“Ордакүл” киелі жерінің тарихы
Жетісу - бірегей петроглифтік мұраға бай киелі өңір. Мұнда “Ешкіөлмес”, “Баян жүрек”, қираған “Қызылтас” кешендері бар. Қазақстандағы петроглифтердің ең ірі шоғырының бірі “Ордакүл” да сонда орналасқан. Оның өлшемдері орасан зор – шамамен 80 шаршы шақырым, ал сызбалар саны, алдын ала есептеулер бойынша, 25 000-нан асады.👍
Кешенді бақташы Жанат Тұралбай және өлкетанушы Рафаэль Хисматуллинмен ашты. 2020 жылы олар “Петроглиф ізшілері” қоғамдық қорының еріктілеріне табылған сызбалар туралы айтып берді, содан кейін бірінші экспедиция ұйымдастырылды. 👌
Шоғырдың қасиетті мағынасы оның атында жасырылған. Белгілі мәдениеттанушы Зира Наурызбай топонимнің бастапқы дыбысталуы “Бас от”, “Орталық от” деген мағынаны білдіретін Ордакүл деп болжайды. 🔥
Кешен ерекше. Сөзбе-сөз жеке петроглифтер де, біртұтас көріністер де кездеседі. Сондай-ақ қола дәуіріне жататын қоныстар мен қорым қалдықтары да көп. Алғашқы сызбалар қола дәуіріне жатады.☝️
Кешен 4 мың жылдан астам уақытты қамтитын шайқастардың, аңшылықтың, адамдардың шаруашылық және киелі өмірінің қайталанбас көріністерін ұсынады. Андронов арбалары, сақ бұғылары, түркі салт аттылары – бұл біздің заманымызға дейін жеткен жартас өнері жауһарларының аз ғана бөлігі. Өкінішке орай, ол табиғи жойылудың аз-ақ алдында тұр.😕
Қазір мұнда Ерлан Жағыпаровты еске алуға арналған Халық археологиялық экспедициясы “Ордакүл” петроглифтік кешенін зерттеп, құжаттандыру жұмыстарын жүргізуде. Жұмысты қазақстандық кәсіпкер және меценат Нұрлан Жағыпаров қаржыландырады. 🙏
