Top-20 Erkinjonov Javohir
20. Athletics
Estimated No. of Fans Worldwide: 100 million
The immense popularity of athletics has been made evident by the Summer Olympic Games currently taking place in Paris. Ranked as a Top-Category Sport by the IOC, modern athletics is composed of various running, jumping, throwing, walking, and combined events.
19. Bowling
Estimated No. of Fans Worldwide: 120 million
Although the heyday of bowling was in the mid-1960s, the sport has witnessed a notable resurgence in modern times, especially in the United States. With over a million members, the United States Bowling Congress (USBC) sets the standards for leagues, tournaments, and competitions in the country.
18.Cricket is a bat-and-ball game played between two teams of eleven players on a field, at the centre of which is a 22-yard (20-metre; 66-foot) pitch with a wicket at each end, each comprising two bails (small sticks) balanced on three stumps. Two players from the batting team, the striker and nonstriker, stand in front of either wicket holding bats, while one player from the fielding team, the bowler, bowls the ball toward the striker's wicket from the opposite end of the pitch. The striker's goal is to hit the bowled ball with the bat and then switch places with the nonstriker, with the batting team scoring one run for each of these exchanges. Runs are also scored when the ball reaches the boundary of the field or when the ball is bowled illegally.
17.Tennis is a racket sport that is played either individually against a single opponent (singles) or between two teams of two players each (doubles). Each player uses a tennis racket strung with a cord to strike a hollow rubber ball covered with felt over or around a net and into the opponent's court. The object is to manoeuvre the ball in such a way that the opponent is not able to play a valid return. If a player is unable to return the ball successfully, the opponent scores a point.[1][2]
16.Voleybol (inglizcha: volleyball volley – „urib qaytarmoq“ va ball – „toʻp“) toʻpli sport oʻyini boʻlib, har biri 6 kishidan iborat ikki jamoa bilan oʻrtasidan toʻr tortilgan maydonchada oʻynaladi[1]. Oʻrtasidan toʻr bilan (erkaklar musobaqasi uchun 2,43 m va ayollar musobaqasi uchun 2.24 m balandlikda) boʻlingan 9x18 m li maydonchada oʻynaladi. Voleybol toʻrining katakchalari soni 1 000 ta (enida 100 ta va boʻyida 10 ta) boʻlib, bitta katagining toʻrt tomoni 10 sm dan boʻladi. Bir jamoa 6 kishidan iborat boʻlib, 2 jamoa oʻynaydi. Oʻyinchilar toʻpni qoʻl bilan urib, raqib maydoniga tushirishga harakat qiladilar. Koptokni uch urishda raqiblar tomoniga oʻtkazish lozim. Musobaqa 3 yoki 5 partiya oʻynaladi. Voleybol AQShda paydo boʻlgan (1895). Xalqaro federatsiya (FIVB; 1947-yil asos solingan) ga 180 dan ortiq mamlakat aʼzo. 1964-yildan Olimpiya oʻyinlari dasturlariga kiritilgan, 1949-yildan jahon birinchiliklari oʻtkaziladi.
15.Ragbi (izvorno rugby) se razvio u školi Rugby u Engleskoj. Rugby union, rugby league i manje srodni američki, kanadski te australski nogomet, razvili su se iz rugbyja. Pod pojmom rugby danas se razlikuju dvije inačice: rugby union i rugby league. Olimpijska verzija sa sedam igrača, rugby 7, uvedena je na OI 2016.
Grad Rugby i dvoriste istoimenog sveucilista, zasluzni su za naziv ovog svjetskog sporta. Web Ellis, ucenik skole, u jednog nogometnoj utakmici odlucio je loptu uzeti u ruke i pretrcao je suigrace te zabio suparnickoj momcadi gol rukama. Nakon tog događaja, krenula je ideja i prvi oblici danasnje moderne ragbi igre.
