June 25, 2024

Серектас тауларындағы петроглифтер 

17-18 маусымда "Петроглиф ізшілері" қоғамдық қорының еріктілері Серектас тауларында археологиялық барлау жүргізді. Серектас таулары Алматы облысының Жамбыл ауданында орналасқан. Таулардың ауданы шамамен 123 шаршы шақырымды құрайды, ал периметрі 47 шақырымға жетеді. Олар Алматы қаласынан 190 шақырым жерде орналасқан. Олардан шамамен 21 шақырым жерде әйгілі Таңбалы қорық-мұражайы орналасқан.☝️

Бұл жерде петроглифтерді алғаш рет 1897 жылы шығыстанушы Николай Пантусов тапқан. Одан кейін петроглифтер мен елді мекендерді Алексей Марьяшев, Антонина Ермолаева, Алексей Рогожинский, Станислав Потапов және басқалар зерттеді.👌

Қазір мұнда қола дәуіріндегі екі елді мекен - Серектас-1 және Серектас-2 қазба жұмыстары жүргізілуде. Оларды Әлкей Марғұлан атындағы Археология институтының ғалымдары Антонина Сергеевна Ермолаева, Альбина Ержанова, Александр Горячев және Станислав Потапов жүргізеді. Қазба жұмыстарында археологтарға еріктілер - Алматы мектептері мен Жоғары оқу орындарының білім алушылары көмектеседі.🫶

Қазба орнында қоныстар мен петроглифтерді алғаш рет белгілі қазақстандық фотограф Олег Белялов тауып, тіркеген болатын.
Ғалымдар еріктілерден археологиялық барлауға көмектесуді сұрады. "Ізшілер" екі шоғырды зерттеген болатын, оларда петроглифтердің шағын топтары (барлық төбелерде десек те болады) және қола дәуірінен бастап маршруттарды таңбалау табылды. Барлау жұмыстарын жүргізуге жергілікті малшы Қайрат Құлменов үлкен көмек көрсетті. Оның арқасында қола дәуірінің қызықты сюжеттері бар плиталар табылып, бекітілді.😮

Елді мекендердің нақты жасы, сондай-ақ жақын маңдағы шоғырлардың құпиясын қосымша зерттеулер көрсетеді. Археологтар мен оларға көмектесіп жатқан ғылыми еріктілерге сәттілік тілейміз.

Суретті түсірген Анель Айбасова