Kimyo fanidan ayrim murakkab masalalar yechimi va tahlili
1-masala. Ma’lum temperaturada NaOH ning eruvchanligi 20 ga teng. 327 g suvda qancha (g) Na eritilsa to‘yingan eritma hosil bo‘ladi?
Yechimi:
2-masala. 40 g aluminiy va xrom (III)-gidroksidlardan iborat aralashmaning 48%i kisloroddan iborat bo‘lsa, ushbu aralashmani to‘la eritish uchun (reaksiyada Na[Me(OH)4] hosil bo‘ladi) 5 molyalli natriy gidroksid eritmasidan qancha (g) zarur bo‘ladi? (Molyal konsentratsiya – 1 kg erituvchiga to‘g‘ri keladigan erigan moddaning mol miqdori.)
Yechimi:
3-masala. 120 g MgSO4 ning to‘yingan eritmasiga 2,4 g quruq tuz qo‘shilib, qizdirildi. Boshlang‘ich haroratgacha sovutilganda 4,8 gramm MgSO4•4H2O cho‘kmaga tushdi. Dastlabki eritma konsentratsiyasi qanday bo‘lgan?
Yechimi:
4-masala. Nitrat kislota eritmasiga mo‘l miqdorda mis metali qo‘shilganda olingan 13,44 l (n.sh.) gazlar aralashmasi 2 litr 0,2 molyarli bariy gidroksid eritmasidan o‘tkazilganda bariy gidroksidning konsentratsiyasi ikki marta kamaygan bo‘lsa, reaksiyada ishtirok etgan nitrat kislotaning massasini (g) hisoblang.
5-masala. Mis va mis (II)-oksiddan iborat 40 g aralashma 472 g 80 % li sulfat kislota eritmasida eritilganda eritmadagi tuzning massa ulushi 20 % ga teng bo‘ldi. Olingan eritma massasini (g) aniqlang.
Yechimi:
6-masala. X g 25 % li eritmaga 140 g Y % li eritma qo‘shildi. Bunda 32 % li eritma hosil bo‘ldi. Agar X ning qiymati Y ning qiymatidan 4 marta katta bo‘lsa, Y ning qiymatini aniqlang.
Yechimi:
7-masala. 300 g eritmadan ma’lum miqdor suv bug‘latilganda tuzning massa ulushi 1,5 marta ortdi. Olingan eritmada 12,5 g shu tuzdan to‘liq eritilganda 20 % li hosil bo‘ldi. Dastlabki eritma konsentratsiyasini (%) aniqlang.
Yechimi:
8-masala. Ma’lum temperaturada NaOH ning eruvchanligi 20 ga teng. 327 g suvda qancha (g) Na eritilsa to‘yingan eritma hosil bo‘ladi?
Yechimi:
8-masala. 40 g aluminiy va xrom (III)-gidroksidlardan iborat aralashmaning 48%i kisloroddan iborat bo‘lsa, ushbu aralashmani to‘la eritish uchun (reaksiyada Na[Me(OH)4] hosil bo‘ladi) 5 molyalli natriy gidroksid eritmasidan qancha (g) zarur bo‘ladi? (Molyal konsentratsiya – 1 kg erituvchiga to‘g‘ri keladigan erigan moddaning mol miqdori.)
Yechimi:
10-masala. 120 g MgSO4 ning to‘yingan eritmasiga 2,4 g quruq tuz qo‘shilib, qizdirildi. Boshlang‘ich haroratgacha sovutilganda 4,8 gramm MgSO4•4H2O cho‘kmaga tushdi. Dastlabki eritma konsentratsiyasi qanday bo‘lgan?
Yechimi:
11-masala. Nitrat kislota eritmasiga mo‘l miqdorda mis metali qo‘shilganda olingan 13,44 l (n.sh.) gazlar aralashmasi 2 litr 0,2 molyarli bariy gidroksid eritmasidan o‘tkazilganda bariy gidroksidning konsentratsiyasi ikki marta kamaygan bo‘lsa, reaksiyada ishtirok etgan nitrat kislotaning massasini (g) hisoblang.
Yechimi:
12-masala. Mis va mis (II)-oksiddan iborat 40 g aralashma 472 g 80 % li sulfat kislota eritmasida eritilganda eritmadagi tuzning massa ulushi 20 % ga teng bo‘ldi. Olingan eritma massasini (g) aniqlang.
Yechimi:
13-masala. X g 25 % li eritmaga 140 g Y % li eritma qo‘shildi. Bunda 32 % li eritma hosil bo‘ldi. Agar X ning qiymati Y ning qiymatidan 4 marta katta bo‘lsa, Y ning qiymatini aniqlang.
Yechimi:
14-masala. 300 g eritmadan ma’lum miqdor suv bug‘latilganda tuzning massa ulushi 1,5 marta ortdi. Olingan eritmada 12,5 g shu tuzdan to‘liq eritilganda 20 % li hosil bo‘ldi. Dastlabki eritma konsentratsiyasini (%) aniqlang.
Yechimi:
15-masala.
Noma’lum kislotaning 12,28 % li eritmasiga 410,4 g suv qo’shilganda, kislota konsentratsiyasi 5 marta kamaydi va vodorod atomlari soni 33,59∙10^24 taga yetdi. Kislotani toping.
Yechimi:
16-masala.
35,88 g MeCO3 va MeHCO3 aralashmasi mavjud. Aralashma tarkibidagi II valentli metallning massasi I valentli metall massasidan 3,7 grammga kam. Shu aralashma 45 g 70% li HNO3 eritmasida eritilganda I va II valentli metall nitratlaridan iborat 41,96 g aralashma hosil bo’lsa, metallatni toping.
Yechimi:
17-masala.
20% li oleumga 3,92 g suv qo’shilganda 10% li oleum hosil bo’ldi. Agar suv qo’shilgandan keyin oleumdagi atomlar soni 1,055 marta oshgan bo’lsa, dastlabki oleum massasini (g) toping.
Yechimi:
18-masala.
pH = 1 bo’lgan H2SO4 va pH = 13 bo’lgan KOH eritmlari teng hajmda aralashtirildi. Reaksiyaning tezlik konstantasi 2 ga teng bo’lsa, neytrallanish reaksiyasi tezligini toping.
Yechimi:
19-masala.
Massasi 4 g bo’lgan metall suyultirilgan nitrat kislotada eritildi. Bunda hosil bo’lgan tuzni kislotali sharoitda titrlash uchun 0,629 g KMnO4 tutgan eritma sarflandi. Metall tarkibidagi s-elektronlar sonini toping.
Yechimi:
20-masala.
FeS2 + HNO3 = H2SO3 + SO2 + Fe2O3 + N2 reaksiyasida hosil bo’lgan moddalardagi sp2-gibridlangan orbitallar soni dastlabki moddalardagi sp3-gibridlangan orbitallar sonidan necha marta ko’p? (η=80%)
Yechimi:
Muallif: Ravshan Meliqo'ziyev
O’zbekiston Yoshlar ittifoqi tashabbusi bilan tashkil etilgan "Masofaviy ta’lim" Telegram kanali.
Kanalga ulanish:
https://t.me/masofatalim
Telegram: https://t.me/masofatalim
Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCTPveR7-fECFXkDQrfooymA