Ордакүл кешенін паспорттау
"Ордакүл" кешеніне археологиялық объектінің ресми мәртебесін беру үшін оны паспорттау қажет. Ол оның аумағындағы барлық сызбалар мен басқа нысандардың егжей-тегжейлі сипаттамасын қамтиды. Бұл Қазақстанның ірі (егер ең ірі болмаса) петроглифтік кешендерінің бірі. Ол 80 шаршы шақырымды алып жатыр, петроглифтердің саны шамамен 25 мың.☝️
Қазір паспорттауды “Ордакүл” петроглифтік кешенін зерттеу және құжаттау бойынша Ерлан Жағыпаровты еске алуға арналған халықтық археологиялық экспедиция жүргізуде. Экспедицияны қазақстандық кәсіпкер және меценат Нұрлан Жағыпаров қаржыландырады. Құрамына "Петроглиф ізшілері" қоғамдық қорының еріктілері кіреді. Қор мен Ә.Х. Марғұлан атындағы археология институты жасаған меморандумға сәйкес еріктілер осындай зерттеулер жүргізуге ресми рұқсаты бар. Институттың жетекші ғылыми қызметкері Александр Горячев паспорттауды қадағалайды.🙏
Паспорттау әдістемесінің өзі көптеген төбелердің беткейлеріндегі әрбір тасты мұқият тексеруден тұрады. Петроглифтер анықталған кезде олардың нақты орналасуы GPS құрылғыларының көмегімен бекітіледі. Кейін суретке түсіріліп, сипатталады. Сипаттамада петроглиф туралы егжей - тегжейлі әңгіме бар - не бейнеленген, жасалған уақыты, кейінгі жаңартулар (бар болса), өлшемдері.👌
Жұмыс өте қиын. Өйткені, жазда жартастардағы температура 40 градустан асуы мүмкін.😞 Тастардың қара беті күн сәулесінде қызып тұрғанын ескерсек, жылу төзгісіз болуы мүмкін. Қыста төлқұжаттау қатты желде жүзеге асырылады, ал нөлден төмен температура оны сөзбе-сөз "күйдіреді". Мұндай жағдайда еріктілер бірнеше сағат бойы төбелердің тік беткейлерінде жұмыс істеуі керек, көбінесе тас "борпылдақ", аяқтың астынан сырғып кететін құлаған жартастардың сынықтары. Өкінішке орай, уақыт ежелгі суреттерді аямайды, ал еріктілер бұл мүмкіндікті жіберіп алмауға асығады.
Суретте: паспорттауды "Петроглиф ізшілері" қоғамдық қорының үйлестірушісі Ольга Гумирова және Қордың еріктісі Елена Ударцева жүргізуде. ❤️