14.Stol tennisi yoki Ping-pong – kichik koptok va raketkalar bilan stolda oʻynaladigan sport oʻyini. Sharqiy Osiyoda paydo boʻlgan. 20-asrning 20y.laridan koʻp mamlakatlarga tarqalgan. Dastlab „pingpong“ (fransuzcha: pingpong— koptokning raketka va stolga urilishida chiqadigan ovoz) deb atalgan. Stol tennisi uchun, odatda, stol oʻlchami 152,5x274,3 sm; balandligi. 76 sm; to'ri 183x 15,25 sm boʻladi. Yogʻoch raketkaning yuziga rezina plastina qoplanadi. Koptok oq plastikadan yasaladi, diametri 37,2—38,2 mm, ogʻirligi 2,4—2,53 g. Oʻyin maydonchasining oʻlchami 6—7 x 12–14 m. Rasmiy musobaqalar sport zallarida oʻtkaziladi: erkaklar va ayollar – jamoa boʻlib, yakka holda va juftlikda hamda aralash juftlikda musobaqalashadilar. Oʻyin 3 yoki 5 partiyadan oʻynaladi. Oʻyinchilardan biri 11 ochko toʻplasa, u gʻolib hisoblanadi. Agar hisob 10:10 boʻlib qolsa, unda oʻyinchilardan biri 2 ochko ortiq toʻplaguncha oʻyin davom ettiriladi. Stol tennisi Xalqaro federatsiyasi (ITTF, 1926-yil tashkil etilgan) 130 dan ortiq milliy federatsiyani birlashtiradi. 1926-yildan har 2 yilda jahon birinchiligi oʻtkaziladi, 1988-yildan Olimpiada oʻyinlari dasturiga kiritilgan[1]
Oʻzbekistonda Stol tennisi keng ommalashgan. Oʻzbekiston chempionati va kubogi musobaqalari muntazam oʻtkazib turiladi. Oʻzbekiston Stol tennisi federatsiyasi 1993-yil ITTFga aʼzo boʻlib kirgan. Oʻzbekistonlik Manzura Inoyatova, Saida Burhonxoʻjayeva, Svetlana Geta jahon chempionatida (Doxa sh., Qatar, 2004-yil mart) 1oʻrinni olib, oltin medallar bilan taqdirlanishdi. Ular bilan birga Nodira Burhonxoʻjayeva, Madina Ayupova ham bir qancha xalqaro turnirlarda gʻolib boʻlishgan.
Ping-pong yoki stol tennisi uchun ishlatiladigan toʻplam 2,74 gramm va 40mm diametri bilan tortilgan, selüloid yoki shunga oʻxshash plastikdan yasalgan. Qiziqarli haqiqat: 2000 yil oldin toʻplari havo qarshilik oshirish va tomoshabinlar yaxshi koʻrish mumkin, shunday qilib, oʻyin tezligini olish maqsadida, Sidney Olimpiada oʻyinlarida 38mm bilan almashtirildi, deb edi 40mm haqida edi oʻyin va shu sababli uning mashhurligini oshiradi.
13.Beysbol (inglizcha baseball) — koptok va tayoqcha bilan oʻynaladigan sport oʻyini, chillak oʻyinini eslatadi. Har biri 9 (Shimoliy Amerika beysbolida) yoki I (Uels beysbolida) kishidan iborat 2 jamoa 175 x 125 m kattaliqdagi maydonda koptokni chillak bilan oʻynab, ustunlikka eri-shishga harakat etadi. Beysbol vatani — Angliya boʻlib, hozirgi oʻyin qoidalari 1845-yildan beri amal qiladi. Xalqaro Beysbol Federatsiyasi 1921-yilda tashkil etilgan, unga 71 mamlakat aʼzo (1991). Beysbol boʻyicha jahon chempionligi musobaqalari 1938-yildan buyon oʻtkaziladi, 1992-yildan Olimpiya oʻyinlari dasturiga kirdi[1].
12.Golf is a club-and-ball sport in which players use various clubs to hit a ball into a series of holes on a course in as few strokes as possible.
Golf, unlike most ball games, cannot and does not use a standardized playing area, and coping with the varied terrains encountered on different courses is a key part of the game. Courses typically have either 9 or 18 holes, regions of terrain that each contain a cup, the hole that receives the ball. Each hole on a course has a teeing ground for the hole's first stroke, and a putting green containing the cup. There are several standard forms of terrain between the tee and the green, such as the fairway, rough (tall grass), and various hazards that may be water, rocks, or sand-filled bunkers. Each hole on a course is unique in its specific layout. Many golf courses are designed to resemble their native landscape, such as along a sea coast (where the course is called a links), within a forest, among rolling hills, or part of a desert.
