Ешкіөлмес
Қазақстанның тарихи мұрасы жойылу қаупі төніп тұрған қазіргі уақытта оны сақтау үшін жасалып жатқан әрбір іс-шара туралы жаңалықтар қуантады. 🤷♀️👋
Қараша айының басында Ескелді ауданында Ешкіөлмес петроглифтеріне арналған мұражай үлгісіндегі келушілер орталығын құру туралы тапсырманы Жетісу облысының әкімі Бейбіт Исабаев берген болатын.
Жотаның петроглифтік кешені Қазақстанның мәдени-тарихи мұрасында ерекше орын алады. Ол Талдықорған қаласына жақын, Жоңғар Алатауының сілемдерінде орналасқан.
Климаты жұмсақ, жайылымдық жері құнарлы бұл жерге халық ерте заманнан құштар. Түрлі өсімдікке бай табиғаты, төрт мезгіл бойы малға өте жайлы даласы, кең жайлауы, Көксу өзені - өмір сүруге өте қолайлы болып келеді.
Айтпақшы, Сиверстің бірінші алма ағашы осы аймаққа тән эндемик екенін ескере отырып, кейбір зерттеушілер Киелі кітаптағы Едем бағы дәл осы жерде орналасқан деп есептейді.
Бұл аңыз болуы да мүмкін, бірақ кешеннің тарихи құндылығы күмән тудырмайды. Кешен неолит пен қола дәуірінен қазіргі заманға дейінгі петроглифтердің ең бай жинақтарын қамтиды. Мұнда мыңдаған жылдар бойы өмір сүрген адамдар өз заманына сай жартастарға белсенді түрде сурет салып отырған.
Жотаның 20-дан астам шатқалынан петроглифтер табылған. Мұнда жеке суреттер де, бірнеше шаршы метрді алып жатқан тұтас композициялар да кездеседі. Сызбалар алуан түрлі - жануарлар бейнелерінен аңшылық, шайқас көріністері мен діни оқиғалардың шынайы суреттері де бар. 👌
Ешкіөлмес петроглифтері туралы алғаш мәлімет берген геолог Л.Скрынник болатын.
Кешенді 1982 жылы Алексей Маряшев басқарған экспедиция белсенді түрде зерттей бастады. Кейінгі зерттеулерді ғалымдар Александр Горячев пен Алексей Рогожинский жүргізді. Мұнда 10 мыңнан астам суреттер бар. Ешкіөлмес Қазақстандағы ең ірі петроглифтердің бірі болып саналады.🫶
1998 жылы Ешкіөлмес ЮНЕСКО-ның Бүкіләлемдік мұра нысандарының алдын ала тізіміне қосылды. Заманауи визиттік орталықтың ашылуы оның жақсы сақталуына және одан әрі зерттелуіне ықпал етеді деп сенеміз. Және бұл ел азаматтары мен қонақтарына ата-бабамыздың бізге қалдырған мұрасын жақынырақ тануға мүмкіндік береді.👆
