Barcha zamonlarning 20 ta eng yaxshi detektiv asarlari.

Biz turli davr va janrning yaxshilarini barcha davridagi eng yaxshilarini to'pladik: klassikadan tortib to hozirgi zamoniviylarigacha, mistik romanlardan tortib ketma-ket qotilliklar haqidagi kitoblarga va hattoki sevgi haqidagi voqealarga detektiv asarlargaca kiritdik.

1. Edgar Allen Po “ Morg ko’chasidagi qotillik”

Edgar Allan Po nafaqat detektiv janrining asoschisi, balki Amerika adabiyotining otasi ham hisoblanadi. 19-asrning o'rtalarida birinchi bo'lib nashr etilgan ushbu asar nafaqat eng yaxshi, balki umuman birinchi detektiv asarlardan biri hisoblanadi. Shunga qaramay, bugungi kunda ham "Morg ko'chasidagi qotillik" syujetning maftunkorligi va tavsifning ishonchli ekanligi bilan hayratga solmoqda. Ikki ayolning sirli va o'ta shafqatsiz qotilligi Parijda sodir bo'lganda, unchalik ahamiyatsiz bo'lmagan analitik qobiliyatlarga ega bo'lgan yigit Andre Dupin bu ishni ochishda ishtirok etmoqda. Dyupin guvohlarni so'roq qilmaydi va dalil izlamaydi - u barcha ma'lumotlarni u diqqat bilan o'rganadigan gazetalardan oladi. U har qanday holatda ham aybsiz ayblanuvchini qutqarish niyatida.qotilni topmoqchi edi. Aynan Andre Dyupinning obrazi Sherlok Xolmsdan Erkul Puarogacha bo'lgan ko'plab kelajakdagi detektivlarning prototipiga aylandi.

2. Yan Fleming “Rossiyadan muhabbat bilan”

Yan Flemingning 007 super agenti haqidagi romanlari eng mashhur franchiyzingi asosini tashkil etdi. Ayg'oqchilar seriyasining beshinchi qismida ingliz razvedkasining eng yaxshi agenti Jeyms Bondning sarguzashtlari haqida hikoya qilish davom etadi. Asosiy qahramon Sovet razvedkasi va xususan, uning vakili Tatyana bilan uchrashishi kerak, u Bondning o'zi kabi xavfli. Bond Buyuk Britaniyaga maxfiy shifrlash mashinasini yetkazib berishi kerak. Ammo terroristik guruh allaqachon uni ovlamoqda, qimmatbaho apparatga egalik qilishni va ingliz josusini o'ldirishni rejalashtirmoqda va shu bilan Sovet Ittifoqi va Angliya o'rtasida ziddiyatni keltirib chiqarmoqda.

3. Deshil Xemmet “ Malta lochini”

1941 yilda "Malta lochini " romani asosida xuddi shu nomdagi film suratga olindi, u "nouar" janrining klassikasiga aylandi. Bir qiz sevgilisi bilan qochib ketgan singlisini topishni iltimos qilib, xususiy detektiv Speydga murojaat qiladi. Ammo tergovchi bu ishni qanchalik ko'p ko'rib chiqsa, voqea shunchalik chalkash ko'rinadi. Ko'p o'tmay, opa-singil haqidagi voqea shunchaki uydirma bo'lib chiqadi va syujetning markazida bir vaqtlar Malta ordeni tarkibiga kirgan jinoyatchilar tomonidan o'g'irlangan lochin haykalchasi joylashgan edi. Bugungi kunda tarixiy shaxs uchun baho yo'q va u uchun hayot uchun emas balkim o’lim uchun kurashlari boshlanadi. Taqdirning irodasi bilan Detektiv Spad xavfli voqealar orasiga kiradi.

4. Tomas Xarris “ Qo’zichoqlar sukuti”

Aktrisa Jodi Foster romanning kitobning ekranlashuvidagi Klarissa Starlingning roli uchun Oskar mukofotiga sazovor bo'ldi.

