Kitob Foydalari haqidagi faktlar.
Kitob o’qishni oddiy mashg’ulot va bekorchilar mashg’uloti deb biladiganlar uchun quyidagi ko’plab olimlar, adabiyotshunos va psixologlar tomonidan 23 ta fakt isbotlangan.
O'qish foydali ekanligini hammamiz tez-tez eshitamiz. Ammo bu qanday foydali taraflari bor ? Sizga o'qiyotganimizda qanday aniq ko'nikmalar yaxshilanishini ko'rsatadigan ba'zi tadqiqotlar. Endi kitob bilan vaqt o'tkazish yanada yoqimli bo'linadi.
1. Kitob o'qish stressni kamaytiradi.
Stressni yo'qotish uchun piyoda yurishni yoki musiqa tinglashni afzal ko'rasizmi? Sasseks universiteti olimlari buning o'rniga kitob o'qish kerak deb o'ylashadi. O'qish stressni kamaytirishning eng samarali usuli deb topildi. Faqat 6 daqiqali o'qish stress darajasini uchdan ikki qismidan ko'prog'iga kamaytiradi.
2. Kitob o'qish uyqusizlikni yengishda yordam beradi.
O'qish tinchlanish va uxlashni yaxshilashning eng samarali usullaridan biridir. Televizor yoki telefonning yorqin nurlari miyaga uyg'onish vaqti kelganligi to'g'risida signal yuboradi. Yorug'lik bilan kitob o'qish teskari ta'sirga ega - miya dam olish vaqti kelganini bildiradi.
3. Kitobni o’qish sizni hamdard qiladi.
O'qiyotganingizda, ehtimol siz kitobdagi qahramonlarga hamdard bo'lasiz. Tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki, badiiy asarga singib ketish orqali inson hayotdagi boshqa odamga nisbatan hamdardlik va hissiy tushunchani o'rgatadi.
4. Mutolaa miya faoliyatini yaxshilaydi.
Emori universiteti olimlari shuni ko'rsatdiki, kitob o'qigandan so'ng, odamning aql darajasi bir necha kun davomida biroz ko'tariladi. Tadqiqot mualliflari o'qish inson miyasida fiziologik darajada asabiy bog'lanishlar sonini ko'paytiradi, deb ta'kidlaydilar.
5. O'z-o'zini o'rganish kitoblari depressiya bilankurashishga yordam beradi.
6. Mutolaa sizni yanada jozibali qiladi.
Yuqori intellektual daraja sizni odamlar uchun yanada jozibali qiladi. Har qanday mavzu bo'yicha suhbatni davom ettirish va bir-birlari bilan uchrashganda eruditsiyani namoyish etish qobiliyati sizga ustunlik berishiga ko'proq imkoniyat beradi.
7. Kitobni o'qish hayotiy maqsadlarni aniqlashga va qiyinchiliklarga dosh berishga yordam beradi.
Ogayo shtati universiteti olimlari shuni aniqladilarki, odam qancha ko'p o'qisa, u kitobdagi qahramonlar bilan shunchalik ko'p identifikatsiyalanadi, ularning xulq-atvorini o'z hayotiga o'tkazadi. Shunday qilib, kitob sizga o'z hayotingizdagi muhabbatingiz bilan uchrashishga, to'siqlarni yengishga yoki shunchaki yaxshi o'rnak olishga yordam beradi.
8. O'qigan odamlar ko'proq ijtimoiy faol bo’ladi.
Milliy San'at Jamg'armasi tomonidan olib borilgan tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, kitob o'quvchilar madaniy va ijtimoiy tashkilotlar va jamoalarga ko'proq jalb qilingan.
9. O'qish xotira va fikrlash qobiliyatini yaxshilaydi.
Qachon o'qisangiz bu bilan miyangizni mashq qildirasiz. Har safar u olingan ma'lumotni saqlash uchun yangi ulanishlarni yaratadi. Tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, doimiy ravishda o'qiydigan yoki yozadigan odamlarning aqliy faoliyati miyaga bunday stressni kamdan kam yetkazadiganlarga qaraganda ancha sekin pasayadi.
10. O'qish so'z boyligini kengaytiradi.
O'qiganingizda, odatda kundalik nutqda ishlatilmaydigan so'zlarni uchratasiz. Agar so'z notanish bo'lsa, uni lug'atdan izlash shart emas. Ba'zan ma'noni umumiy tarkibdan anglash mumkin. Mutolaa nafaqat so'z boyligini oshirishga, balki umumiy savodxonlikni oshirishga yordam beradi.
