😳Unit One መብረሪያ ✅

❤️ሰላም እንዴት ናችሁ። እስቲ አሁን ደግሞ በአጭር መንገድ Discusses እናድርግ💪{ ምናልባት type ሳደርግ የፅሁፍ ጉድፈት ወይም ስህተት ሊኖር ስለሚችል ይቅርታ ይደረግልኝ🙏}

🔘UNIT ONE
History በUnit one ብዙም ጥያቄ አይወጠበትም፤ ግን በዛ ከተበለ እስከ 4 ወይም 5 ጥያቄ ሊወጠ ይችላል።
ደስ የሚለው ነገር ደግሞ ምን አይነት ጥያቄ ሊወጣ እንደሚችል ይታወቀል😂 ወደፊት እንዴት እንደሆነ እናያለን😊
እስቲ አሁን ወደ ትምህርታችን እንመለስ:
❓What is history?
𝙃𝙞𝙨𝙩𝙤𝙧𝙮: - 𝙞𝙨 𝙩𝙝𝙚 𝙗𝙧𝙖𝙣𝙘𝙝 𝙤𝙛 𝙠𝙣𝙤𝙬𝙡𝙚𝙙𝙜𝙚 𝙩𝙝𝙖𝙩 𝙙𝙚𝙖𝙡𝙨 𝙖𝙡𝙡 𝙩𝙝𝙖𝙩 𝙝𝙖𝙙 𝙗𝙚𝙚𝙣 𝙙𝙤𝙣𝙚 𝙗𝙮 𝙥𝙚𝙤𝙥𝙡𝙚 𝙞𝙣 𝙩𝙝𝙚 𝙥𝙖𝙨𝙩.
አንዱ ከዚህ Unit ሁሉም ተማሪዎች ሊያውቁት ግድ ከሆኑ ነገር አንዱ ይህን Definition ነው።
ከዚህ Definition ሥስት መሠረታዊ የሆኑ ነገር እናያለን።
🔘1: 𝙃𝙞𝙨𝙩𝙤𝙧𝙮: - 𝙞𝙨 𝙩𝙝𝙚 𝙗𝙧𝙖𝙣𝙘𝙝 𝙤𝙛 𝙠𝙣𝙤𝙬𝙡𝙚𝙙𝙜𝙚[Social Science}-
ታሪክ እራሱን የቻለ አንድ የትምህርት ዘርፍ ስሆን በአለማችን ላይ በጣም መሠረታዊ ናቸው ከሚበሉ የትምህርት አይነቶች ውስጥም አንዱ History ነው።
History ለSocial science የትምህርት ክፍል በጠም ወሳኝ ትምህርት ማሆኑን ከዚህ Definition እንረዳለን።

❓ታድያ History ስለምንድነው ሚያጠነው?🤔
- 𝙩𝙝𝙖𝙩 𝙙𝙚𝙖𝙡𝙨 𝙖𝙡𝙡 𝙩𝙝𝙖𝙩 𝙝𝙖𝙙 𝙗𝙚𝙚𝙣 𝙙𝙤𝙣𝙚 𝙗𝙮 𝙥𝙚𝙤𝙥𝙡𝙚 𝙞𝙣 𝙩𝙝𝙚 𝙥𝙖𝙨𝙩.

History የሚያጠነው ስለ ሰው ልጅ ስሆን፥ የሰው ልጅ በህይወት ዘመኑ ያለፈበቸውን መንገድ፤ ማለትም ጥሩም ይሁን መጥፎ ሁሉም በአንድ ለይ የሚገልፅልንም የትምህርት አይነት ነው።