Xuddi shu nomdagi filmdan farqli o'laroq, "Qo'zilarning sukunati" ni hamma ham yaxshi bilmaydi. Shunga qaramay, "Gannibal Lector" seriayidagi ushbu roman juda ustalik va mohirona yozilgan detektiv asar bo'lib, “manyak qo'lga olishdagi” janridagi eng yaxshi romanlardan biridir. Federal qidiruv byurosi akademiyasining kursanti Klarissa Starling shahar atrofida alohida shafqatsizlik bilan harakat qilgan seriyali qotilni topishga harakat qilmoqda. Uning fikriga ko'ra, unga ruhiy kasalxonada yotgan yana bir manyak yordam berishi mumkin - bu odamxo'r odam Gannibal Lektor edi. Aftidan, ularning hamkorligi haqiqatan ham o'z samarasini bera boshladi. Ammo sovuqqon va shafqatsiz qotil bilan xavfli o'yin qanday tugaydi?

5. Uilki Kollinz “ Oq kiyimli ayol”

Uilki Kollinz "Oq kiyimli ayol" asarini o'zining eng yaxshi asari deb bildi. "Oq kiyimli ayol" - detektiv, melodrama va gotika janrlari mujassam etgan romanining o'zini Viktoriya davri adabiyotining klassikasi hisoblanadi. Voqea yosh rassomchilik o'qituvchisi eski qal'aga kelishi bilan boshlanadi, u yerda ko'chmas mulk egasining yosh jiyaniga gravyuralarni tiklash va o'rgatish uchunkelgandi. Yo'lda u oq kiyimli bir ayol bilan uchrashadi, u keyinchalik bilib olganidek, bir vaqtlar qal'ada yashagan va endi jinnixonada yotgan ayol bo’ladi. Ammo, eng muhimi, bizning qahramonimiz sevib qolishni boshlagan ayol va uning talabasi o'rtasidagi g'ayrioddiy o'xshashlikdan hayratda. Qal'aning aholisi qanday sirni yashirmoqda va bu sirli oq tanli ayol kim?

6. Agata Kristi “ Qiyshiq uy”

Inglizning uyi uning qal'asimi? Ushbu kitobda yo'q

Dedektiv qirolichasi tomonidan yozilgan barcha romanlar orasida bu asari syujetning jozibasi va oxirini oldindan aytib bo'lmaydiganligi tufayli eng zo'rlaridan biri hisoblanadi. Oddiy uy to'satdan jinoyatchilik maydoniga aylanadi. Oila boshlig'I bo’lgan juda boy bobosi o'ldirildi. Katta oilaning barcha a'zolari shubha ostiga olingan, ammo qotilliklar davom etmoqda va shu qadar murakkab va mantiqsizki, hech bir tergovchi ularni ochib berolmaydi. Uy dahshat va vahima muhitiga to'lgan edi. Komissar yordamchisi Charlz bu ayyor qotil kimligini bilish uchun ishga kirishadi.

7. Gillian Flinn “ Ko’zdan yo’qolgan ayol”

Roman asosidagi film mukofotlarning ko’pini olgan muvaffaqiyatli film bo’ldi.

Ideal juftlik Nik va Emi to’ylarining 5 yoshini nishonlashni rejalashtirmoqdalar, ammo yubiley kuni birdan Emi yo'qolib qoladi. Birinchi taxmin, imdir ayolni o'g'irlab ketgan: kvartirada kurash izlari qolgan, shoshilinchda qon tomchilari yo'q qilingan. Ammo Emining kundaliklari jamoatchilikka e`lon qilingandan so'ng hamma narsa o'zgarib ketdi: kundalikdagilar shuni ko'rsatadiki, bu vaqt davomida juftlik juda xursand bo'lmagandilar va Nik umuman ko’ringani kabi mehribon er emas edi ... Endi bosh qahramon asosiy gumondorga aylandi.

8. Trumen Kapote “ Sovuqqon qotil”

Ushbu kitob uchun material to'plash uchun Truman Kapotega taniqli romani"Masxarachi qushni o'ldirish" muallifi - Harper Li yordam berdi.

