فریلنسر کیست؟ به چه کسی فریلنسر (Freelancer) یا آزادکار می‌گویند؟
فریلنسر کیست؟
اگر بخواهیم به صورت خیلی کلی بگوییم که فریلنسر کیست؟ باید بگوییم که فریلنسر به شخصی می گویند که برای خودش کار می کند در حقیقت به صورت پروژه ای برای هر کارفرمایی که با آن قرار داد دارد کار می کند.
ساده‌ترین تعریف فریلنسر (Freelancer) این است که: یک شخص، بدون اینکه به یک شرکت یا کسب و کار و سازمان مشخص متعهد باشد، کار حرفه‌ای و تخصصی خود را برای مجموعه‌های مختلف انجام می‌دهد و بسته به نیاز و پروژه‌های در دسترس، کارفرمای خود را تغییر می‌دهد.
مفهوم فریلنسر یا آزادکار، طی دهه‌های اخیر مطرح شده است.
می‌توان گفت که آغاز انقلاب صنعتی، دوران شکل‌گیریِ سازمان به مفهوم مدرن آن بود. هم‌زمان با مطرح شدن مفهوم سازمان، مفهوم شغل هم معنای تازه‌ای پیدا کرد:
بحث امنیت شغلی هم تقریباً در همین زمان به صورت جدی مورد توجه قرار گرفت.
یکی از فاکتورهای انتخاب شغل این بود که: در این موقعیت، چقدر امنیت شغلی خواهم داشت؟
فریلنسر به کسی گفته می‌شود که برای خود و بصورت پروژه‌ای کار می‌کند. فریلنسر فردی است که یک حرفه و تخصص مثل عکاسی، نویسندگی، طراحی سایت، برنامه نویسی، گرافیک، ترجمه و … دارد و به صورت پروژه ای و آزاد برای دیگران کار می‌کند.
فریلنسینگ می‌تواند یک شغل تمام وقت یا پاره وقت باشد. در واقع به کارهایی که می‌توانید در خانه و به صورت آنلاین و از راه دور انجام دهید، فریلنسینگ گفته می‌شود.
تاریخچه‌ی لغت فریلنسر (Freelancer)
بد نیست در ابتدا نگاهی به پیشینه‌ی تاریخی این کلمات داشته باشیم.
اصطلاح فریلنسر (Freelancer) بارها و بارها توسط والتر اسکات (Walter Scott) در رمان مشهور آیوانهو (Ivanhoe) به کار برده شده است. این لغت به جنگجویان مزدور قرون وسطایی اشاره دارد که هیچ‌گونه تعهدی به خاندان سلطنتی یا اشراف‌زادگان نداشتند.
توماس.آن براون (Thomas N. Brown) نیز پیش‌تر در کتاب دوران زندگی هیو میلر (The Life And Times Of Hugh Miller) از این اصطلاح استفاده کرد. بعدها لغتنامه‌ی انگلیسی آکسفورد این واژه را جزو افعال دسته‌بندی نمود (Freelance). با این حال، امروزه لغت فریلنس به شکل فعل، اسم، صفت و حتی قید در زبان انگلیسی کاربرد دارد.
حال که با تاریخچه این کلمات آشنا شدیم، سرنخ‌هایی از تغییرات زبانی و معنی فعلی این کلمات در اختیار داریم.
مزیت‌های فریلنسینگ
- شما برای خود کار می‌کنید.
- هر جا که دوست داشته باشید کار می‌کنید.
- روی هر پروژه‌ای که دوست داشته باشید کار می‌کنید.
- هیچ مدیر یا رئیسی بالای سر شما نیست.
- درآمد شما حد و مرز ندارد و شما می‌توانید با انجام پروژه‌های بیشتر و تخصصی‌تر، درآمد بسیار بالایی داشته باشید.
معایب فریلنسینگ
- شما می‌بایست همه کارها را خودتان انجام دهید: حسابداری، بازاریابی، فروش، انجام پروژه، ارتباط با مشتری و … ممکن است زندگی و کار شما با هم ترکیب شود بنابراین مدیریت زمان برای شما خیلی مهم است.
- شما همکار یا هم تیمی نخواهید داشت.
- هر روز در شرکت وقت تلف نمی‌کنید تا آخر ماه حقوق بگیرید. اگر پروژه درست و به موقع انجام نشود، کارفرما دیگر با شما کار نخواهد کرد.
تأثیر اینترنت و شبکه‌های مجازی بر فریلنسینگ
اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، موقعیت‌های بسیاری را برای فریلنسرها به وجود آورده‌اند. به طور کلی، نقش قابل توجهی در گسترشِ بازارها و خدمات اقتصادی ایفا میکنند. پیدا کردن مشتری یا کارفرما از راه دور، به سادگی از طریق اینترنت میسر خواهد بود و حتی به ملاقات طرفین پروژه (برای مصاحبه، استخدام و...) هم نیازی نیست.
