Петроглифтерді қалай іздейді

Петроглифтерді қалай кездестіреді деген сұрақ жиі туындап жатады. Әдетте бұл бірнеше жағдайда іске асады: таулы жерлерде мал бағып жүрген шопандар кездестіреді; қолайлы жерде жүрген туристер тастарға назар аударады және археологтар тобы немесе ғылыми еріктілер археологиялық барлау жүргізеді. ☝️
Кездейсоқ олжаларға Жамбыл облысында жақында "Таза ауыл. Таза өлке. Таза ел!" акциясын өткізу кезінде табылған петроглифтердің шоғыры жатады. Ежелгі суреттер таулы жерлердегі аумақты жинау кезінде табылды.
Рас, бұл кездейсоқ табылған олжа. Әдетте жаңа шоғырларды іздеумен мамандар айналысады. Археологиялық барлау жүргізуге тас беткейлеріндегі бұрыннан белгілі шоғырларға зерттеулер жасалып немесе суреттер көрінді деген қауесет себеп болуы мүмкін.🤗
Зерттеушілер тобы арнайы орынға келгеннен кейін тізбектеліп, жан-жаққа тарай бастайды. Олар бір-бірімен рациялар арқылы немесе айғайлап байланысады. Сызбалар анықталған кезде, әдетте, геолокация қойылады немесе суреттер тізімдемесі кезінде кейінірек алынып тасталатын жарқын материя қалады.💪
Жер бедерін зерттеу кезінде петроглифтер табылса, мәдени-тарихи мұра тізіміне енгізу үшін объектіні паспорттау қажет. Осы жерден маңызды жұмыс басталады. Қажетті білімі бар адамдар сызбадан сызбаға ауысып отырады, оның координаттарын, суреттелген жердің орналасуын және шамамен жасалған күндерді, жаңартуларды (егер бар болса) мұқият жазады. Суретке түсіріліп, соның негізінде сызбалар анықталады. Барлық жиналған материалдар зерттеу үшін мамандарға беріледі. Бұл петроглифтер шоғыры ежелгі замандағы елді мекендер мен қорымдарды, сол кездегі өмір салтын сипаттауға көмектеседі.🫶
Суретті түсірген Сергей Алексеенок.