August 10, 2020

“Johnson & Johnson”нинг муваффақият тарихи

Пластирлар ва болалар учун шампунларнинг ихтиро қилиниши, суд жараёни ва цианид билан заҳарланиш бўйича тергов — ушбу бренд ўз мавқейини 130 йил давомида сақлай олган.

“Johnson & Johnson”​ 1886 йилда АҚШлик учта ака-ука — Роберт Вуд, Жеймс Вуд ва Эдвард Меад Жонсон томонидан ташкил этилган. Улар жарроҳлик операциялари учун стерил кийимларни ишлаб чиқаришни режалаштиришган. ХIХ асрнинг иккинчи ярмида беморларнинг аксарияти асбоблар, қўллар, жарроҳлар кийимлари ва бино ичидаги бактериялардан ўлишади деган назария мавжуд эди.

Аввалига “Johnson & Johnson”​ стерил пахта момиғи, дока ва шифокорлар учун халатлар ишлаб чиқаришни бошлади. Кейин у кўп йиллар давомида антисептиклар бўйича ягона маълумотнома бўлган «Яраларни антисептик даволашнинг замонавий усуллари» китобини нашр этди.

1932 йилда компанияни ака-укалардан бирининг ўғли Роберт Вуд Жонсонбошқарган. У 1943 йилда “Credo”​ — компаниянинг ахлоқ кодексини тузган, у ҳали ҳам компания учун амал қилади.

  • Компания “Johnson & Johnson”​ маҳсулотлари ва хизматларидан фойдаланувчи мижозлар олдида жавобгардир.
  • Компания бутун дунё бўйлаб ходимлар олдида жавобгардир ва уларга ўз ишларига муносиб компенсация билан таъминлашга мажбурдир.
  • Компания жамият ва атроф-муҳит олдида жавобгардир ва хайрия ишларини қўллаб-қувватлаши ва табиатни ҳимоя қилиши керак.
  • Компания ўз акциядорлари олдида жавобгардир. Бизнес фойда келтириши керак, “Johnson & Johnson”​ янги ғоялар билан тажриба ўтказишлари керак.

Компания мижозлари олдида жавобгарлик. Янги маҳсулотлар ва хизматлар

“Johnson & Johnson”​ бозорга кўплаб янги маҳсулотларни олиб келди, улар бугунги кунда ҳам долзарб бўлиб қолмоқда. 19-асрнинг охирида компания биринчи навбатда зарур нарсалар бўлган биринчи ёрдам тўпламини чиқарди. 1800 йилларда темир йўл ишчилари энг хавфли ишлардан бири билан шуғулланишарди: йўлни тўсиб қўйиш, улар кўпинча бу ишдан жароҳат олишарди.

Тасодифий жарроҳдан темир йўл ишчиларининг хавфли иш билан шуғулланаётганлигини эшитган Роберт Вуд Жонсон энг зарур бўлган кийим-кечак материалларини стерил қутиларга солиб, уларни ишчиларга яқин жойда сақлашни таклиф қилди. Тез ёрдам келишидан олдин улар одамнинг ҳаётини сақлаб қолишлари мумкин эди. 1888 йилда Жонсон темир йўлдаги шифокорлар номига хат ёзиб, бундай қутига нима киритилиши кераклиги ҳақида сўради. Бунга жавобан “Johnson & Johnson”​ темир йўл ишчилари учун биринчи ёрдам тўпламини чиқарди.

Тез орада компания уй, саёҳат, самолётлар, автомобиллар учун биринчи ёрдам тўпламларини ишлаб чиқаришни бошлади.

Кейин “Johnson & Johnson”​ тасодифан шу кунгача энг машҳур ишлаб чиқарувчи бўлиб қоладиган — болалар учун шахсий парваришлаш воситалари ишлаб чиқаришни бошлади.

Аввалига чақалоқ упаси фақат ёш оналар учун тўпламга киритилган ва алоҳида сотилмади. Аммо аёлларга маҳсулот шу қадар ёқдики, уни ҳамма жойда сўрашни бошладилар. Компанияда болалар кукунини сотувга қўйишдан бошқа чораси йўқ эди. Шундай қилиб, “Johnsonʼs Baby”​ янги йўналиш пайдо бўлди.

Биринчи жаҳон урушидан кейин “Johnson & Johnson”​ болалар упаси учун реклама учун катта маблағ сарфлади ва бу уни дунёдаги энг катта реклама кампаниясига айлантирди.

20-асрнинг бошларида компания “Johnsonʼs Baby”​ савдо маркаси остида болалар учун крем, мой, лосьон ишлаб чиқарган. Аммо 1954 йилда сотувга чиқарилган “No More Tears”​ шампуни ўзгача инқилоб қилди.