Ushbu roman amerikalik yozuvchi Kapotening eng yaxshi asari deb hisoblanadi. Detektivning syujeti haqiqiy voqeaga asoslangan - Amerika qishloqlaridan birida sodir bo'lgan fermer oilasini shafqatsizlarcha o'ldirishi haqida. Ammo kitobning asosiy xususiyati shundaki, u klassik ma'noda detektiv asar emas. Ajablanarlisi shundaki, qotil o'quvchiga juda tez ma'lum bo'ladi, ammo uning chuqur motivlari sir bo'lib qolmoqda. Biz jinoyatning psixologik tarkibini muallif bilan birgalikda bosqichma-bosqich, jumla-jumlagacha o'rganamiz. Va detektiv izlanishlardan kam qiziqarli emas.

9. Stig Larsson “ Ajdar taturovkali ayol”

Stig Larsson trilogiyasi shved detektivlari uchun taqlid va modaning to'lqinini keltirib chiqaradi.

Ushbu kitob "Millineum" detektiv trilogiyasidagi birinchi va eng yaxshi kitob bo'lib, unda g'ayrioddiy tashqi qiyofasi va murakkab xarakteriga ega bo'lgan iste'dodli xaker Lisbet Salander haqida hikoya qilinadi. Keksa biznesmen Vanger jiyanining 40 yil oldin yo'qolishi sirini ochishga harakat qilmoqda, buning uchun u jurnalist Mikael Blomkvistni yollaydi. U o'z navbatida xaker Lisbetni tergovga jalb qiladi. Mikaelga o'xshab ko'rinib turibdiki, bu uzoq vaqt unutilgan va umidsiz ish , va faqat umidsizligidan u ish bilan shug'ullanadi va bir muncha vaqt detektivga aylanadi. Ammo tez orada jurnalist tushunadi: muammo u o'ylagandan ham murakkabroq. Ishni tergov qilish bilan bir qatorda nafaqat Vanger oilasining sirlari, balki Lissbet hayotining ba'zan yanada qorong'i ko'rinadigan tafsilotlari ham ochiladi.

10. Boris Akunin “ Azazel”

Boris Akuninning yana bitta detektiv asarlar seriyasi, uni bitta detektiv (aniqrog'i, diniy detektiv ) birlashtirgan - "Viloyat detektivi", bu yerda tergovni rohiba Pelagiya olib boradi. Azazel - detektiv Erast Fandorin ya’ni yosh kollegial detektiv politsiya registratori haqidagi seriyadagi birinchi roman. Yosh bo'lishiga qaramay, Erast yaxshi sezgi bilan bir qatorda boshida muammo topish uchun ajoyib qobiliyatga ega. Tergovchiga talabaning g'alati o'z joniga qasd qilishini tekshirish topshirilgan va uning ixtirosi tufayli Fandorin kutilmaganda juda nufuzli shaxslarga murojaat qiladi. Ish butunlay boshqacha, ancha jiddiyroq miqyosni oladi va asosiy qahramonning o'zi o'lim arafasida.

11. Xizer Grem “ O’lik hosil”

Xezer Grem - nihoyatda ko’p asari bor yozuvchi, 150 ga yaqin romanlari va qissalari nashr etilgan.

Amerikalik shaharlardan birida ular Senokostening qadimiy afsonasini hali ham eslashadi. Ulkan yarim odam, yarim hayvon, boshida barglar gulchambariga ega bo'lib, u hosilni olish uchun hosil bayrami oldidan paydo bo'ladi - chiroyli yosh qizlarning ruhi. To'satdan, Xellouin bayramidan oldin bir qator shafqatsiz qotilliklar boshlanganda afsona yangi tovush va qo'rqinchli realizmga ega bo'ladi - dalada yosh ayollarning majaqlangan jasadlari topilgan. Endi shaharning eng shubhalanmaydigan aholisi ham dahshatli afsonaga ishonishni boshlaydilar. Dedektiv Jeremi-ga aql bovar qilmaydigan voqeani ochish vazifasi yuklatilgan, qiz do'sti esa qonxo'r qotil uchun navbatda.