The modern game of golf originated in 15th century Scotland. The 18-hole round was created at the Old Course at St Andrews in 1764. Golf's first major, and the world's oldest golf tournament, is The Open Championship, also known as The Open, which was first played in 1860 at the Prestwick Golf Club in Ayrshire, Scotland. This is one of the four major championships in men's professional golf, the other three being played in the United States: The Masters, the U.S. Open, and the PGA Championship.
11.Badminton is a racquet sport played using racquets to hit a shuttlecock across a net. Although it may be played with larger teams, the most common forms of the game are "singles" (with one player per side) and "doubles" (with two players per side). Badminton is often played as a casual outdoor activity in a yard or on a beach; professional games are played on a rectangular indoor court. Points are scored by striking the shuttlecock with the racquet and landing it within the other team's half of the court, within the set
10.American football, referred to simply as football in the United States and Canada and also known as gridiron football,[nb 1] is a team sport played by two teams of eleven players on a rectangular field with goalposts at each end. The offense, the team with possession of the oval-shaped football, attempts to advance down the field by running with the ball or throwing it, while the defense, the team without possession of the ball, aims to stop the offense's advance and to take control of the ball for themselves. The offense must advance the ball at least ten yards in four downs or plays; if they fail, they turn over the football to the defense, but if they succeed, they are given a new set of four downs to continue the drive. Points are scored primarily by advancing the ball into the opposing team's end zone for a touchdown or kicking the ball through the opponent's goalposts for a field goal. The team with the most points at the end of the game wins.
9. Xokkey Chim ustida Xokkey maydonining oʻlchami 91,4x55 m, klyushkasining ogirligi 652—794 g, toʻpining ogʻirligi 156—163 g, oʻyin vaqti 90 min. (45 min.dan 2 boʻlim). Musobaqalashayotgan 2 jamoada 11 tadan oʻyinchi qatnashadi. Chim ustida Xokkeyga oʻxshash oʻyinlar mil.dan 2 ming yil avval ham Misr, Yunoniston, Oʻrta Osiyo va boshqa joylarda mavjud boʻlgan. Oʻrta Osiyoda chorvadorlar oʻrtasida avval tosh bilan oʻynaladigan podachi, keyinroq ot minib oʻynaladigan chavgon ommalashgan. Chavgon Boburiylar saltanati davrida Hindistonda keng tarqalgan. 19-asr ning 2-yarmida Buyuk Britaniyada chim ustida Xokkey klublari tuzildi. 1875 yilda London Xokkey uyushmasi tomonidan chim ustida Xokkeyning zamonaviy oʻyin qoidalari ishlab chiqildi. Bu qoida 1907 yilda tasdiklandi. Chim ustida Xokkeyning erkaklar musobaqasi 1908 yildan, ayollar musobaqasi 1920 yildan olimpiada dasturiga kiritilgan. 1924 yilda Xalqaro Xokkey federatsiyasi (FIH) tashkil etilgan, unga 120 davlat aʼzo (2003). Bu federatsiya 1970 yildan erkaklar oʻrtasida, 1973 yildan ayollar oʻrtasida jahon chempionatlari oʻtkazadi. Chim ustida Xokkey Hindiston, Pokiston, Buyuk Britaniya, Germaniya, Gollandiyada rivojlangan.
Oʻzbekistonda chim ustida Xokkey 20-asrning 70-yillaridan ommalasha boshladi. 1972 yilda Andijonda dastlabki chim ustida Xokkey jamoasi tuzildi. 1973 yildan erkaklar, 1975 yildan ayollar oʻrtasida chim ustida Xokkey musobaqalari utkazila boshlandi. Respublikada chim ustida Xokkeyga ixtisoslashgan 10 ta bolalar va oʻsmirlar sport maktabi bor, ularda 45 nafar murabbiy qoʻl ostida 1200 nafardan ziyod oʻquvchi shugʻullanadi (2004). Miriman Kim, Oybek Patiddinov, Rinat Mamatkazin, Liliya Mutalapova kabi mahoratli murabbiylar yetakchi Xokkeychilarni tarbiyaladi. Ayniqsa, ayol Xokkeychilar yuqori natijalarga erishdi. Valentina Zazdravnix, Nelliko Gorbatkova, Laylo Axmerova va Alina Xam olimpiada oʻyinlari bronza medali sovrindorlaridir (1980, Moskva). Oʻzbekiston chim ustida Xokkey ayollar terma jamoasi Osiyo oʻyinlari va jahon kubogi finalida qatnashgan.