Ишлаб чиқарувчи болалар учун совунсиз шампунни ишлаб чиқди. Баъзи ингредиентларнинг етишмаслиги маҳсулотни камроқ самаралироқ қилди, аммо “Johnson & Jonson”​ болаларнинг териси камроқ ифлос ва ювилиши осонроқ, шунинг учун кучли тозалашни талаб қилмайди деб тахмин қилишди. Янгилик дарҳол оммага шов-шув бўлди — олти ой ичида у болалар шампунлари бозорининг 75 фоизини эгаллади ва 1995 йилга қадар ушбу кўрсаткични сақлаб қолди.

70 йилларда компания чақалоқлар учун шампунь ва кондиционерни ишлаб чиқарди. Косметика 4 ёшдан 12 ёшгача бўлган болалар учун мўлжалланган. Тадқиқотлар шуни кўрсатадики, болали оилаларнинг 62 фоизи янги маҳсулотларга қизиқиш билдиришган ва уларни синаб кўришган, 87 фоизи фойдаланишда давом этган. Маҳсулотни жорий этиш биринчи йилда 33 миллион доллардан кўпроқ даромад келтирди.

“Johnson & Jonson”​ нинг инқилобий кашфиёти, Эрл Диксон компаниясининг ходими тасодифан ихтиро қилган бактерицид ёпишқоқлейкопластирларнинг пайдо бўлиши эди. Унинг рафиқаси, уй бекаси, кўпинча майда-чуйда кесиш ва куйишдан азият чекди, шундан кейин ғамхўр эр ўртага дока ва пластирь билан чиқди. Аммо бу ҳам асосий ғоя эмас эди, Диксон бундай ямоқни олдиндан тайёрлаш фикри билан чиқди ва унинг устига ёпишмаслиги учун уни мато билан ётқизиб, рулонга ўраб қўяр, шунда хотини уни тезда кесиб ташлаб, керак бўлса ярага ёпиштириши мумкин эди.

Ўз ғояси билан у “Johnson & Johnson” ​ раҳбарлигига келди. 1921 йилда дунёга машҳур “Band-Aid”​ савдо маркаси остида биринчи ёпишқоқ бинтлар ишлаб чиқарилди ва сотилди. Мукофот сифатида Эрл Диксон вице-президент лавозимига кўтарилди.

“Johnson & Johnson” ​ дунёдаги биринчи юмшоқ контактли линзалар, кундалик линзалар ва бошқаларни кашф этди ва тиш чўткаси, аёллар учун шахсий гигиена воситаларини ишлаб чиқарди.

Бироқ, компания деярли 80 йилларнинг бошларида ўз обрўсини йўқотди. 1950 йилларда “Johnson & Johnson” “McNeil Laboratories”​ни сотиб олишди. 1959 йилда фирма “Tylenol”​ оғриқ қолдирувчи воситасини ишлаб чиқди ва сотди. Бу шифокорлар ва педиатрлар томонидан тавсия этилган биринчи оғриқ қолдирувчи восита эди.

1982 йил октябрда Чикагода “Tylenol”​ капсулаларини қабул қилгандан кейин етти киши вафот этган. Текширувдан сўнг дориларда цианид топилган. Нафақат обрўга, балки одамларнинг ҳаётига ҳам хавф туғдираётганини англаган “Johnson & Jonson”​ раҳбарияти вазиятни шошилтиришга эмас, балки одамларни хавф ҳақида огоҳлантириб, иложи борича бу ҳақида гапиришга қарор қилишди. Дорихона пештахтасидан 31 миллион капсула идишлар олиб қўйилди, компания 100 миллион доллардан кўпроқ зарар кўрди.

“Johnson & Jonson”​ раҳбарлари қурбонларнинг дафн маросимида иштирок этишди, уни барча Америка оммавий ахборот воситалари тарқатишди. Компания мижозлар, журналистлар, полиция учун мутлақо очиқ, ҳамкорлик қилишга тайёр ва ҳар бир қадамни кенг қамраб олди. Ҳодисадан сўнг янги қадоқнинг чиқарилиши эълон қилинди.

Компаниянинг заҳарланиш билан ҳеч қандай алоқаси йўқлигини исботлаганидан сўнг, раҳбарият полицияга ва ФБР’га қотилни топишда ёрдам бериш учун кўп ҳаракатларни амалга оширди. Жеймс Льюис “Johnson & Jonson”​га, агар компания унга миллион доллар тўламаса, заҳарланишни давом эттириш билан қўрқитиб хат йўллаган. Кейинчалик полициячилар Льюиснинг пул ишлашга қарор қилган оддий фирибгар эканлигини билиб олишди. У товламачилик учун 20 йилга озодликдан маҳрум этилди.

