مثبت گرایی سمی یعنی چه؟
به زمانی فکر کنید که بخاطر مشکلاتی نظیر از دست دادن شغل، تشخیص بیماری برای خودتان یا یکی از عزیزان تان، یک حادثه ناگوار و یا هرچیزی از این دست، احساس ناامیدی زیادی را تجربه کردید. احساساتی که از اتفاقات به یاد دارید ممکن است ناامیدی، درد، ناراحتی، اضطراب، ترس و نگرانی و... باشد. آیا در این مواقع سخت، یکی از دوستان یا عزیزان تان را به یاد می آورید که تلاش می کرد با مثبت گرایی امید را به شما تزریق کند؟
ممکن است چیزهای امیدبخشی که گفته، چیزهایی همچون "این هم می گذره، تو از پسش برمیای"، "چیزی که تو رو نکشه قوی ترت می کنه"، "نگران نباش در آینده با فرد بهتری آشنا خواهی شد" باشد. یا شاید هم بخاطر امید دادن بیشتر به شما از تجربه های مشابه صحبت کند و جملاتی مانند اینکه "من کسی رو می شناسم که همین بیماری رو داشته و به خوبی از پسش براومده، اصلا نگران نباش" را بگوید.
خب، در مواقع شنیدن این جملات چه احساسی داشتید؟ آیا این جملات احساس بهتری به شما داد؟ آیا باعث شد نسبت به آینده امیدوار تر باشید ؟ یا برعکس احساسات منفی بیشتری را برایتان به ارمغان آورد؟ اگر ماحصل این تلاش برای مثبت گرایی، فقط و فقط احساسات منفی بوده، این همان چیزی است که ما از آن تحت عنوان "مثبت گرایی سمی" یاد می کنیم!
مثبت گرایی سمی چیست؟
مثبت گرایی سمی یعنی احساس شادی مفرط و بی اندازه! روند مثبت گرایی سمی می تواند منجر به انکار و به حداقل رساندن احساسات منفی و در نهایت بی اعتبار کردن احساسات واقعی شود.
چند نمونه از مثبت گرایی سمی:
- نادیده گرفتن، پنهان کردن، بی ارزش کردن یا کنار گذاشتن احساسات واقعی خود
- احساس شرم و گناه ننسبت به احساس واقعی خود
- تظاهر به درست بودن همه چیز در صورتی که واقعا اینطور نیست
- به حداقل رساندن و بی ارزش کردن هر احساسی جز شادی
- بی اعتبار کردن تجربه یا سرخوردگی شخصی
درست است که مثبت نگر بودن یکی از اصول خوب و مفید است اما فقط زمانی که به عنوان کورسوی امیدی از آن استفاده می کنیم، اگر این مثبت گرایی باعث شود تمام احساسات واقعی مان را انکار کنیم، دیگر نمی توانیم به عنوان صفتی مثبت از آن یاد کنیم.
دیدن نیمه پر لیوان، امید به آینده و خوش بینی تا زمانی خوب است که احساسات واقعی ما را انکار نکند، چرا که انکار احساسات منفی یا واقعی ما می تواند به مرور باعث آسیب به ما شده و ضربه مهلک تری به ما بزند.
در شرایط شیوع رو به افزایش ویروس کرونا، که روزانه در حال تجربه احساسات منفی مانند اضطراب، ترس، نگرانی و ...هستیم، قطعا باید مثبت نگر باشیم و به آینده و روزی که یک درمان قطعی برای آن پیدا شود امید داشته باشیم، اما مثبت گرایی به جا، نه مثبت گرایی سمی، چرا که مثبت گرایی سمی باعث می شود تمام احساسات منفی مان را سرکوب کنیم و حتی گاهی موارد بهداشتی را رعایت نکرده و بیش از پیش به شیوع ویروس کمک کنیم.
جایگزین های مثبت گرایی سمی
اعتبار بخشیدن و تایید احساسات همه چیزی است که یک فرد در هنگام ناراحتی می خواهد. همه ما وقتی ناراحت هشتیم، استرس داریم و یا مضطربیم دوست داریم از این حس با دیگران صحبت کنیم و آن ها این احساسات ما را تایید کنند، قطعا در این شرایط نمی خواهیم که کسی به ما بگوید که اکنون باید چه احساسی داشته باشیم یا چه احساسی نداشته باشیم.
اول از همه، شما باید خودتان را تایید کنید
احساسی که دارید را از خودتان پنهان نکنید یا سعی در انکار آن نداشته باشید. حقیقت این است که وقتی سعی می کنید چیزی که احساس می کنید را انکار کنید و احساسات خود را نادیده بگیرید، آن ها از بین نمی روند. آنها به درون شما می روند و از شما تغذیه می کنند و باعث درد و ناراحتی بیشتر می شوند. چیزهایی که با عنوان حمله قلبی "ناگهانی"، فشار خون بالا "غیر قابل توضیح" یا اضطراب "گیج کننده" از آن یاد می کنیم، اغلب حاصل همین انکار احساسات است.
باید احساسات خود را بشناسید. عصبانی هستید؟ ترسیده اید؟ خسته و نگران هستید؟ هیچ اشکالی ندارد، کاملا طبیعی است. زمانی که به احساسات خود بها می دهید، می توانید برای رفع آن تلاش کنید و به هر صورت آن را حل کنید.
