BOLANI UYQU VA KUN TARTIBIGA QANDAY O‘RGATISH KERAK?

Bolani uyqu va kun tartibiga qanday o‘rgatish kerak?

Bolani to‘g‘ri va barqaror hayot grafikiga o‘rgatish juda muhim, chunki bu uning salomatligi va o‘zini yaxshi his qilishiga bevosita ta’sir ko‘rsatadi. Qanday qilib bolani to‘g‘ri uyqu va dam olish tartibiga o‘rgatishni boshlash mumkin?

Nega bolalik davrida uyqu tartibini saqlash muhim?

Bolalik davrida uyqu va kun tartibini saqlash juda muhim. Tartibli kundalik hayot quyidagi sabablarga ko‘ra foydalidir:

— bolaning nerv tizimiga va rivojlanishiga ijobiy ta’sir qiladi;

— charchash va yomon kayfiyatning oldini oladi;

— immunitetni oshiradi, organizmning himoya kuchlarini faollashtiradi;

— bolalardagi injiqliklarga qarshi yordam beradi;

— bolaning ishchanligini yaxshilaydi va uni kelajakdagi faoliyatga tayyorlaydi;

— bolaning o‘yinlarga, sayrga, ijodiy faoliyat va ta’limiga qiziqishini saqlab turadi;

— to‘g‘ri xulq-atvorni shakllantiradi va kelajakda tartibli bo‘lishga o‘rgatadi.

Beqaror uyqu tartibi qanday oqibatlarga olib kelishi mumkin?

Agar bola doimiy ravishda bir xil vaqtda uxlab, uyg‘onmasa, bu quyidagi sog‘liq muammolariga olib kelishi mumkin:

1. Tengdoshlaridan rivojlanishda ortda qolish.

2. Uyqudan mahrum bo‘lish sindromi shakllanishi (uyqu va dam olishga bo‘lgan sog‘lom ehtiyoj yo‘qolishni boshlaydi).

3. Yomon kayfiyat, befarqlik, sustlik.

4. Xulq-atvor muammolari, itoatsizlik, o‘zini boshqara olmaslik.

5. Xotira, axborotni eslab qolish jarayonlari va aqliy faollik pasayishi.

6. Ota-onalar va boshqa bolalar bilan muloqot qilishni xohlamaslik.

7. Immunitetning pasayishi, infeksion va virusli kasalliklarning og‘irroq o‘tishi.

Bolani uyqu tartibiga qanday o‘rgatish mumkin?

Bolani to‘g‘ri uyqu tartibiga o‘rgatish uchun nimalar qilish kerak?

— Kun va tunni farqlashni o‘rgatish. Bola uyg‘onganida pardalarni ochib, xonani quyosh nuri bilan to‘ldirish va unga faollashtiruvchi tadbirlarni o‘tkazish kerak. Uyqu vaqtida esa xonani qorong‘ilashtirish lozim.

— Bola ovqatlanishdan so‘ng darhol uxlab qolmasligi uchun ozgina qarshilik qilish kerak. Ammo u uyquga juda moyil bo‘lsa, dam olishiga imkon berish zarur.

— Bola uyqu odatlarini kuzatish. Taxminan qachon uyg‘onishi va uyquga ketishini aniqlash. Bu ma’lumotni uning kelajakdagi kun tartibi asosiga olish.

— Dam olish jadvalini bolaning yosh va fiziologik ehtiyojlariga moslashtirish. Bolani har kuni bir vaqtda uyquga yotqizishga harakat qilish va jadvaldan chetga chiqmaslik lozim.

— Bolalar ovqatdan keyin va toza havoda yaxshi uxlaydi. O‘sib borayotgan organizmning ushbu xususiyatlariga moslashish kerak.

— Bolani yarim yoshga to‘lgach, tunda ovqatlantirish sonini kamaytirishga harakat qilish kerak. Bu uning tun bo‘yi tez-tez uyg‘onishiga olib keladi va tinch uyqusiga xalaqit beradi.

— Uyquga yotishdan bir soat oldin bola bilan tinchroq faoliyat turlari bilan shug‘ullanish, uni ortiqcha qo‘zg‘atmaslik.

— Uyquga tayyorgarlik ko‘rishda muayyan rasm-rusumlarni joriy qilish (tinch o‘yinlar, massaj mashqlari, hammom qabul qilish). Agar rasm-rusumlar har kuni bir xil tartibda amalga oshirilsa, bolalar ularga tezda o‘rganadi.

— Agar bola belgilangan uyqu vaqtida uxlamoqchi bo‘lmasa, uning hayot jadvalini biroz o‘zgartirish kerak bo‘ladi. Ehtimol, ajratilgan vaqt unga shunchaki mos kelmayotgandir.

Yangi tug‘ilgan chaqaloqni to‘g‘ri uyqu va dam olish tartibiga o‘rgatish uchun ota-onalar sabrli bo‘lishlari kerak.

Xulosa

Agar bolada aniq kundalik rejim mavjud bo‘lsa, bu nafaqat unga foyda keltiradi, balki ota-onalar ham o‘z kundalik ishlarini, biror joyga borishni rejalashtirishlari osonroq bo‘ladi, o‘zlari uchun ham vaqt ajratish imkoniyati paydo bo‘ladi.