10 аргументов, почему стоит удалить свои аккаунты в соцетях
Джарон Ланье
Дәл қазір әлеуметтік желілердегі аккаунттарыңызды жоюдың 10 себебі.
Кіріспе.
Сіздің «виртуальная реальность» терминін қолданған кезіңіз болды ма?
Ол сөзді ең алғаш шығарып, қолданған осы кітаптың авторы болып табылады.
Бұл сөзді шығарған адам, заман ағымынан қалып қалған, жаңа өмірді түсінбейтін шығар деп ойласаңыз, қатты қателесесіз. Джарон Ланиер - футуролог, көптеген кітаптар мен терминдердің авторы, кибер элитаның өкілі.
Ол өнертапқыш және дәл қазір біздің планетамызды жарқын футуристік болашаққа жылжытып бара жатқан адам.
Мұнда оқырман «неге ол мұндай кітап жазады?» деген қисынды сұрақ туады.
Жауап қарапайым. Мұндай адамдар дәл қазір қызып жатқан технология әлемінің арасында жүр, және ондай кісілердің көріп біліп жатқан нәрселерін, біз секілді қарапайым адамдардың көзі жетпейді.
Ланиер бүгінде адам жасаған алгоритмдер қазір адам өмірін құра бастағанын және оған қатты әсер етіп жатқаныдығын сенімді түрде мәлімдейді, ал бұл әсер адамдарға әрқашан пайда әкеле бермейтіндігі анық. Бағдарламалардың біздің бостандығымызға қатысты жеке жоспарлары бар, сондықтан олардың зиянды әсерінен арылудың уақыты келді.
Бірінші бөлім: «Аккаунттарды жоюдың негізгі себептері»
Кітаптың атауында айтылғандай, Лагниердің дәлелдері бар болғаны 10 дана, бірақ соған қарамастан олар өте күшті және сіз олардың кем дегенде біреуінің әсерін толық түсінсеңіз, төбе шашыңыз тік тұрар еді.
1) Әлеуметтік желілер сіздің ерік бостандығыңызды басып алады.
2) Әлеуметтік желілер біз өмір сүретін уақыттың ақылсыздығын көбейтеді және үнемі түймедейді түйедей қылады.
3) Әлеуметтік желілер жалған жаңалықтар ғана емес, сонымен қатар жалған адамдарды да шығарады
4) Әлеуметтік желілер қарапайым адамдарды ақымақ және ашуланшақ қылады, оны кітап авторының өзі айтқандай.
5) Әлеуметтік желілер қазіргі қоғамдағы сөз салмағын жеңілдетеді
6) Олар бізді бақытсыз етеді
7) Олар біздің жанашырлық пен көмек көрсету қабілетімізді бұзады
8) Олар біздің экономикалық әл-ауқатымызды бұзады.
9) Әділ саясат мүмкін емес болады
10) Олар адам жанын және рухын жояды.
Әлеуметтік желілер адамдарға зиянсыз және өте ыңғайлы құрал ретінде ғана пайда болды. Адамдарды біріктіру, махаббатты насихаттау және өзара түсіністікке тәрбиелеу - осының бәрі идеяның негізі болған еді. Алайда, Facebook пен Twitter-де бұрмалану ғана емес, сонымен бірге ақпараттардың басқа адамдарға берілгендігі белігі болды, оның үстіне олардың бұл ақпараттарға мүлдем қатысы жоқ болған.
Ғаламторсыз күнде өткізе алмайтындай, әлеуметтік желілер есірткі секілді тәуелділік тудырады. Біздің осындай психологиялық
Ланиер әлеуметтік желілердің түпнұсқалық идеясы әдемі болғандығын айтады. Бірақ біртіндеп, ол маркетинг және жарнама саласындағы ірі бизнеспен және жақында белгілі болғандай, пайдаланушылардың желілерге тәуелділігін өздерінің жеке мақсаттары үшін пайдаланатын саяси күштермен біріктірілді.
Екінші бөлім: «Адамдарды зертханалық егеуқұйрыққа айналдыру»
Біз кіретін беттер, біз баратын сілтемелер, бейнелер, суреттер және тағы басқалары, біз білмейтін адамдарға мәлім болады. Біздің әлеуметтік шеңбер, бір беттен екінші бетке өту жылдамдығы, сатып алудан бұрын жасалған әрекеттер, саяси тәуелділік - мұның бәрі айқын көрінеді. Бір адам туралы ақпарат басқа адамдар туралы ақпаратпен салыстырылады. Осылардың барлығын жарнама берушілер жақсы қолданады.