8.Suvga choʻkish Chin, "quruq", nafas va yurakning birdan toʻxtab qolishi (sinkopal) natijasidagi Suvga choʻkish farq qilinadi. Choʻkayotgan odamning hayot uchun kurashishi chin Suvga choʻkishning eng harakterli belgisidir.
"Quruq" Suvga choʻkish hushdan ketish bilan birga kechadi. Bunday hollarda odam choʻkmaslik uchun faol qarshilik koʻrsata olmay, birdan suv tubiga choʻkib ketadi. Hiqildoqqa ozroq miqdorda tushgan suv tovush boylamlarini spazmga olib keladi va odam nafas ololmay qoladi, lekin suvning oʻpkaga oʻtishiga yoʻl qoʻymaydi. Shuning uchun Suvga choʻkishning bu turi "quruq" Suvga choʻkish deb ataladi. Bunda nafas yoʻllarida suv boʻlmaydi, teri ham uncha koʻkarmaydi, faqat ogʻiz va burunda bir oz suyuklik boʻladi.
Sinkopal Suvga choʻkishda nafas bilan bir vaqtda yurak ham toʻxtaydi. Bunda mayda tomirlar spazmga uchraganidan terining rangi oqarib ketadi.
Suvga choʻkishda suvning temperaturasi alohida ahamiyatga ega. Kishi sovuq suvga choʻksa, gavda temperaturasi tezda pasayadi, bu — organizmda moddalar almashinuvining sekinlashishiga sabab boʻladi va uning kislorod tanqisligiga chidamliligini oshiradi. Bunda choʻkkan odamni tiriltirish ehtimoli boʻladi.
7.Velosiped (lotincha: velox — „tez“, pes — „oyoq“) pedallar orqali odam mushaklari kuchi bilan harakatlanuvchi, yer sirtida yurishgan mo‘ljallangan, g‘ildirakli transport vositasidir. Insonning harakatlanish vositalaridan biri. Qoʻlda (nogironlar velosipedi) va motor (dvigatel) yordamida harakatlantiriladigan velosipedlar ham bor. Velosiped gʻildirak, rama, egar, rul, pedal, zanjir va ikki charx (yulduzcha) dan iborat. Pedal bosilganda unga biriktirilgan charx zanjirni, zanjir esa orqa gʻildirak oʻqiga mahkamlangan charxni aylantiradi. Velosiped qoʻl yoki oyoq tormozi bilann toʻxtatiladi. Gʻildiraklarning oʻlchamiga qarab, erkaklar, ayollar va bolalar velosipedlari; vazifasiga qarab, oddiy, universal, sport, maxsus (sirkda, yuk tashishda ishlatiladigan, tirkama aravachali, veloriksha), velosiped-drezina (relsda yurish uchun) boʻladi. Dastlabki velosipedni Karl Drais (Olmoniya, 1818) yasagan. Hozirgi ikki gʻildirakli oddiy velosipedlarning tezligi 10—30 km/soat, ogʻirligi 8—16,5 kg. Motorli velosipedlar soatiga 30—50 km tezlik bilan harakatlanadi. Sport velosipedi ancha yengil boʻladi, tezligi soatiga 70 km dan oshadi.[1]
In the early 20th century, various inter-stylistic contests took place throughout Japan and the countries of East Asia. At the same time, in Brazil there was a phenomenon called vale tudo, which became known for unrestricted fights between various styles such as judo, Brazilian jiu-jitsu, catch wrestling, luta livre, Muay Thai and capoeira. An early high-profile mixed bout was Kimura vs. Gracie in 1951. In mid-20th century Hong Kong, rooftop street fighting contests between different martial arts styles gave rise to Bruce Lee's hybrid martial arts style Jeet Kune Do. Another precursor to modern MMA was the 1976 Ali vs. Inoki exhibition bout, fought between boxer Muhammad Ali and wrestler Antonio Inoki in Japan, where it later inspired the foundation of Shooto in 1985, Pancrase in 1993, and the Pride Fighting Championships in 1997.
