Ham gerundiy, ham infinitiv bilan ishlatiladigan fe'llar (3-qism)
✳️ Ingliz tilidagi quyidagi fe'llardan keyin ma'noda hech qanday oʻzgarishsiz gerundiy yoki to+infinitive qoʻllana oladi.
✅ to begin - boshlamoq
✅ to continue - davom ettirmoq
✅ to start - boshlamoq
✅ to bother - urinmoq, harakat qilmoq
✅ to intend - niyatda boʻlmoq
🔸He began/started/continued to shout.
🔸He began/started/continued shouting.
⚠️ Yuqoridagi gaplarda ma'no juda yaqin, lekin gapda ikkita -ing qoʻshilgan fe'l ketma-ket qoʻllanishidan saqlanish kerak.
🔸 It is starting raining. (❌notoʻg'ri)
🔸 It is starting to rain. (✅toʻg'ri)
✳️to help - yordam bermoq fe'li oʻzidan keyin to+infinitive yoki bare infinitive bilan qoʻllanishi mumkin.
🔸They helped us to clean the windows.
🔸They helped us clean the windows.
✳️Ammo can't help/couldn't help - oʻzini toʻxtatolmaslik, oʻzini tiyolmaslik ma'nolarida oʻzidan keyin gerundiy bilan qoʻllaniladi.
🔸He is so funny. Every time I see him, I can't help smiling. (U juda kulguli. Har gal uni koʻrganimda oʻzimni jilmayishdan toʻxtatolmayman)
🔸I am very sorry. Someone pushed me and I couldn't help dropping the glasses. (Juda afsusdaman. Birov meni itarib yubordi va men stakanni tashlab yuborishdan oʻzimni toʻxtatolmadim)
✳️ be afraid to do something - biror ish qilishga qoʻrqmoq ma'nosida qoʻllanadi. Bu vaziyatda biz qoʻrqishimizga asos boʻladigan xavf haqiqatan mavjud boʻladi.
🔸The sea was rough. We were afraid to swim in the sea. (Dengiz toshqin edi. Biz dengizda choʻmilishga qoʻrqdik)
🔸The streets of the city are very dangerous at night. People are afraid to go out. (Tunda shahar koʻchalari juda xavfli. Odamlar tashqariga chiqishdan qoʻrqishadi.)
✳️ be afraid of doing something - biror ish qilishdan xavfsiramoq degan ma'noda qoʻllanadi. Odatda, bu vaziyatda qoʻrqishimizga asos boʻladigan xavf mavjud boʻlmaydi, lekin uning ehtimoli bor.
🔸I don't usually carry my passport with me. I am afraid of losing it. (Men odatda pasportim oʻzim bilan olib yurmayman. Men uni yoqotib qoʻyishdan qoʻrqaman/xavfsirayman.)
🔸We rushed to the station. We were afraid of missing the train. (Biz vokzalga shoshildik. Biz poyezdni oʻtkazib yuborishdan qoʻrqdik.)
✳️ chance of doing something - biror ish qilishga imkoniyat (omad) borligini bildiradi.
🔸She has a very good chance of passing the exam. (Uning imtihondan oʻtish imkoniyati juda yaxshi.)
✳️ chance to do something - biror ish qilishga imkoniyat (vaqt) borligini bildiradi.
🔸Sorry, but I didn't have a chance to look at your application. (Kechirasiz, lekin sizning hujjatingizni koʻrib chiqishga imkoniyatim (vaqtim) boʻlmadi)
✳️ opportunity to do something va opportunity of doing something qurilmalari ham yuqoridagi holatdagidek qoʻllaniladi.
💡 P.S. to begin va to start fe'llarining farqini ko'rish uchun mana
Muallif: Khamdambek Atajanov
O’zbekiston Yoshlar ittifoqi tashabbusi bilan tashkil etilgan "Masofaviy ta’lim" Telegram kanali.