Mırzagʻaliy Dâribaevtıň "Altın jûzik" atlı shıgʻarma
Men oqıgʻan kitaplarımnıň ishinde sonday bir âjayip shıgʻarma bar. Onı oqısamda qayta- qayta oqïgʻım kele beredi. Bul shıgʻarma Mırzagʻaliy Dâribaevtıň "Altın jûzik" atlı shıgʻarma. Bul shıgʻarma meni òzine tartıwınıň sebebi bunda ananıň òz balası ushın òlimgede razı bolıwında.
Shıgarmanıň qısqasha mazmunı tòmendegishe: Âyyemgʻi zamanda Berdimurat degen bay bar eken. Onıň sûriw- sûriw qoyı, pada-pada malı hâm koʻp eshkileri bar. Uwrılardan, qasqırlardan qorğaw ushın hâr bir malına eki xızmetker salıp qoʻygan edi. Olardıň arasında Seytjan atlı segiz jasar jetim balada bar. Onıň ûsti- bası jaman, kiyimleri ılay bolıp juretigın eken.Biraq ol hesh jumıstan qashpastan hâmme nârseni isleydi.Seytjannıň kiyimini juwıp, awqatına qaraytugʻın jalgʻız jaqını anası bar, olda Berdimurat baydıň uyinde otın tasıp, oshagʻın jagʻıp kûn kòrer edi.
Kûnlerden bir kûni Seytjan Berdimurat baydıň ûyine keledi. Uyde heshkim joq boladı. Dasturqannıň ûstinde turgʻan yarım zagʻaranı kòredi hâm qarnı ash bolgʻanlıgʻı sebepli yarım zagʻaranı alıp kòyleginiň ishine qoltıgʻına jasırıp jûgirip shıgʻıp ketedi.
Seytjan kòshege shıqqan waqıtta :
----- "Jetim Seytjan ne alıp baratırsaň?"-dep baqıradı, Berdimurattıň qızı Qânigûl.
-----"Heshnârse"- deydi da Seytjan juwırıp ketedi.Qânigûl ûyge kirip ketedi. Azmazdan soň Qânigûl Seytjandı shaqırıp" jûzikti urlasaň qaytarıp ber" dep urısadı.
---- Jûzik degen ne? Men hesh qanday jûzikti almadım.
---- Kamzolımnıň qaltasında turgan jûzigim joq, sen almasaň kim aladı.
Usılay ekewi tartısıp turğanda Berdimurat bay keledi. Qânigûl jılamsırap "altın jûzigimdi jetim Seytjan aldı"-deydi âkesine. Berdimurat bay Seytjandı urajaq bolgʻanda anası "balamdı urma meni ur"deydi. Sonda bay jûzikti hâzir berse bagana tiymeymen deydi. Seytjan bolsa jûzikti almagʻanın aytadı. Berdimurat bay Seytjandı oltirmekshi boladı. Sonda Seytjannıň anası " balamnıň ornına meni òltir" dep jılaydı. Berdimurat bolsa basqa malaylarına Seytjannıň anasın uslawın aytadı. Sol waqıtta kòsheden dosları menen suwgʻa shomılıp kelgʻen Berdimurattıň kishkene qızı Guʼljan keledi. Ol juʼziktiň aynalasına sabaq orap tagʻıp ketken boladı. Keliwi menen "Apa, maʼ jûzigiň", dep Qânigûlge berip ketedi. Sonda Berdimurat bay hâm onıň erke qızı Qânigul qılgʻan islerinen uyalıp qaladı.
Meniň tân qalgʻan kerim ana qanshelli mehriban hâm hâmme waqıt balası ushın hâmme zatqa tayın turıwı boldı.Jâne bunnan alam juwmagʻım jala jabıwgʻa bolmaytugınıň, anıq kòz benen kòrmegenshi birewge asılıw arqalı soňinda uyalıp qalıwımız muʼmkinligin tûsindim.
Tengelbaev Qahramon
Qoraqolpoqiston Respublikasi Chimboy tumani 13-maktab o'quvchisi