Пайдаланушылар тағы бір тәуелділікті қалыптастырады - қоғамдық мақұлдау мен басқа адамдардың пікіріне деген сезімталдық.
Үшінші бөлім: «баяу, бірақ өте қауіпті»
Кітап авторының пікірінше, футуристік болашақтың өзі қауіпті емес және қауіпсіз емес, ол жай қалыпты және бейтарап.
Бұл жүйенің әсері статистикалық түрде әсер етеді. Демек ол баяу және біртіндеп әсер етеді. Бұл жүйенің әсері жаһандық жылынуға ұқсас: оның зардаптарын ешкім көрмейді, бірақ іс жүзінде мұның бәрі үлкен апатқа әкеледі.
BUMMER 6 бөлімнен тұрады:
- назар аудару;
- біреудің өміріне араласу;
- адамдарға өздеріне ұнамайтын нәрселерді таңу;
- жасырын айла-шарғы жасау;
- үлкен ақша ағыны;
- Жалған жаңалықтар мен жалған адамдар.
Төртінші бөлім: «Тұлғаның өзгеруі және тәуелділігі»
Есірткіге тәуелді адамдармен сөйлесіп көрмеген болсаңыз, мынаны білген жеткілікті: кезекті доза болмағандағы психикалық күйзеліс.
Нашақорлық ежелден есірткінің өмірінің ажырамас бөлігі болды. Мұндай адам өзімшіл, менмен және айналасындағылардың пікірлеріне немқұрайды қарай бастайды. Бұл белгілер әлеуметтік желілерде адамдармен болатын жағдайға ұқсас ма?
Бірте-бірте BUMMER қолданушылары әсерлі және агрессивті бола бастайды, ал реніш бірте-бірте өздерінің әлеуметтік желілеріне таралады.
Бесінші бөлім: «Басқа адамдарды түсінуді тоқтатқан адамдар»
Алгоритмдер екі түрлі адамға бір тақырыпта әртүрлі ақпарат көрсететін етіп әрекет етеді. Екі түрлі адам ғалатордан бір нәрсе іздесе де: Трамптың жақтастары үгіт-насихатты көреді, Трамптың қарсыластары оппозицияны табады.
Алтыншы бөлім: «Әлеуметтік желілердегі зиянды мазмұн»
Әлеуметтік желілер өзінің қолданушыларында қызғаныш және алаңдаушылық сезімдерін тудырады.
Жетінші бөлім: «Сіздің жаңа дініңіз»
Инстаграмдағы қызғанышыңызға толы жұлдыздар бақытты өмірге сенесіз бе? Сіздің сүйікті блогеріңіз жылына 365 күн саяхаттайды деп сенесіз бе? Немесе саясаткерлердің өз твиттерінде жазатын сандырағына сенесіз бе?
Егер сіз осы сұрақтардың кем дегенде біреуіне «иә» деп жауап берген болсаңыз, мен сізді құттықтаймын, сіз сенесіз, ал әлеуметтік желілер - сіздің жаңа дініңіз.
Біз желіде жарияланған көптеген сандырақ нәрселерді қабылдаймыз - барлық қастандық теориялары, күлкілі ғылыми гипотезалар, өсек пен өтірік.
Бірақ олар шындыққа адал ба? Автор бұған сенудің қажеті жоқ деп қорқады.
Кітап авторының айтуынша: «Діндер өмірдің мәні мен мағынасына қатысты мәселелерді шешеді. Google және Facebook те осы мәселелерді көтереді. Google-дің өмірдегі мақсаты - әлем туралы ақпаратты ұйымдастыру, барлығын оңтайландыру»
Бұл компанияның жетекшілері ерте ме, кеш пе, адам денесін киборг деңгейіне дейін жақсартып, сандық өлместікке қол жеткізе алады деп сенеді.
Facebook қолданушысы басқа әлемге сапар шеккен сәтте оның парақшасы оның мемориалы болады, онда адамдар қайғырып, жұбаныш іздейді. Егер әйгілі адам қайтыс болса, парақ табынушылыққа айналады және жанкүйерлердің аватарлары міндетті түрде осы суретшінің фотосына ауысады. Ештеңеге ұқсамайды ма? Кітап авторына бұл дінге өте ұқсас, тек желіде храмдар ғана орналасқан көрінеді. Google әр пайдаланушының ой-өрісін бұлтқа орналастыруға болатын идеяны алға тартады, осылайша өлімнен кейінгі сандық өмірге кепілдік беріледі. Ол өзін мәңгілік өмірдің иесі деп санайды.
Сондықтан әр адам өзінің смартфонның қосымшасы емес, тірі және тәуелсіз тұлға екенін ұмытпауы керек.