🧔Soqol nimalarni yashiradi?🧔
Agar insonning soqoli bo'lsa, biz ongsiz ravishda uning erkak ekanligini tushunamiz. Soqol uni boshqalardan ajratib turadigan ma'lum bir belgi sifatida xizmat qiladi.
Dunyoda shuningdek, yuz va tana tuklariga kamroq moyil bo'lgan xalqlar ham bor. Masalan, hindu va osiyolik(Yapon,Xitoy,Koreya...) xalqlar.
Qalin soqol egasi atrofdagilarga erkaklarga xos ba'zi sifatlarni qo'shadi — masalan, kuch, dominantlik, qat'iyat, jasorat va maqsad sari intilish kabi... Erkaklar bu xususiyatlarni namoyon qilishni yaxshi ko'radilar.
Insonlar — yuzida tuklar o‘sadigan yagona mavjudot emas(Men inson maymundan tarqalgan degan fikrga qarshiman misolni boshqa tomonga burmang😉):
Masalan, sherlarni olaylik. Ayol sherlar va bolalarda soqol yo‘q, va ular raqobatga ham qo‘shilmaydi. Ammo barcha erkak sherlarida soqol bor, lekin qora rangli soqol faqat podada ustun mavqeni egallagan sherlarda uchraydi. Bu yuqori testosteron darajasidan qorayadi. Yolg‘iz yoki qariyib qolgan sherlarda esa soqol ochroq tuslarda bo‘ladi.
Soqolsiz sher (o‘ngda) esa unchalik xavfli ko‘rinmaydi va umuman sherni eslatmaydi. Bu surat Zimbabvedagi "Xvanhe" milliy bog‘idan olingan. Tabiatda ular juda kam uchraydi.
***
Soqolning shakllanishi va ahamiyati
O‘sib kelayotgan yigitning tanasida jinsiy yetilish jarayonida gormonal o‘zgarishlar, xususan, testosteron darajasi oshadi. 5-alfa-reduktaza fermenti ta’sirida testosterondan dihidrotestosteron (DGT) sintezlanadi. Aynan shu gormon ta’sirida tana va yuz tuklarining o‘sishi, ovozning «qalinlashishi», suyak va mushaklar tuzilmasining o‘zgarishi kabi o‘zgarishlar boshlanadi.
Inson soqoli - xuddi sherlarning soqoli kabi, organizmi shakllangan va erkaklikka yetilgan shaxsni ajralib turuvchi belgisi hisoblanadi.
Soqol yuzda o‘smasligi ham mumkin, chunki genetik xususiyatlaringiz tufayli soqol o‘sishiga moyil emassiz, xuddi oyoq o‘lchamingiz 45 bo‘lmaganidek. Yoki organizmingiz hali to‘liq shakllanmagan, yoki endokrin tizimda buzilishlar sodir bo‘lgan bo‘lishi mumkin, bu faqat soqol o‘sishiga emas, balki boshqa o‘sish jarayonlariga ham ta’sir ko‘rsatadi.
***
Biz shunday davrda yashayapmizki, soqol qo‘yish “moda” yo‘nalishiga aylangan va ommalashib bormoqda. Buni shaharingizda yangi ochilgan barbershoplarning sonidan ham bilib olish mumkin — bu tabiiy jarayon.
Soqol qo‘yish tendensiyasi to‘lqin kabi avj oladi. Masalan, Rossiya davlatida har bir hukmdorning bu masalaga oid o‘z qarashi bo‘lgan va u yuzdagi tuklarga tegishli o‘z farmonini chiqargan. Bu farmon, hech bo‘lmaganda, qirollik saroyida bajarilishi kerak bo'lgan
Agar soqolli bir odam soqol olgan erkaklar orasida bo‘lsa, u doimo boshqalardan ajralib turadi va umumiy fonda farq qiladi, bu esa atrofdagilar orasida taranglikni keltirib chiqaradi, chunki bu atrofdagilar ustidan hukmronlik qilishga urinish sifatida ko‘riladi. Bu xuddi yopiq joyda bosh kiyimni echmaslik kabi.