12. Jon Grishem “O`ldirish vaqti keldi”

Roman AQSh janubi uchun og'riqli bo'lgan mavzuni - irqchilikni o'z ichiga oladi

Klassik detektiv janridagi debyut romani ikki oq tanli yigit tomonidan negr qizining zo'rlanishi haqidagi voqeadan boshlanadi. Jinoyatning og'irligi va bolaning og'ir ahvoliga qaramay, zo'rlovchilar 10 yildan ortiq bo'lmagan muddatga qamaladi. Qizning otasi odil sudlovni o'z qo'liga oladi va sud zalida ikkala zo'rlanganni o'qqa tutadi va tasodifan qo'riqchini ham yaralaydi. Erkakning qilmishi jamiyatda jiddiy siyosiy rezonansni keltirib chiqaradi va cherkov vakillari, Ku-Kluks-Klan, advokatlar va faollar o'rtasida qattiq to'qnashuv boshlanadi.

13. Artur Konan Doyl “ Sherlok Xolms sarguzastlari”

Yorqin detektiv Sherlok Xolms va uning yordamchisi doktor Uotsonning sarguzashtlari har doim klassik, hayajonli bolalar va kattalardir. Xolmsning diqqat bilan qarashidan zarracha ham tafsilotlar qochib qutula olmaydi va uning taniqli deduktiv usuli va o'tkir aqli tufayli u har qanday, hatto eng murakkab va aql bovar qilmaydigan jinoyatlar bilan kurashadi. Hozir va undan keyin hamma zamon va xalqlarning eng yaxshi detektivi murakkab fitnalarni ochib, soxta ayblovlardan qutulishi va jinoyatchilarni mohirlik bilan toza suvga jalb qilishi kerak.

14. Jeyms M. Keyn “ Pochtalyon doimo ikki marta jiringlatadi”

Kitob 1934 yilda nashr etilgan va janjalga sabab bo'lgan: Bostondagi axloq qo'riqchilarining g'azabi tufayli ular hatto uni sotishni taqiqlashgan.

Ushbu muallifning boshqa ko'plab jinoyatchilik romanlari singari, " Pochtalyon doimo ikki marta jiringlatadi " - bu krutoy detektivning taniqli vakili, uning asosiy tarkibiy qismlari jinoyatchilik, erotizm va shafqatsizlikdir. Maftunkor sarson-sargardon Frank qishloq oshxonasida ishga joylashgach, darhol uning e'tiborini egasining yosh va jozibali rafiqasi Koraga qaratadi. Ular ehtirosli sirli romantikani boshlashadi va ikkala sevgilisi ham ularning baxtiga faqat bitta odam xalaqit berishini tushunishadi - Koraning eri ...

15. Jorj Simenon “ Megrening trubkasi”

Komissar Megre - bu inglizlarning klassik detektiv hikoyalari qahramonlari Xolms va Puaroga frantsuzcha javob.

Ushbu siklning boshqa kitoblarda bo'lgani kabi, bosh qahramon - har doim shlyapa kiygan va og'ziga trubka kiygan, ortiqcha vaznli, ozgina ahmoq, ammo xushmuomalali Parij kriminal politsiyasining komissari Jyul Megre. Megre o'zining ajoyib instinkti va eng aql bovar qilmaydigan fitnalarini ochish qobiliyati bilan mashhur. Va ta'tilda ham tergovchi yolg'iz qolmaydi. Kurort shaharchasida fojia yuz beradi: bir ayol katta tezlikda mashinadan yiqilib tushadi. Hamma buni tasodif deb o'ylaydi. Ammo Megre bunga amin emas va shu sababli komissar darhol sodir bo'lgan voqeani o'zi tekshirishni boshlaydi.

16. Robert Luis Stivenson “ Doktor Jekil va mister Xaydaning g’alati tarixi”

Ushbu asar qahramonlarining ismlari umumiy ismga aylangan. Nima uchun? Buni kitob o'qish orqali bilib oling

O'ziga xavfli eksperiment o'tkazishga va yovuz hayvonni qo'zg'atishga jur'at etgan olim haqidagi gotik detektiv voqea Londonning tungi tumanlarida yashiringan g'amgin atmosfera va dahshatli tumannlarga to'la. Ushbu hikoya qariyb bir yarim asr oldin ulkan yutuqlarga erishgan va shu kungacha biron bir o'quvchini befarq qoldirmaydi va uning muallifi sirli muhit yaratishda eng yaxshi ustalardan biri bo'lib qolmoqda.