به این ترتیب، گاهی خدمات مطلقاً غیرحضوری و از راه دور انجام می‌گیرد. سایت‌های بسیاری مختص فریلنسینگ نیز وجود دارند که فریلنسرها و متقاضیان، پروژه یا هزینه‌ی پیشنهادی خود را در آن قرار می‌دهند و افراد با توجه به شرایط، بهترین گزینه را جهت همکاری انتخاب می‌نمایند.
نحوه شروع کار به عنوان یک فریلنسر
- برای اینکه کسی بتواند به عنوان یک فریلنسر کار کند، باید توانمندی‌ها و مهارت‌هایی جهت ارائه به مشتریان احتمالی خود، داشته باشد.
- بعد از اینکه مهارت و شغل خود را انتخاب کرد، باید از طریق یک برنامه مربوط به کسب و کار، سایت‌های اینترنتی و یا حتی از طریق صفحات مجازی، کارش را معرفی کند.
- وب‌سایت‌هایی وجود دارند که به افراد این فرصت را می‌دهند تا خود و مهارت‌هایشان را معرفی کنند و نمونه کارهایشان را در آنجا ثبت کنند تا کارفرمایان بتوانند آن‌ها را بر اساس نیازهای مجموعه خود انتخاب نمایند.
- آن‌ها میتوانند در همه شبکه‌های اجتماعی کارشان را معرفی کنند، اما یک پروفایل لینکداین می‌تواند بسیار مفید باشد چون به عنوان یک رزومه آنلاین برای آن‌ها عمل می‌کند. باید به این نکته توجه داشت که کارفرمایان حرفه‌ای از لینکداین استفاده میکنند، چون منبع خوبی برای پیدا کردن کارهای انجام شده توسط یک فریلنسر می‌باشد.
- هر فریلنسر نیازمند یک شماره موبایل یا شماره تلفنی است که مختص به کارش باشد و بتواند در اختیار کارفرمایان قرار دهد.
- یک کارت ویزیت با طراحی مناسب نیز می‌تواند در دریافت پروژه‌های متعدد برای آن‌ها مفید باشد.
با مطالعه و فراهم کردن موارد گفته شده و کشف مهارت‌های شخصی، هر کسی می‌تواند یک فریلنسر موفق باشد.
فریلنسرها چگونه به موفقیت می‌رسند؟
شخصی که به عنوان یک فریلنسر فعالیت می‌کند، می‌تواند برای خود کار کند و در آن واحد چندین کارفرما داشته باشد. برای اینکه کسی بتواند یک فریلنسر خوب باشد، لازم است بازاریابی را هم بلد باشد تا بتواند با بازاریابی، پروژه‌های مختلفی را کسب کند. البته در ابتدا لازم است یک رزومه کامل از توانمندی‌ها و مهارت‌هایش آماده کند و بهتر است که نمونه‌های کاری و تجربه‌های کاری او نیز در این رزومه باشند.
1. مهارت‌های خود را با کاری که انجام می‌دهند، تطابق دهند
فریلنسر باید به عناوین کاریابی‌ها نگاه کند و ببیند که اجرای پروژه‌های کارفرمایان به چه مهارت‌هایی نیاز دارد. آن‌ها را لیست کرده و با مهارت‌های خود بسنجد و ببیند که کدام یکی از آن‌ها با مهارت‌های او همخوانی دارند.
2. به بازار کار توجه کنند
یک فریلنسر ممکن است خیلی از کارهای موجود را بتواند انجام دهد، اما لازم است کاری را انتخاب کند که بازار هدف بیشتری دارد. اگر تمایل داشته باشد که فریلنسری تمام وقت شود، به دنبال کاری برود که افراد بیشتری به آن نیاز دارند و همچنین پول بیشتری برای این‌کار پرداخت میکنند. در نتیجه قبل از شروع کار، لازم است که تحقیقات خود در مورد بازار هدف را به صورت کامل انجام دهد.
3. برنامه‌ریزی کلی داشته باشند
اولین کاری که برای شروع نیاز است، داشتن یک برنامه جامع می‌باشد. شاید فریلنسر قبل از شروع کارش برنامه‌هایی در ذهش ترسیم کرده باشد و بخواهد بر اساس آن پیش برود، اما لازم است برای اینکه برنامه‌هایش به صورت کامل اجرا شوند، آن‌ها را روی کاغذ پیاده کند. با مشخص کردن برنامه کاری بر روی کاغذ، می‌تواند زمانبندی‌ها، چالش‌ها و ابزار مورد نیاز و ... را مشخص کرده و با خیال آسوده به سراغ پروژه‌‌اش برود.