🤔በደንብ ግልፅ ለማድረግ በአጭሩ History ማለት መንገድ ነው ብላችሁ አስቡት😂
ለምሳል ከአዲስ አበበ ወደ ጅማ እየሄድን ነው እንበልና 😂
ከአዲስ አበበ እስከ ጅማ ድረስ አንድ አይነት ነገር እያያን አንሄድም ብዙ ነገሮች በመንገደችን እያያ ነው የምንሄደው 😊
አንድ ግዜ ብቻ ነው ማየት የምንችላው ታሪክም ልክ እንደ መንገዱ ነው የሰው ልጅ እስከ ዛሬ ድረስ ያለፈበቸውን አዎንታዊም ይሁን አሉታዉል ነገሮችን ይገልፅናል።😊እሽ አሁን ደግሞ በቀጣዩ ክፍል እንግባ
(😳 እንዴ ክፍል ስላችሁ ደግሞ ቤት እንደይመስላችሁ Topic ማለቴ ነው እሽ‼️😂)
⭕️What is difference between History and Per-History
ይህን ሁሌ ፈተና አውጭዎቹ በጣም ይወዱታል ብዙ ግዜ ጥያቄ ይመጣል።
ከዛሬ ጀምሮ ግን ሺ ጊዜ ብያመጡት እኛ ምን አገባን😂
👩‍🏫እሽ ተማሪዎች ወድ ትምህርታችን እንመለስ
በHistory እና በPer-History መሃል ያለው ልዩነት ምንድነው❓
🛑𝙋𝙧𝙚-𝙝𝙞𝙨𝙩𝙤𝙧𝙮፦ 𝙞𝙨 𝙩𝙝𝙚 𝙨𝙩𝙪𝙙𝙮 𝙤𝙛 𝙙𝙞𝙨𝙩𝙖𝙣𝙩 𝙥𝙖𝙨𝙩 𝙚𝙫𝙚𝙣𝙩𝙨 𝙗𝙚𝙛𝙤𝙧𝙚 𝙝𝙪𝙢𝙖𝙣 𝙨𝙤𝙘𝙞𝙚𝙩𝙮 𝙙𝙚𝙫𝙚𝙡𝙤𝙥𝙚𝙙 𝙬𝙧𝙞𝙩𝙞𝙣𝙜.
በጣም ቀላል ነው per- history ማለት የሰው ልጅ የፅሁፍ ዜዴን ሳያውቅ በፍት ያለፈበቻው ዘመናት per-history እንለዋለን።
ማለትም እስከ 6000BP ድረስ ያሉት ዘመናት ሁሉ Per-History ናቸው ምክንያቱም ከ6000BP በፊት ምንም አይነት የፅሁፍ ዜዴ ስለሌላ ምን ምን እንደተከሄደ ማወቅ ስለ አንችልም።
✔️ከ6000BP ጀምሮ ያሉ አማታት ሁሉ የHistory ዘመነት ናቸው ምክንያቱም 6000BP ለይ አዲስ የፅሁፍ ማንገድ ስለተገኘ ነው🕺
😳እንዴት ነው የፅሁፍ ዘዴ የተገኘው እነማን አገኙት ወደ ፊት እናየዋለን♾❤️
ይህንንም በቀላሉ ለመያዝ ከፈለገችሁ የPeter ዘዴ ተጠቀሙ 😂
Historyን በMaths እንብባችሁ ተውቃለችሁ😳
ከላወቃችሁ በሉ ተከተሉኝ👨‍🏫 Graph ሳሉ X-Axis እና Y-axis ከዘ y-axis ማለት 6000BP ብላችሁ አስቡት።
Peter's Rule😂👇
Let Y-axis : 6000BP
Then,
ከy-axis to the Right: History
ከY-axis to the left: per-history
አያችሁ አይደል ቀላል መንገድ 😂
Historyን በMathsም ማጥነት ይቻላል 😜 እንቀጥል አይደል ውዶች❤️
እሽ ቀጣዩ Topicከችን የምሆነው ደግሞ
⭕️Sources of History 🔘
Source ምንድነው ምንጭ ነው አይደል😳? አዎ ጎበዝ ልጅ ❕👍 እናንተ የተማራችሁ ምንጭ በGeography ብቻ አይደል😂 እንደትሸወዱ Historyም Source አለው ታድያ ይህን Source ሁለት Type አለው👇
፨ Primary Source እና
፨Secondary Source
እስቲ በዝርዝር እንያቸው፦
፨ Primary Source ማለት ከታሪኩ ጋ ቀጥተኛ ግንኙነት ያለው ወይም ታሪክ ስፈፀም በቦታው እና በግዜው የነበረ ነገር ነው። ለበለጠ መረጀ ከላይ የለከላችሁን Note አንብቡ☝️
፨Secondary Source ማለት ደግሞ የPrimary opposite ነው ።
እስቲ በምሳሌ እንመልከት😄
አበበ እና ባልቻ ከእትዬ ወርቄ ቤት ደቦ🥞 ስርቀል ወሰዱ🙊 ይህን ስያደርጉ ታድያ ጎደኛቻው የሆነች አስቴር 🙎‍♀እያያች ነበር። እሷ ደግሞ ለእናቷ ተነገረች 😡
እናቷ ደግሞ ለእትዬ ወርቄ አስቴር የተነገራችሁን ተነገሩ🙈
አሁን በደንብ ተከተተሉኝ👌 አስቴር ለእናቷ ስትነገር Primary Source ሆነ፤ እናቷ ደግሞ ለእትዬ ወርቄ ስትነገር ደግሞ Secondary Source ሆነ ማለት ነው ምክንያቱም ነገሩን ያየችሁ አስቴር ነት እንጅ እናቷ አይደሉም😊
ለዚህ ነው Primary Source is More Reliable than Secondly Source የተበለው።👍
⭕️𝖯𝖾𝗋𝗂𝗈𝖽𝗂𝗓𝖺𝗍𝗂𝗈𝗇 𝗂𝗇 𝖧𝗂𝗌𝗍𝗈𝗋𝗒🔘
ይህ ማለት በአጠቀላይ የHistory period ወይም ጊዜ እንዴት እንደ ተገለፃ ያሰያልናል ማለትም Periodization የምጀምረው ከ 2Million BP ስሆን ይህ የሆነበት ደግሞ First Human Being Exist የሆነበት ጊዜ ነው ታድያ ከዛ ጊዜ አስቶ እስከ አሁን ያለውን በአንድ ለይ በperiodizarion እንገልፃለን።
ግልፅ ለማድረግ ያህን በዝርዝር እንመልከት ፦ ቅድም Per-Historic period እና Historic Period ብላን በሁለት ከፊለን አይተን ነበር።
እሱ በ Writing criteria ስሆን ነው።
አሁን ደግሞ Per- Historyን Stone Age እንለዋለን፥ ምክንያቱም ሰዎች እስከ 5000BP ድረስ የምጠቀሙት ነገር ሁሉ ከድንጋይ የተሰራ ስለነበር ነው።
Stone Age ደግሞ ለሥስት ይከፋላል

