро ҳамкорлик қилиб, TAPS токенларини ишлаб топиш имконини беради. Ўйинчилар танга қазиш, бустерларни очиш ва вазифаларни бажариш учун босишади. Solana билан интеграция қилингани туфайли паст транзакция тўловларига эга бўлган ўйин рақобатбардош лигаларни тақдим этади.
- Pixelverse: Киберпанк оламидаги ўйин бўлиб, ўйинчилар PvE жангида иштирок этиб, NFT йиғишади ва PIXFI токенларини ишлаб топиш учун роботларни ўзгартиришади. Pixelverse катта эътибор ва сармояни жалб қилди ва йирик венчур компанияларидан 5,5 миллион доллар маблағ йиғди.
- Hamster Kombat: Ушбу ўйинда ўйинчилар хомяк криптобиржа директори сифатида ҳаракат қилиб, босиш орқали ички ўйин валютасини ишлаб топишади. Бу валюта ўйиндаги турли фаолиятлар, масалан, маржа савдоси ва лицензияларни олиш учун ишлатилади.

Шариат нуқтаи назаридан "Tap to Earn"

Умумий қоидага кўра, ўйинлардан даромад олиш ҳалол ҳисобланади. Шариат нуқтаи назаридан "Tap to Earn" ўйинларининг ҳалоллиги қуйидаги бир неча омилларга боғлиқ:
- Даромад табиати: Бу ўйинлардан келадиган даромад ҳалол фаолиятлардан олиниши керак. Агар ўйиннинг асосий механизми қимор ўйинларига асосланса, бу ҳаром (тақийиқланган) ҳисобланади. Масалан, агар даромад бошқа томоннинг йўқотишидан олинса, бу қимор ўйинига ўхшайди.
- Шаффофлик ва адолатлилик: Ўйин амалиётлари шаффоф бўлиши ва мукофотлар тақсимоти адолатли бўлиши керак. Ҳар қандай алдаш ёки ноқонуний устунлик даромадни ҳалол бўлишдан чиқаради.

Хулоса қилиб айтганда, "Tap to Earn" ўйинлари оддий ҳаракатлар орқали криптовалюта ишлаб топишнинг жозибали усулини таклиф қилса ҳам, уларнинг шариатга мувофиқлиги аниқ шартларга боғлиқ. Агар даромад ҳалол фаолиятлардан келса, ўйин амалиётлари шаффоф бўлса ва мукофотлар тақсимоти адолатли бўлса, бундай ўйинларда иштирок этиш ҳалол деб ҳисобланади. Аммо агар ўйин қиморга ўхшаса ёки алдашни ўз ичига олса, уни ҳаром деб ҳисоблашади. Шунинг учун мусулмонлар "Tap to Earn" фаолиятида қатнашишдан олдин ушбу омилларни диққат билан ўрганишлари муҳим.

Таржимон: https://t.me/HukmCrypto_bot
Манба: https://sharlife.my/article/content/tap-to-earn-from-shariah-perspective