4. برنامه روزانه مشخص تعیین کنند
یک فریلنسر برای موفقیت در شغل خود، لازم است برای انجام کارها زمان‌های مشخصی را از قبل در نظر بگیرد، مثلاً اینکه چه روزهایی در هفته تصمیم دارد کار کند و چه ساعت‌هایی در روز. سپس بعد از تعیین زمان‌های خالی برای انجام کارهایش، می‌تواند پروژه خود را آغاز کند.
5. ابزارهای لازم برای انجام کار را تهیه کنند
اگر شخصی بخواهد به عنوان یک نویسنده فعالیت خود را آغاز کند، در نتیجه به یک کامپیوتر و یک اینترنت خوب نیازمند است و اگر عکاس است پس لازم است یک دوربین عکاسی مناسب داشته باشد. باید به این نکته توجه کند که اگر قبل از فراهم کردن ابزارهای مورد نیاز، پروژه‌ای را به دست بگیرد، قطعاً به مشکل بر می‌خورد.
6. خود را به یک برند تبدیل کنند
یک فریلنسر باید خودش را تبلیغ کند و در اصل خود را به عنوان یک کالا تصور کند که باید به فروش برسد. برای این منظور چه کاری باید انجام دهد؟ نقاط قوت و برتری‌های خود نسبت به رقبایش را پیدا کند و به وسیله آن‌ها خودش را از دیگران متمایز سازد. عملکرد و کیفیت کارش بهتر است؟ سرعت عمل بالاتری دارد؟ از هر ویژگی بهتری که نسبت به دیگران دارد برای برندینگ خودش استفاده کند و آن‌ها را در رزومه، فضای مجازی و کارت ویزیتش مشخص کرده و روی این موارد بیشتر مانور دهد. این ویژگی‌ها و برتری‌های او، به عنوان برند شخصی‌اش شناخته می‌شوند.\
جایگاه اجتماعی و خانوداگی
معمولا فریلنسر ها آزادی عمل زیادی دارند و از نظر زمان و مکان به صورت مستقل عمل می کنند. برای مثال فریلنسر ها می توانند در منزل یا دفتر کار، در روز یا شب میتوانند کار کنند بدون داشتن هیچ محدودیتی.
اکثر فریلنسر ها رابطه خوبی با خانوداه شان دارند چون اکثر اوقات در منزل هستند و کارشان را از آنجا دنبال میکنند.
فریلنسینگ ساده ترین راه برای این است که رئیس خود باشید. شما می توانید با تعهد و جدیت خود در این کار موفق شوید. هدف کار فریلنسینگ باید برای شما بسیار روشن باشد. شما نمی توانید کاری را بدون داشتن هدف شروع کنید.
توجه: اگر شما در زمینه خاصی تجربه و تخصص دارید، پس می توانید کار تمام وقت فریلنسینگ را انتخاب کنید و به انجام آن بپردازید. اما با این حال اگر تجربه و تخصصی ندارید، بهتر است شغل قبلی خود را ترک نکنید. شما در این حالت می توانید به صورت پاره وقت کار فریلنسینگ انجام دهید و این کار باعث می شود که شما در زمینه های مختلف، تجربه بیشتری بدست آورید.
جنبه‌های قانونی
بسیاری از نشریات و روزنامه‌ها گزینه‌ای به نام "امضای نامرئی" را به نویسنده‌های فریلنسر پیشنهاد می‌دهند. به این شکل که نویسنده با ویراستارِ مجله قرارداد می‌بندد، اما نام او در پایین مقاله‌ها ذکر نخواهد شد. در نتیجه، فرد هم به عنوان نویسنده مشغول به کار است و هم از تعهدات سازمانی در امان خواهد بود. این موضوع در برخی کشورها با مشکلات مالیاتی مواجه شده است (به‌عنوان مثال نقض در انگلستان).
آزادکاران باید به تنهایی از عهده‌ی قراردادهای کاری، مسائل حقوقی، حسابداری، بازاریابی و ... برآیند و اگر انجام این امور را به سرویس‌های خدماتی متخصص واگذار کنند، باید هزینه‌ی زیادی بپردازند.
کمیسیون اروپا تاکنون در هیچ یک از متون قانونی، توضیحی درباره‌ی فریلنسر نداده است، اما فرد خود اشتغال را چنین تعریف می‌کند:
کسی که تحت شرایط تعیین شده توسط قانون ملی، به دنبال فعالیت سودآور برای خودش است.