1. OLD Stone Age
2. Middle Stone Age
3. Later Stone Age
እሱ ከNote አንብቡ👆
⭕️Historም እንደዛው ለሶስት እንከፍላለን👇
1.Ancient History
2. Medieval History
3. Modern History
ወደ ፊት በሰፊው እናያለን👆👆👆👆
ዛሬ ከዚህ Unit እንዲታወቁልኝ የምፈልገው ዋናው ሀሳብ ⬇️⬇️⬇️⬇️
🔘1 Ludolf wrote the first modern history of Ethiopia, which was published in 1684.
መጀመሪያ የኢትዮጵያን history የፃፈው ludolf ይባላል።
🔘2The first written history of Europe was written by Herodotus(484-425 BC).
በመጀመርያ የEurope history የፃፈው Herodotus ነው። በነገራችን ለይ Herodotus the father of history ይባላል ። ይህን ማለት ግን የWorld historyን የፃፈው እሱ ማለት አይደለም።
🔘3,The first written history was written before 1000 BC in China.
በመጀመርያ ታሪክ /history / የሚባለው ለአለማችን ያስተዋወቁት ቻይናዊን ናቸው።
🔘Thucydides:- was the successor of Herodotus and the first to write history accurately and critically
።Thucydidesን ከሌሎቹ የምለያው ነገር ግን historyን ህጉንና ስርአቱን ጠብቀው የፃፈው እሱ ስለ ሆነ። የhistoryን አፃፃፍ ዘዴን ለመጀመርያ ግዜ ያስታዋወቁውን እሱ ነው።

👆👆በቃ ከዚህ ውጭ ሌላ ምንም አይመጠም ለዛሬ በዚህው እንጨርሳለን
ቀጠይ በሌላ Unit እናገኝ🙏

ከዚህ ቀጥሎ ከዚህ በፊት የወጡ የኢንትራንስ ጥያቄዎቹን እንልካለን እስካ ቀጠይ ቀን ድረስ ሳርታችሁ ላኩልን
ደግሞ ጎደኞቻችሁንም እንዲማሩ Invite አድርጉ

👨‍🏫እኔ Peter ነበርኩኝ መልካም ጊዜ🙏