May 16

ROBOT YURAGI URADIMI?

Tasavvur qiling — siz ertalab uyg‘onasiz, telefoningiz sizga “Xayrli tong, bugun sizga eng yaxshi nonushta retseptini tanlab berdim,” deydi. Siz maktabga emas, kompyuter oldiga o‘tirib, sun’iy intellektdan dars olyapsiz. Do‘konga chiqasiz — kassir yo‘q, robot sizga kerakli narsalarni o‘zi skanerlab, to‘lovni qabul qiladi.

Ha, bu ertak emas — bu 2030-yil. Hamma joyda sun’iy intellekt! Lekin bir savol o‘rtada turibdi: bu mashinalar odamlarning ishini olib qo‘yyaptimi? Odamlar ishsiz qoladimi?

SUN’IY INTELLEKT NIMA?

Sun’iy intellekt (AI) — bu kompyuter yoki robotning inson kabi o‘ylab, qaror qabul qila olishi. U o‘rganadi, taklif beradi, hatto sizni tushunishga harakat qiladi.

Misol: siz biror rasmga qaraysiz — AI bu rasmda nima borligini aniqlab beradi. Yoki siz gapirasiz — u sizga javob qaytaradi.

NIMALAR O‘ZGARADI?

Ba’zi kasblar asta-sekin yo‘qoladi. Chunki:
• Robotlar tezroq ishlaydi
• Xatoni kam qiladi
• Har doim tayyor turadi

Shuning uchun, quyidagi sohalarda o‘zgarish bo‘ladi:
• Do‘konlarda kassirlar o‘rniga avtomat tizimlar keladi.
• Zavodlarda robotlar og‘ir ishlarni bajaradi.
• Ofislarda oddiy hisobot ishlarini AI qiladi.

Bu — haqiqat. Lekin faqat yarmi.


YANGI IMKONIYATLAR HAM KO‘PAYADI

Yangi dunyoda yangi kasblar kerak bo‘ladi. Qanday?
• Kimdir robotlar uchun dastur yozadi
• Kimdir AIga til o‘rgatadi
• Kimdir AI ishlashini tekshiradi
• Kimdir esa odamlarga texnologiyani tushuntiradi

Shuning uchun kelajakda o‘ylaydigan, yaratadigan, muammo hal qiladigan insonlarga talab oshadi.


XO‘SH, ISHSIZ QOLAMIZMI?

Agar inson faqat bir xil ishni bajarishga o‘rgansa — ha, uning ishi AI tomonidan bajarilishi mumkin.
Lekin inson o‘rganishni, o‘zini rivojlantirishni, yangilikka moslashishni bilsa — AI unga yordam beradi, raqib bo‘lmaydi.


2030-yil — bu sun’iy intellekt davri. Odamlar hech narsa qilmay yotadi degani emas. Aksincha — odamlar aqlliroq, bilimliroq va moslashuvchanroq bo‘lishi kerak bo‘ladi.
Kim o‘rganishga qiziqadi, yangilikdan cho‘chimaydi, ijod qiladi — kelajakda o‘z o‘rnini topadi. Demak, hozirdan bilim olish, texnologiyalarga qiziqish va fikrlashni o‘rganish eng muhim vazifa.Sun’iy aql kuchli, lekin inson aqli undan-da kengroq.

Sevara BURXANOVA,

O‘zDJTU Xalqaro jurnalistika fakulteti 2-bosqich talabasi