In the 1990s, the Gracie family brought their Brazilian jiu-jitsu style, first developed in Brazil from the 1920s, to the United States—which culminated in the founding of the Ultimate Fighting Championship (UFC) promotion company in 1993. The company held an event with almost no rules, mostly due to the influence of Art Davie and Rorion Gracie attempting to replicate mixed contests that existed in Brazil[11] and Japan. They would later implement a different set of rules (example: eliminating kicking a grounded opponent), which differed from other leagues which were more in favour of realistic, "street-like" fights.[12] The first documented use of the term mixed martial arts was in a review of UFC 1 by television critic Howard Rosenberg in 1993.
5.Formula One, commonly abbreviated as F1, is the highest class of international racing for open-wheel single-seater formula racing cars sanctioned by the Fédération Internationale de l'Automobile (FIA). The FIA Formula One World Championship has been one of the world's premier forms of motorsport since its inaugural running in 1950 and is often considered to be the pinnacle of motorsport. The word formula in the name refers to the set of rules all participants' cars must follow. A Formula One season consists of a series of races, known as Grands Prix. Grands Prix take place in multiple countries and continents on either purpose-built circuits or closed roads.
History
[edit]
4.Köräş The first official All-USSR koresh championship took place in Kazan in 1928 and was followed by the first TASSR (Tatar Autonomous Soviet Socialist Republic) national championship in 1949. Since 1956, regular Tatar Köräş competitions have been organized in honor of the national hero and poet Musa Cälil.[citation needed]
At the turn of 1950 and 1960, the Soviet Federation of freestyle wrestling, Greco-Roman wrestling, and sambo started to develop Tatar Köräş. Sportsmen from the neighbour regions, such as Bashkortostan, Mordovia, and Ulyanovsk City came to compete in Kazan for the first time in 1959. In 1960, the capital of Tatarstan was appointed host of the first RSFSR (Russian Soviet Federative Socialist Republic) national koresh championship, an event that has been repeated every year since that date. It was organized in Kazan about 15 times, but also in other cities, such as Salavat, Orenburg, Oktyabrsky, Tuymazy, Chelyabinsk, Cheboksary, Almetievsk, Samara, Ulyanovsk, Naberezhnye Chelny. Sportsmen from 36 Russian regions have participated in the Russian championships over the past years.[citation needed]
Events
[edit]
The International Kurash Association (IKA), founded in 1998, holds championships since 1999. World Senior championships were held in Tashkent (Uzbekistan) in 1999, in Antalya (Turkey) in 2000, in Budapest (Hungary) in 2001, in Yerevan (Armenia) in 2002, in Tashkent (Uzbekistan) in 2005, in Ulaanbaatar (Mongolia) in 2007, in Alushta (Ukraine) in 2009,[3] in Termez (Uzbekistan) in 2011,[4] in Istanbul (Turkey) in 2013,[5] and in Khorramabad (Iran) in 2015.[6] The XI World Senior Championships will be held in Istanbul (Turkey) in 2017.[7]