در مطالعه ای در مورد پذیرش احساسات، Iris Mauss ، استادیار روانشناسی UC Berkeley، دریافت که "افرادی که عمدتا احساسات منفی خود را می پذیرند، اغلب احساسات منفی کمتری را تجربه می کنند، که این امر به سلامت روانی آن ها را بهتری می بخشد."
این بدان معنا نیست که شما باید در احساسات منفی خود غرق شوید، کافیست آن ها را بپذیرید و بعد برای رفع آن ها تلاش کنید.
Dr. Ruth Ziemba می گوید: "چیزی که در درون توست را احساس کن، اما اجازه نده که جزئی از تو بشود. به جای اینکه بگویی "من غمگینم" بگو "من احساس ناراحتی می کنم."
همدلی و دلسوزی اغلب واکنش های درستی هستیند
همدلی توانایی درک احساسات شخص دیگر یا به قول معروف راه رفتن با کفش های اوست. فقط کافی است به دوست تان که ناامید است بگویید "من درکت می کنم" یا "متاسفم که این اتفاق افتاده" ، همدلی به این شکل خیلی موثرتر از گفتن جمله های مثبت سمی است.
شفقت نیز مانند همدلی است، شفقت بخشی ذاتی از پاسخ انسان به رنج است، که شامل یک تجربه سه بخشی از توجه به درد دیگران، احساس همدردی با او و واکنشی موثر در این مورد است.
زمان بندی همه چیز است
گاهی شرایطی پیش می آید که خوش بینی و امید دادن ما، دقیقا همان چیزی باشد که یک فرد نیاز دارد. اما چیزی که در این بین وجود دارد این است که باید زمان مناسب آن را بدانید.
به عنوان مثال، زمانی که دوست شما به شما می گوید که پارتنر یا نامزدش به طور غیر منتظره‌ای او را ترک کرده، گفتن جملاتی مانند "تو در آینده با فرد بهتری آشنا خواهی شد" یا "من هیچوقت احساس خوبی به او نداشتم" مفید و موثر نیست. به جای این جملات می توانید در مورد این موضوع با او صحبت کنید و اجازه بدهید که از احساسی که اکنون دارد حرف بزند، گاهی تنها کاری که می توانید در این زمینه انجام دهید، همان سکوت است. در نهایت پس از اینکه او از تمام حس هایی که در حال تجربه آن هاست، صحبت کرد، در مورد آینده به او امید بدهید و او را به خوش بینی دعوت کنید.
فقط گوش کنید
گاهی واقعا مجبوریم خوش بین باشیم، چون نمی دانیم در مورد یک وضعیت خاص چه چیزی بگوییم. اکنون کسی که دوستش داریم صدمه دیده است و ما می خواهیم که او احساس بهتری داشته باشد. در این شرایط حاضرید هر کاری انجام دهید تا کمی احساس خوب درون او ایجاد کنید، اما به یاد داشته باشید که گوش دادن بهترین کاری است که می توانید بکنید. گوش کنید تا بفهمید چه خبر است. فضای لازم را برای او فراهم کنید تا بدون ترس از قضاوت، انتقاد و شرم، بتواند از احساس درونی اش صحبت کند.
هنگامی که زمانی را صرف گوش دادن می‌کنید، واقعا می‌توانید درک کنید که یک نفر در مورد وضعیت چه احساسی دارد و زمانی که واقعا درک کنید که او چه احساسی دارد، می توانید واکنش بهتری نشان دهید.
اجازه بدهید خود فرد جریان را به دست گیرد
زمانی که دوست یا یکی از عزیزانتان چیزی را برایتان تعریف می کند، اجازه بدهید کنترل جریان را خودش به دست گیرد، اگر از در ِ ناامیدی و ناراحتی وارد شده، بگذارید تا از احساسش در این مورد صحبت کند، و اگر با خوش بینی و امید بحث را شروع کرده شما هم همین روال را ادامه بدهید.
چند سال پیش، من در یک مهمانی بودم و یکی از دوستانم را پس از مدت ها دیدم و به من گفت که طلاق گرفته است. واکنش من در این مورد به این صورت بود که گفتم "ای وای، من خیلی متاسفم"، فورا گفت: "نه نه ناراحت نشو، این بهترین کاری بود که می توانستم انجام بدهم و واقعا از تصمیمی که گرفتم خوشحالم. "
پس در ابتدا ببینید احساس خودِ او در مورد اتفاق چیست و سپس با توجه به احساس او واکنش نشان دهید.
فقط نشان بدهید که هستید
اغلب، ما با مثبت گرایی یا خوش بینی واکنش می‌دهیم چون نمی‌دانیم باید چه کار دیگری انجام بدهیم. اغلب زمانی که فردی از احساسش با شما صحبت می کند، چیزی از شما نمی خواهد، او فقط می خواهد بداند که همیشه و در هر شرایطی در کنارش هستید، همین. مهربان باشید و احساسات او را به رسمیت بشناسید. به او این اطمینان را بدهید که همیشه در کنارش خواهید بود.
و اما سخن پایانی ...
مثبت نگر بودن، خوش بین بودن و نیمه پر لیوان را دیدن، همه بسیار خوب هستند، در شرایط سخت انسان فقط با امید زنده است، من معتقدم که هر اتفاقی حکمتی دارد و پایان همه چیز خوب است، اکنون اگر شرایط خوب نیست، پس هنوز این پایان ماجرا نیست.
اما در عین حال باید توجه داشته باشید که مثبت گرایی سمی به مرور به ما آسیب می رساند، پس لطفا به احساسات تان توجه کنید و سعی در انکار آن ها نداشته باشید.
منبع: سایت نیکند