Конец эпохи self-help
Даму дәуірінің аяғы
Свен Бринкман
Свен Бринкман – Ольборг университетінің психология кафедрасының профессоры. Qualitative Studies журналының редакторы. Көптеген статьялар мен кітаптардың авторы.
Қазіргі заманда үздіксіз даму модаға айналып бара жатыр. Заманауи адам – тез қимылдау керек, жылдам оқу керек, бірден үйрену керек. Қысқа уақытта нәтиже керекті. Религия мен философияның жоқтығынан, көбісі сүйенішті: өзін-өзі дамытудан іздейді.
Бұл кітаптың авторы, мұндай қозғалысқа күмәнмен қараған. Неге оң (позитивная) писхолгия деперссияға әкелуі мүмкін. Дамимын деген адамның коучтар мен тренерлерге тәуелділігі. Классика және көркем әдебиеттер, даму кітаптарынан қарғанда өзіңді және өмірге деген көз-қарасыңды анықтуға жақсы көмектесетіндігі. Теріс нәрселерді визуализациялаудың, оң нәрселерді визуалзациялағаннан пайдасы кем еместігі және т.б
Осы кітап арқылы, өзін-өзі дамытуға басқа көзбен қарап, басты ойларға тоқтала кетейік.
Өз өзіңізді тыңдауды тоқтатыңыз.
Негізі тоқтаусыз даму, әлемдік экономикаға да ұтымды. Неге қазір тез жұмыс істеу мен тез жаңа нәрсеге адаптация жасай алу жоғары бағаланады деп ойлайсыз. Ондай мықты жұмыскерлер, қазіргі таңда алып компанияларға да ауадай қажет. Сондықтан, өз-өзіңізге қатты үңіліп кетпеңіз, тоқтаусыз іштей анализ жасамаңыз. Оның орнына ойларыңызды басқарып немесе басқа адамдарың алдындағы борштарыңыз туралы ойланыңыз. Ұнамайтын нәрселермен шұғылданып көріңіз. Мысалы смартфоннан бас тарту. Жаңбырлы күні далаға шығу секілді.
«Жоқ» деп жауап беріп үйреніңіз.
Барлығымыз «я» деп жауап беруге құмармыз. Жоқ десекте, іштей бір кінәні сезініп тұрамыз. Өйткені қазіргі таңда жан-жақтан «қоғам» күшті өмір сүруің керек дейді. Сондықтан бізде, ешқандай қызықты той-жиындардан немесе проекттерден қалып қоймауға тырысамыз. Кімге болсын келіспен бұрын, ойланыңыз, бұл шынымен сіздің шешіміңізба?
Негативті ойлау.
Позитивті психологияның басы 1998 жылдан бастау алады. Жалпы бұл дегеніміз, өміріңді толықтай қолыңа алу. Қандай проблема болмасын күле қарап, жаңа күрес ретінде қарау. Бірақ негативте, проблемаға шынайы қарауға көмектеседі. Позититв, жетістік толықтай өз қолыңда дейді. Ал сіз қандай да бір қателікке ұрынсаңыз немесе бақытсызбын деп ойласаңыз – іштей үлкен кінәні сезінесіз. Сондықтан кез-келген нәрсенңі жақсы жағын ғана емес, жаман жағын да қарау, мәселені айқын көрсетеді, сәйкесінше шешуге болады.
Сезімді басу.
Медиа кеңістігін алатын болсақ, айналамызда барлығы не айтсада эмоциямен айтады. Ал бұл қазір қарапайым жағдай. Негізі қандай эмоция болмасын сыртқа шығару кішкентай балаларға тән қасиет. Ал соңы зерттеулерге сүйенсек, сезімді басқара білу, адамға пайдалы. Қолайсыз жағдайға тап болсаңыз, бұл пролблема сізде емес, досыңызда болғанын елетсетіп көріңіз. Сонда жағдай маңызын жоғалтады. Адам өмірі ұайымдау үшін тым қысқа.
Өткенді ойлау.
Жылдам дамып келе жатқа заманда, өткенді ойлау – керек емес дейді. Тек қазіргі мен өмір сүріп, болашақты ойлауымыз керек. Бұл кітапта, өткен, тексерілген әдіс-тәсілдерді ысырып тастамауға шақырады. Жалпы айтқанда, ересек адамның жас адам мен жануарлардан айырмашылғы, өткенді анализ жасап сабақ алу. Қателікті мойындау – дұрыс өмір сүруге және мәдениетті дамытуға көмектеседі.
Оқығаныңыз үшін рахмет!
Кітап сүйер достарыңызды шақырыңыз!