The International Tatar Belt Wrestling Köräş Association was founded on 9 September 2009 with the aim of popularizing Tatar traditions abroad and offer Continental and World opportunities to all sportsmen wishing to compete in Tatar Köräş. It became a member of FILA's World Traditional Wrestling Committee in 2009 and held its second World Championship during the FILA World Wrestling Games that took place in Šiauliai (LTU) in September 2009. The third World Championship was held in Kazan in May 2010 and attracted a participation of about 100 wrestlers from 17 countries.[citation needed]
3.Changʻi sporti — qishki sport turi. Unga changʻi poygasi, tramplindan sakrash, ikki kurash (poyga va sakrash), togʻ changʻi sporti va biatlon kiradi. Changʻi sporti Norvegiyada sport turi sifatida shakllandi. 1767-yilda shu mamlakatda harbiy xizmatchilar oʻrtasida ilk musobaqa oʻtkazildi, 1843-yildan esa ommaviy musobaqalar tashkil qilina boshladi. Keyinroq changʻi sporti Yevropaning boshqa davlatlarida ham ommalashdi. 1910-yilda Xalqaro changʻi sporti komissiyasi tuzildi va changʻi sportining qoidalari tasdiqlandi. Bu komissiya 1924-yilda Xalqaro Changʻi sporti federatsiyasi (FlS)ra aylantirildi. Hozirgi kunda bu federatsiyaga 100 dan ziyod davlat (Oʻzbekiston 1993-yildan) aʼzo (2004). Changʻi sporti 1924-yildan olimpiada oʻyinlari dasturiga kiritildi, 1925-yildan (1937-yildan ikki yilda bir marta) jahon chempionati oʻtkaziladi. Oʻzbekistonda XX-asrning 70-yillaridan boshlab Changʻi sportining, asosan, togʻ sporti turini rivojlantirishga kirishildi. Respublikada 300 dan ziyod kishi Changʻi sporti bilan shugullanadi. 2 ta changʻi sportiga ixtisoslashgan sport maktabida 17 murabbiy 196 nafar bolalaroʻsmirlarga changʻi sportidan saboq berishadi (2004). Aka-singil Komil va Elmira Oʻrinboyevalar, Vladimir Yunusov kabi yetakchi changʻichilar nufuzli musobaqalarning ishtirokchilaridir.
2.Futbol Futbolga oʻxshash oʻyinlar miloddan avvalgi Misr va Sharq mamlakatlarida maʼlum boʻlgan, keyin Yevropaga oʻtgan. 1848-yilda Buyuk Britaniyadagi Cambridge universiteti oʻqituvchilari futbolning dastlabki zamonaviy qoidalarini ishlab chiqishgan. 1857-yilda shu mamlakatdagi Sheffild shahrida ilk futbol klubi tashkil etilgan. 1863-yilda Angliya futbol uyushmasi tuzilib, futbol qoidalari tasdiqlangan. 18-asrning oxiri — 19-asrning boshlarida Yevropa va Janubiy Amerika davlatlarida ham futbol uyushmalari tashkil kilindi. 1896-yil futbol olimpiada oʻyinlari dasturiga kiritildi. 1904-yilda xalqaro futbol federatsiyasi — FIFA tuzildi. Futbol Braziliya, Germaniya, Italiya, Argentina, Buyuk Britaniya kabi davlatlarda keng rivojlangan.
Oʻzbekistonda 20-asr boshlaridan zamonaviy futbol qoidalari asosida oʻyinlar oʻtkazilgan. 1912-yilda Qoʻqonda birinchi futbol jamoasi tuzildi. Keyinroq Fargʻona, Samarqand, Toshkent, Andijon, Namangan shaharlarida ham futbol jamoalari paydo boʻldi. 20-asrning 20-yillaridan mamlakatimizda turli toifadagi musobaqalar (1937-yildan Oʻzbekiston birinchiligi) muntazam ravishda oʻtkazila boshlandi. 1956-yilda Toshkentda "Paxtakor" jamoasining tashkil etilishi va shu nomdagi stadion qurilishi respublikada futbolning rivojlanishiga turtki boʻldi. 20-asrning 80-yillaridan Oʻzbekistonda futbolchilarning yangi avlodini tarbiyalashga kirishildi.