17. Jeyms Xedli Cheyz “ Butun dunyo cho’ntagimda”

Jeyms Xedli Chayz detektivlari har doim faol va harakatlarga to'la

Ushbu harakat detektivining asosiy qahramoni Jenni umidsiz ahvolga tushib, jasur jinoyat to'g'risida qaror qabul qildi - bir necha million dollar bilan kollektsionerning zirhli mashinasini talon-taroj qilish. U munosib sheriklarini topdi - qamoqdan ozod qilingan qattiq jinoyatchi Frank va uning eng yaqin do'stlari. Dastlab, operatsiya rejaga muvofiq amalga oshiriladi: yo'lda avariya sodir bo'lganidan so'ng, to'da qo'riqchilarni o'ldiradi va mashinani tortib oladi. Aftidan, ulkan pul allaqachon ularning cho'ntagida, ammo keyin muammolar boshlanadi. Seyf hali ham ochiq emas, jasadlar soni ko'paymoqda, quvishdan qochish vaqti tugayapti va yo'l tugamaydi.

18. Dafna de Morye “ Rebekka”

"Rebekka" romanining syujetida mashhur Ko’ksoqol ertakiga havolalar mavjud.

Ushbu detektiv kutilmagan burilishlar, jonli obrazlar va nozik psixologiya bilan o'zining qiziq syujeti bilan ko'pchilikning qalbini zabt etdi. Yosh qiz yaqinda tanishgan beva ayol, kelishgan va aristokrat de Vinterga uylanadi. Eri uni o'z mulkiga, ya'ni Gotika qal'asiga olib boradi, bu erda ham Vinterning sobiq rafiqasi Rebekka xotirasi saqlanib qolgan. U yerda qiz o'z eri haqida ozgina bilishini anglay boshlaydi. Bundan tashqari, qahramonni Rebekaning doimiy ko'rinmas huzuriga duchor qiladi va u vafot etgan ayolning hayoti va o'limi haqidagi haqiqiy voqeani aniqlamoqchi.

19. Xarlan Koben “ Hech kimga aytmadi”

Roman bosh aylantiruvchi syujet burilishlari bilan to'ldirilgan va oxirini oldindan aytib bo'lmaydi.

Bosh qahramon Devid va uning rafiqasi, bolalikdan beri eng yaxshi do'stlari, ko'p yillar davomida baxtli edilar, bir kun kelib ular ko'l qirg'og'ida noma'lum manyak tomonidan hujumga uchradi. Dovud jinoyatchiga qarshi tura olmadi va uning rafiqasi Yelizaveta o'g'irlab ketilib o'ldirildi. Sakkiz yil o'tdi va shu vaqt ichida erkak o'zini o'limida o'zini ayblaydi, ammo endi, deyarli qayg'usiga dosh bergach, o'tmish unga qaytadi. Pochtasiga noma'lum xatlar kela boshladi, undan xotini tirik ekanligi kelib chiqadi. Bu yovuz hazilmi yoki dahshatli xatomi? Devid xatlar muallifi bilan uchrashishga va uni bilib olishga tayyor, ammo bu unchalik oddiy emas ...

20. Yu Nesbyo “ Qorodam”

Norvegiyaning sovuq va sirli tabiati bu kitobning yana bir belgisidir

Tergovchi Garri Xol yaqinda sodir bo'lgan bir nechta qotilliklarni tekshirishda ularning bir-biriga o'xshashligini aniqladi. Jabrlanganlarning barchasi kattalar, bolali turmush qurgan ayollardir. Va har bir qotillik sodir bo'lgan joyda qor odami paydo bo'ldi. Garri aybdorni izlashga urindi, ammo behuda. U faqat detektivni o'ziga tebratadi, unga borgan sari yaqinlashadi. Va endi ularning qarama-qarshiligi shaxsiy xarakterga ega.

Detektiv janri o'z mashhurligini yo'qotmaydi: sirli jinoyatlar va oldindan aytib bo'lmaydigan voqealar, diqqatni jalb qilish va sizni so'nggi sahifada hayratda qoldirish hech kimni befarq qoldirolmaydi.