برخی معایب مربوط به فریلنسینگ، باعث شده اتحادیه‌ی اروپا به فکر وضع قوانین و مصوبات جدید باشد که طبق آن شرکت‌ها و سازمان‌ها، حق استخدام فریلنسر را به طور مستقیم ندارند، مگر آنکه مزایایی از قبیل حقوق بازنشستگی و پاداش به آن‌ها پرداخت گردد. این اصلاحات در انگلستان به شدت مورد بحث قرار گرفته و ممکن است تأثیر عمده‌ای روی چگونگی عملکرد فریلنسرها و صنعت بگذارد.
طبق این اصلاحات، کارفرمایان باید همانند کارکنان رسمی با آزادکاران رفتار کنند یا آن‌هایی را استخدام کنند که از قبل، تحت استخدام سایر سازمان‌ها و شرکت‌ها باشند.
سال ۱۳۹۰ در ایالات متحده‌ی امریکا، سازمان‌های دولتی و ایالتی نظارت خود را بر فریلنسرها و پیمانکاران مستقل افزایش داده و آیین‌نامه‌هایی مبنی بر تساوی حقوق کارگران تنظیم کردند. به این ترتیب، شرکت‌ها نمی‌توانند برای اجتناب از پرداخت مالیات و جبران خسارت ناشی از بیکاری، افراد را طبقه‌بندی کنند.
در ایران نیز بعضاً قراردادهایی بین طرفین تنظیم می‌گردد که افراد، مطابق با قوانین کار موجود عمل خواهند کرد. شرایط کارمزدی در قرارداد تنظیم شده و تشخیص هرگونه تخلف با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است.
قرارداد کارمزدی در ایران
کارمزد عبارت است از مزدی که بابت انجام مقدار کاری مشخص که از نظر کمی قابل اندازه‌گیری یا شمارش باشد به ازای هر واحد‌کار تعیین و پرداخت می‌شود. کارمزد برحسب آنکه حاصل کار موردنظر مربوط به یک نفر یا یک گروه مشخصی از کارگران یا مجموعه کارگران کارگاه باشد به‌ترتیب به‌صورت کارمزد انفرادی، کارمزد گروهی و کارمزد جمعی تعیین می‌شود.
در نظام کارمزد گروهی و جمعی باید علاوه بر شغل هر یک از کارگران، سهم هر یک در میزان فعالیت و کارمزد متعلقه از قبل مشخص شود و موضوع مورد قبول کارگران باشد.
قرارداد کارمزدی برحسب آنکه اولین واحد یا قطعه، ملاک محاسبه کارمزد قرار گیرد ساده و چنانچه برای مازاد بر تعداد مشخص باشد ترکیبی است. درصورت ترکیبی بودن، نرخ کارمزد تعیین شده نباید کمتر از جمع مزد ثابت تقسیم بر تعداد کاری که مزد ثابت بابت آن تعیین شده‌است، باشد.
درصورت توقف کار به واسطه قوای قهریه یا حوادث غیرقابل پیش‌بینی که وقوع آن از اراده طرفین خارج باشد مقررات ماده ۱۵ قانون کار اجرا خواهد شد؛ ولی هر گاه عوامل توقف کار برای کارفرما قابل پیش‌بینی بوده و خارج از اختیار کارگر باشد، کارفرما علاوه بر مزد ثابت (در مورد قرارداد کار ترکیبی) مکلف به پرداخت مزد مدت توقف کار به مآخذ متوسط کارمزد آخرین ماه کارکرد کارگر خواهد بود. در صورت بروز اختلاف، تشخیص موارد فوق با وزارت کار و امور اجتماعی ایران است.
نتیجه گیری
در پایان باید بگوییم فریلنسینگ هم جنبه‌های مثبت دارد و هم جنبه‌های منفی. متأسفانه پذیرفتن ریسک و توانایی خطرپذیری، از بخش‌های جدانشدنی و اجتناب‌ناپذیر این حرفه به حساب می‌آید و شما باید مدام با آن‌ها دست و پنجه نرم کنید.
ترس از شکست و عدم ثبات مالی است که باید در قبال آزادی خود بپردازید. با وجود همه‌ی این‌ها، فریلنسینگ موقعیتی است بی نظیر برای رسیدن به موفقیت و شناساندن خود به دنیای پیرامون‌تان! شما باید ببینید که آیا روحیه شما به آن شرایط می‌سازد یا نه، اگر روحیه ماجراجو و ریسک‌پذیر دارید، آزادکاری یا فریلنسینگ می‌تواند گزینه خوبی برای شما باشد.
اگر خوب دقت کنیم در هر شغلی مشکلات وجود دارد و اگر بخواهیم تعریفی از خوشبختی شغلی داشته باشیم باید بگوییم:
خوشبخت به کسی می‌گویند که با مشکلاتش، مشکلی نداشته باشد.
منابع:
فریلنسر کیست از آکادمی کسب و کار اینترنتی وبکیما