October 21

2-bob vazifalar:

Vazifa.
Matnni o‘qing. Bu misol pauza qilmasdan va tez suratda aytilgan nutq.
Yuz qismlarini millimetr doimga siljitish ba’zi vaqtlarda so‘zlar oqimidan ko‘ra ko‘proq ma’lumot beradi. Tahrir qilingan parchada 60 dan ortiq bo‘shliq va tinish belgilari hamda 50 ga yaqin so‘zlar mavjud. Uni ovoz chiqarib o‘qish 20 soniyadan oshmaydi. Matnni tahrirlang va uni 20 soniya ichida o‘qing. Bo‘shliqlar va tinish belgilari orqali pauzalar, ritmlar va intonatsiyalardan foydalaning. Yuz qismlarini millimetrning bir qismiga siljitish, ba’zan so‘zlar oqimidan ko‘ra ko‘proq ma’lumotni o‘z ichiga oladi. Asosiy joylar – ko‘zlar, lablar, qoshlar, ya’ni tashqi ko‘rinish va ko‘z ifodalaridir. Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, sizning ko‘zlaringiz tinglovchilar bilan qanchalik tez-tez to‘qnashsa, ular sizga shunchalik ko‘p ishonishadi. Ko‘z bilan qarash – bu munosabat! Munosabat esa o‘zaro ta’sir va muloqotning boshlanishi demakdir.


Vazifa.
Matnni bir necha marta o‘qing va asta-sekin tezlikni oshiring. So‘zlar va individual tovushlarning aniq talaffuziga erishish uchun diksiyani va intonatsiyani kuzating.
Tuyaqarning harakatlanishidan chang maydon bo‘ylab ko‘tariladi. Sasha magistral yo‘l bo‘ylab yurdi va kiyim-boshini quritishi lozimligini yerdagi odamlarga aytdi. Kema harakatga tayyorlandi, ammo tashqariga olib chiqilmadi. Tuyaqarning harakatlanishidan chang maydon bo‘ylab ko‘tariladi. Kim bu xabarni eshitsa, kuniga ikki yuzta qamchi uradi. Siz buni tilingiz bilan ayta olmaysiz va barmoq bilan sanamaganingiz, qo‘llaringiz bilan muvozanatni ushlamaganingiz ma’qul. Nutq intellektual qizil rangga ega. Agar siz tilingizni harakatlantira boshlasangiz, to‘xtovsiz burilishdan keyin tez gapiring: uchtasi uchta kema harakatga tayyorlandi, ammo dengizga olib chiqilmadi; bizning hovlimizda ob-havo nam; qalpoq Kolpakov uslubida tikilmagan, qo‘ng‘iroq uslubida tikilmagan, qo‘ng‘iroqni qayta ura boshladi. Shu so‘ng yana so‘zlang, shunda siz xuddi kichkina darё shovqiniday baland ovozda va aniq gapirasiz.