Barchamiz Pyotr I haqida eshitganmiz, u Yevropaga qilgan safarlaridan keyin u yerdan erkaklarning yuzlari silliq bo‘lishi va zamonaviy kiyinish trendlarini olib kelgan. Uning birinchi farmoni juda qat’iy bo‘lib, hammani (diniy shaxslar bundan mustasno) soqol olishga majburlagan va bu aholida norozilik va qo‘zg‘olonlarga sabab bo‘lgan.
Bosimni kamaytirish uchun soqol qo‘yishga soliq joriy qilingan.
Soqol qo‘ymoqchimisiz — davlatga to‘lov to‘lang. Hozir bunday narsani tasavvur qila olasizmi?
Va kim to‘lovni qila olmasa, kerakli summani og‘ir majburiy mehnat bilan qoplagan.
***
Har bir inson uchun soqol qo‘yishning o‘ziga xos sababi bor.
Soqol insonning haqiqiy fazilatlari va salohiyatini yashiradi hamda yuzning tabiiy zonasini vizual ravishda kattalashtiradi, shu bilan birga, uning xususiyatlarini, ya’ni pastki jag‘ning kengligi va og‘irligini, shuningdek, iyakning chiqib turishini ham oshiradi. Shuning uchun soqol qo‘yishning asosiy sabablarini ko‘rib chiqamiz.
Ushbu jag‘ ko‘rsatkichlari bizga insonning stressga yuqori sezgirligi va mustaqil, ko‘p energiya talab qiladigan harakatlarni bajarish qobiliyatining pastligi haqida ma’lumot beradi.
Stress bunday odamning ruhiyatiga kuchli va og‘riqli ta’sir ko‘rsatadi, shuning uchun u stressli vaziyatlardan qochishga va ularni aylanib o‘tishga harakat qiladi, chunki stressni o‘zi yenga oladigan kuchga ega emas. Bu uning ijtimoiy muhitda, ayniqsa agressiv kayfiyatdagi shaxslar orasida, tashvishli va ehtiyotkor harakat qilishida namoyon bo‘ladi.
Bunday holda, soqol — bu odamlarning ko‘zini shamg‘alat qilish va yuqoridagi haqiqatni yashirishning bir usuli hisoblanadi.
✔ Jag‘ning kengligi va og‘irligi o‘rtacha ko‘rsatkichlarda.
Bu odamning stressga chidamliligi va o‘z kuchini harakatga yo‘naltirish salohiyati yaxshi, lekin ba’zi hollarda u yetishmayotganday tuyuladi va u o‘zini yanada jiddiyroq, mas’uliyatliroq va faolroq bo‘lishni xohlaydi.
Soqol unga o‘z imkoniyatlariga qo‘shimcha ishonch beradi, bu esa atrofdagilar tomonidan va o‘zining oynadagi aksi orqali tasdiqlanadi.
Bunday jag‘ yuzning taxminan yarmini egallaydi. Har kuni ulkan energiya sarflanadigan og‘ir mehnat bilan o‘tadi, xuddi Yer yuzidagi oxirgi mamontni o‘ldirishga urinayotgandek. Munozarada u o‘zining haqligini isbotlash uchun iyagi bilan suhbatdoshining yuziga bosim o‘tkazayotganini ham sezmay qoladi.
Unga soqol odamlarning ongiga qo‘rquv solish uchun zarur. Tashqi ko‘rinishi bilan u har qanday xavfda yelkasiga ko‘targan bolta bilan zarba berishga tayyor turgan berserk (anime)ni eslatadi.
✔ Iyakka «kuch qo‘shish»(Faqat iyak soqolini o'stirish).
Bunday holda, odam ongsiz ravishda o‘z ta’sirini oshirishni xohlaydi, suhbatdoshi yoki guruhning imkoniyatlarini, salohiyatini va zaif tomonlarini yaxshiroq tushunish uchun «ruxsat etilgan chegaralarni» sinab ko‘radi.
***
Soqol erkak organizmining ajralmas qismi hisoblanadi, shuning uchun uni olish yoki kaltalatish — shaxsiy tanlovdir. Inson tanasida ortiqcha va keraksiz hech narsa yo‘q; tanamizdagi har bir narsa dunyoda samarali yashash uchun zarurdir. O‘z xususiyatlaringizdan aqllilik bilan foydalaning.