ВЫБУХОВЫЯ РЭЧЫВЫ. Ігданіт, Пермон
ІГДАНІТ – сумесевае выбуховае рэчыва, якое складаецца з аміячнай салетры і вуглевадароднага паліва. У саматужнай вытворчасці, якая нас і цікавіць, гэта дызельнае паліва (салярка).
Характарыстыкі ігданіта
Рэчыва ўяўляе сабой гранулы салетры, прасякнутыя палівам, за кошт чаго гранулы набываюць характэрны "вільготны" бляск. Як і аманал, валодае нізкай брызантнасцю, але добрай фугаснасцю (неабходна закладаць у зачынены аб'ём). Пры гэтым, у адрозненне ад аманалу, устойлівы да ўдару, падпалу і нават да вільгаці. Яго тратылавы эквівалент – 0.7.Аднак адчувальнасць да дэтанацыі значна ніжэй, чым у аманалу.
Дэтануе ў колькасці не меней за 2 кг (менш няма сэнсу, не завядзецца) ад дэтанатара –150 г грымучага студня ці 200 г дынаміту, ці 250 г ТА, ці 300 г аманала.
Зарад ігданіта пры гэтым павінен быць змешчаны ў трывалы корпус (кшталту бляшанага слоіка з-пад фарбы). Для зарадаў у 1-4 кг патрэбен трывалы металічны корпус. Пры вялікай колькасці (больш за 30 кг) ігданіт можа дэтанаваць і ў бескорпусным зарадзе, напрыклад, проста ў мяшку.
Для паляпшэння дэтанацыйных уласцівасцяў можна дадаваць у ігданіт алюмініевую пудру (атрымліваецца пермон, дакладны рэцэпт якога прыводзіцца далей у артыкуле). У такім выпадку дэтанацыя адбываецца пры выкарыстанні зарада не меней за 1 кг і з выкарыстаннем дэтанатара са 100 г ТА ці 50 г грымучага студня.
Не варта выкарыстоўваць у якасці дэтанатара для ігданіта вялікія колькасці ініцыюючых рэчываў. Лепей скарыстацца двухступеністай схемай, дзе невялікі дэтанатар (які перавозіцца да месца выкарыстання асобна ад асноўнага зарада) заводзіць аманал (500-600 г для надзейнасці), а аманал, у сваю чаргу, ініцыюе падрыў асновага зарада ігданіту.
Пры запрэсоўванні пермона ў металічны корпус пры дапамозе дамкрата яго дэтанацыйныя ўласцівасці значна паляпшаюцца.
Інгрэдыенты
Важна! Ужыванне аміячнай салетры ў падрыўных мэтах ужо даўно ні для каго не сакрэт. Таму будзьце гатовыя да касых поглядаў і магчымых пытанняў з боку прадаўцоў, каб не згубіцца, калі спытаюць, для чаго яна вам. У звычайнай сельскай гаспадарцы яна выкарыстоўваецца ў невялікіх колькасцях, таму не варта купляць адразу шмат.
- Дызельнае паліва (салярка).
- Алюмініевая пудра (калі вырашыце рабіць пермон). Менавіта пудра, не парашок.
Рэцэпты
Не пераліце саляркі! Павышэнне колькасці паліва павялічвае максімальны цеплавы эфект выбухнога раскладання, а таксама тэрмін захоўвання ігнаніту – бо падчас захоўвання частка паліва агрэгуецца падчас яго сцякання з часціц салетры, – але адначасова значна зніжае дэтанацыйныя ўласцівасці! Лепш наліць менш (рэкамендуем 5%). Як пішуць крыніцы, пры перавышэнні 6% завесці ігданіт не атрымаецца і з 0,5 кг трацілу.
Выраб
Важна! Усе працы варта праводзіць у максімальна сухім памяшканні, каб мінімізаваць набор вільгаці салетрай. На момант змешвання з ДТ неабходна забяспечыць праветрыванне памяшкання.
Салетру лепш нарыхтоўваць з невялікім лішкам, паколькі падчас сушкі маса паменшыцца (усушка складае каля 1%).
Салетру высыпаем на бляху і сушым (малоць не трэба!). Ставім у духоўку на верхнюю паліцу, уключаем мінімальны нагрэў, прыадчыняем дзверцы, каб выпарвалася вільгаць. Перыядычна памешваючы, сушым 1,5-2 гадзіны.
У салетру, што прадаецца ў крамах, дадаюць спецыяльныя асадкі, якія прыцягваюць вільгаць. Таму без стараннай прасушкі ёсць вялікая рызыка, што дэтанацыі папросту не адбудзецца.
1. Адмяраем колькасць рэчываў па прапорцыі (па масе) і змешваем. Уліваем адмераную колькасць саляркі наўпрост ў гарачую салетру.
Важна вырабляць змешванне кампанентаў як мага хутчэй пасля канчатка прасушкі, каб салетра не паспела набраць вільгаць зваротна.
Старанна змешваем салярку з салетрай. У гэты момант салетра пачне выпарацца, таму неабходна забяспечыць праветрыванне памяшкання і абарону органаў дыхання. Таксама пажадана абараніць навакольныя паверхні ад ссядання на іх выпарыліся часціц.
Змешваем, пакуль уся маса салетры не набудзе раўнамерны характэрны "вільготны" бляск.
2. Пры вырабе пермона пасля змешвання салетры з ДТ дадаем пудру і таксама старанна змешваем да ўтварэння раўнамернай сумесі. У сувязі са ўласцівасцямі пудры змешваць трэба акуратнымі, плыўнымі рухамі, каб менш паднімаць пудру ў паветра. Пудру ў сумесь прымешваць па частках, адразу акуратна засынаючы яе фракцыямі салетры.
3. Гатовую сумесь засынаем у ёмістасць для захоўвання, транспартоўкі, ужывання. Ёмістасць мусіць зачыняцца максімальна герметычна.
Ткакім чынам, вырабіць ігданіт яшчэ прасцей і танней за аманал. Таму яго варта разглядаць у тых выпадках, калі патрабуецца вырабіць вялікі зарад для знішчэння будынкаў ці іншых буйных аб'ектаў. У сітуацыях жа, калі патрабуецца зарад парадку 1-2 кг і менш (падрыў аўтамабіля, напрыклад), варта спыніцца на аманале, як больш легкім для дэтанацыі рэчыве.
Як і аманал, ігданіт можна выпрабаваць толькі выбухам паўнавартаснага зарада. Аднак памятайце пра аб'ём ігданіта і пра яго магутнасць з такім аб'ёмам. Ён дакладна здольны разбурыць некалькі сцен ва ўшчыльненым (утрамбаваным) месцы.