11. O'qish sizning yozuvchilik qobiliyatingizni rivojlantiradi.
O'qish paytida siz tasodifan kitob muallifining usuli va uslubini qabul qilasiz. Musiqa tinglash musiqachining uslubiga ta'sir qilishi mumkin bo'lganidek, yozuvchi ham o'z asarini o'qigan kishining yozish qobiliyatiga ta'sir qiladi.
12. O'qigan odamlar ko'pincha jismonan rivojlanadi.
Tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki, kam o'qiganlarga qaraganda o'qigan odamlar ko'proq jismoniy mashqlar bilan shug'ullanishadi. Shu bilan birga, ular ko'proq vaqtni sport zalida o'tkazadilar va mashqlarni yaxshi bajaradilar.
13. O'qish odamlar bilan yanada ochiq bo'lishga yordam beradi.
Ushbu fikrni ijodkorlik tadqiqotlari jurnalida chop etilgan tadqiqot qo'llab-quvvatlaydi: adabiyot ongni yangi g'oyalarga ochadi. Bundan tashqari, qisqa hikoyani o'qigan odamlar shaxsiy hayotga ehtiyoj sezmaydilar.
14. Mutolaa chet tillarini o'rganishni osonlashtirib qiziqtiradi.
Muntazam o'qish, ayniqsa yangi tilni o'rganishda yangi materialni tushunish va yodlashni osonlashtiradi.
15. O'qish tinglash qobiliyatini rivojlantiradi.
Ajablanarlisi shundaki, o'qish so'z boyligini va grammatikani tushunishni osonlashtirish orqali tinglash qobiliyatini yaxshilaydi. Bu, ayniqsa, ovoz chiqarib o'qiganingizda yaqqol seziladi.
16. Mutolaa ijodkorlikni rivojlantiradi.
Obafemi Avolau universiteti o'qituvchilari boshlang'ich maktab o'quv dasturiga mavzuli komikslarni kiritganda, ular rasmlar va so'zlar aralashmasi bolalar ijodkorligini oshirganligini payqashdi. Kitoblar kattalar uchun ham foydali.
17. Mutolaa Alsgeymer kasalligining oldini oladi.
Turli tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, o'qish odamlarni Altsgeymer kasalligiga kamroq ta'sir qiladi. Miya, boshqa organlar singari, jismoniy mashqlar yordamida qo'llab-quvvatlash va kuchaytirishga muhtoj. Va o'qish - bu mukammal usul.
18. Birgalikda o'qish ota-onalar va ularning farzandlari o'rtasidagi munosabatlarni yaxshilaydi.
Psixologlarning fikriga ko'ra, birgalikda kitobni o'qish paytida ota-onalar va bolalar o'rtasida maxsus aloqa o'rnatiladi, bu televizorni yoki boshqa shunga o'xshash o'yin-kulgilarni birgalikda tomosha qilish bilan hech qachon paydo bo'lmaydi.
19. Mutolaa moliyaviy qiyinchiliklarni yengishga yordam beradi.
Statistik ma'lumotlarga ko'ra, o'qish qobiliyatlari past bo'lgan kattalarning 43% qashshoqlikda yashaydi. Savodxonlik darajasi yuqori bo'lgan o'quvchilar orasida atigi 4% mavjud.
20. Kitob o'qigan bolalar maktabda ancha yaxshi o’zlashtiradi.
Tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, ko'p o'qigan va undan zavqlanadigan bolalar maktabda buni yaxshiroq qilishadi. Shu bilan birga, ular nafaqat grammatika, balki matematikada ham muvaffaqiyatga erishadilar.
21. Kitob O'qish jinoyatchilarni qayta tarbiyalashga yordam beradi.
Bir tadqiqot shuni ko'rsatdiki, panjara ortida savodxonlik kurslarini o'tagan mahbuslar ozodlikka chiqqandan keyin jinoyat sodir etish ehtimoli 30 foizga kamaygan.
22. Kitob o'qish sizni yaxshi Hikoyachi qiladi.
Boshqalarning hikoyalarini qancha ko'p o'qisangiz, shunchalik yaxshi narsalarni aytib berasiz. Siz keraksiz ma'lumotlarni filtrlashni va kerakli ma'lumotlarni yaxshiroq taqdim etishni o'rganasiz. Sizning hikoyalaringiz qanchalik hayajonli bo'lsa, boshqalarga shunchalik qiziq tuyulasiz, so'zlaringiz ular uchun shunchalik ishonchli bo'ladi.
23. O'qish bizni atrofimizdagi dunyoni yanada yaxshiroq qilishga undaydi.
Faol kitob o'quvchilar xayriya va ko'ngillilar faoliyatida uch baravar ko'proq qatnashadilar. O'qish bizni yomon his qiladiganlarga hamdard bo'lishga va bunday odamlarga yordam qo'lini cho'zishga undaydi.