1959-yilda tashkil etilgan Oʻzbekiston futbol federatsiyasi 1992-yilda (keyin 2001-yilda) qayta roʻyxatdan oʻtdi. 1992-yildan futbol boʻyicha Oʻzbekiston milliy chempionati va kubogi, turli toifadagi musobaqalar oʻtkazib kelinyapti, futbol jamoalarining xalqaro uchrashuvlarda ishtirok etishi taʼminlanayapti. Vazirlar Mahkamasining „Oʻzbekiston Respublikasida futbolni yanada rivojlantirish tadbirlari toʻgʻrisida“ (1993-yil 18-mart) hamda „Oʻzbekistonda futbolni rivojlantirishning tashkiliy asoslari va prinsiplarini tubdan takomillashtirish choratadbirlari toʻgʻrisida“ (1996-yil 17-yanvar)gi qarorlari futboldagi yutuqlarga zamin yaratdi. Fargʻonaning "Neftchi" klubi MDH kubogining finaliga chiqdi (1994), „Paxtakor“ klubi Osiyo chempionlar ligasi yarim finalida oʻynadi (2003, 2004), mamlakat yoshlar terma jamoasi jahon chempionati final bosqichida qatnashdi (2003), Oʻzbekiston milliy terma jamoasi Osiyo oʻyinlari (1994) va AfrikaOsiyo oʻyinlari (2003) gʻolibi boʻldi. Hozirgi kunda Oʻzbekistonda 36 ta (oliy va birinchi ligada) professional klub bor (2004). 2ligada 196 ta jamoa shunday makomga erishish uchun mamlakat birinchiligida qatnashyapti. Futbol klublari qoshida 18 ta futbol internat maktablari, kollejlari faoliyat koʻrsatyapti, ularda 2 000 dan ziyod oʻquvchi shugʻullanadi. Shuningdek, futbolga ixtisoslashgan bolalar-oʻsmirlar sport maktablari ishi yaxshilandi. Futbol universiada, „Barkamol avlod“ va „Umid nihollari“ musobaqalari dasturlaridan oʻrin olgan. Bolalar-oʻsmirlar oʻrtasida respublikada oʻtkaziladigan „Futbol gʻunchasi“ musobaqalarida 692 jamoada 13 840, „Futbolimiz kelajagi“ musobaqalarida 15035 jamoada 300 700 oʻyinchi ishtirok etdi (2004). Ayollar oʻrtasida oʻtkazilayotgan Oʻzbekiston chempionati va kubogi musobaqalarida Andijonning „Andijanka“, Namanganning „Gulbahor“, Qarshining „Sevinch“ jamoalari yetakchilik qilib keladi. Faxriy futbolchilar oʻrtasida ham muntazam ravishda musobaqalar uyushtiriladi. Jismoniy qobiliyati cheklangan futbolchilar oʻrtasida Toshkentning „Matonat“ jamoasi (hozirgi „Baynalmilal“) jahon kubogini qoʻlga kiritgan (1991). Hozirgi kunda respublikada 362 ta stadion, 7 113 ta futbol maydoni mavjud, 460 658 kishi (ulardan 4 642 nafari ayollar) futbol bilan shugʻullanadi, 1916 nafar murabbiy faoliyat koʻrsatadi (2004). „Oʻzbekiston futboli“ (Toshkent), „FutbolEkspress“ (Andijon), „Asr futboli“ (Namangan), „Inter futbol“ (Kosonsoy), „Boks plyus futbol“ (Toshkent) kabi ixtisoslashgan gazetalar chiqib turibdi. S. Arutyunov, Ye. Valitskiy, A. Keller, M. Akbarov, R. Akramov, Yu. Sarkisyan, M. Rahimov kabi murabbiylarning oʻzbek futbol i ravnaqida xizmati katta. I. Toshmuhamedov, A. Imomxoʻjayev, B. Belozyorov, N. Rizametov, B. Haydarov singari tajribali hakamlar ishini davom ettirayotgan R. Ermatov va I. Kutsillo rasmiy nufuzli xalqaro musobaqalarni boshqarishdi.
1.Surfing is a surface water sport in which an individual, a surfer (or two in tandem surfing), uses a board to ride on the forward section, or face, of a moving wave of water, which usually carries the surfer towards the shore. Waves suitable for surfing are primarily found on ocean shores, but can also be found as standing waves in the open ocean, in lakes, in rivers in the form of a tidal bore, or wave pools.
The term surfing refers to a person riding a wave using a board, regardless of the stance. There are several types of boards. The Moche of Peru would often surf on reed craft, while the native peoples of the Pacific surfed waves on alaia, paipo, and other such water craft. Ancient cultures often surfed on their belly and knees, while the modern-day definition of surfing most often refers to a surfer riding a wave standing on a surfboard; this is also referred to as stand-up surfing.