Молиявий йўқотишларга қарамай, компания “Tylenol”​дан воз кечишни истамади. “Johnson & Johnson”​ қуйидагиларни амалга ошириш орқали маҳсулотни бозорга қайтарди:

  • Компания ўз акциядорлари олдида жавобгардир. Бизнес фойда келтириши керак, “Johnson & Johnson”​ янги ғоялар билан тажриба ўтказишлари керак.
  • Газеталарга купонларни 2,5 доллар эвазига сотиб олишда чегирма берилган. Купонни ишонч телефонига қўнғироқ қилиш орқали ҳам олиш мумкин.
  • У янги нарх стратегиясини ишлаб чиқди, бу эса дори нархини 25 фоизга туширишга имкон берди.
  • 2250 сотувчи ушбу маҳсулотга бўлган ишончни ошириш учун тиббий жамоатчиликка тақдимот ўтказди.

“Johnson & Johnson”​ брендни қутқариш учун тахминан 170 миллион доллар сарфлади ва бу муваффақиятли бўлди. Нуфуз тикланди ва “Tylenol”​ яна талабга эга бўлди. Бир неча ой ичида компания ўз мижозларининг 90 фоизини қайтаришга муваффақ бўлди. 1989 йилга келиб, ушбу дори-дармоннинг сотилиши 500 миллион долларни ташкил этди. Жеймс Бурк 1990 йилда ҳалол ёндашуви ва тўғри стратегияси учун «Миллий Бизнес Шон-шараф» залидан жой олди.

Компаниянинг ходимлар олдида жавобгарлиги

“Johnson & Johnson”​ корпорацияси ҳозирги кунда дунёнинг олтмиш мамлакатида 125 мингга яқин кишини иш билан таъминлаган. 20-асрнинг ўрталарида Иш / ҳаёт мувозанати дастури ишга туширилди. Компания оилавий ишчиларга мослашувчан меҳнат шароитларини таклиф этади: уй шароитида ишлаш имконияти, тўлиқ бўлмаган иш куни, оилавий сабабларга кўра дам олиш.

2015 йилда корпорация АҚШ ишчилари учун ота-она таътилига оид сиёсатига ўзгартиришлар киритишини эълон қилди. Шундай қилиб, янги туғилган ёки фарзанд асраб олган оналар ва оталар биринчи йил давомида саккиз ҳафталик пуллик таътил олиш ҳуқуқига эга эдилар. Бундан ташқари, оналар 17 ҳафталик таътилни олишлари мумкин эди. Раҳбарият бир неча маротаба ходимни унга қийин пайтларда қўллаб-қувватлаш кераклигини таъкидлаган.

Яхши яшаш, яхши ишлаш, соғлом бўлиш — бу компания уларни расмийлаштириш учун турли хил дастурларни таклиф қилиб, расмий равишда эълон қилган мақсадлардир. Шундай қилиб, корпорация ҳамширага мурожаат қилиш ва дастлабки диагностикадан ўтиш имкониятини беради, агар керак бўлса, шахсий машғулот учун пул тўлайди.

2004 йилдан бери ходим кунига камида 10 минг қадам юриш учун тавсиялар билан 40 мингга яқин педометрни чиқарди. “Johnson & Johnson”​ шунингдек, озиқ-овқат компаниялари билан офис ошхоналарини соғлом озиқ-овқат билан таъминлаш учун шартномалар тузади.

Компаниянинг жамият олдидаги жавобгарлиги

20-асрнинг бошларида “Johnson & Johnson”​да янги анъаналар пайдо бўлди — табиий офатлардан азият чекканларга ёрдам бериш. Биринчи тиббий буюмлар Техас штатидаги Галвестон шаҳрига юборилган, у ерда 1900 йилда бўрон бошланиб, унинг аҳолисининг 20 фоизи ҳалок бўлган.

1906 йилда Сан-Франциско зилзиласидан кейин “Johnson & Johnson”​ табиий офатдан жабрланганларга 1000 доллар хайрия қилди ва 100 доллар барча зарар кўрган дорихоналар ва касалхоналарга хайрия қилди.

20-аср давомида компания бир неча бор хайрия тадбирларида қатнашди ёки ташкиллаштирди. 1987 йилда “Johnson & Johnson”​ бренди болаларнинг бахтсиз ҳодисаларини камайтиришга қаратилган Бутунжаҳон болалар хавфсизлиги кампаниясининг бош ҳомийси бўлди. 2008 йилга келиб корпорация АҚШда 14 ёшгача бўлган болаларда тасодифан шикастланишлар натижасида ўлимни 45 фоизга камайтиришга муваффақ бўлди.

Компаниянинг акциядорлар олдида жавобгарлиги

“Johnson & Johnson”​ дунёни фатҳ қилишни Канадада бошлади: у ерда 1919 йилда корпорациянинг АҚШдан ташқарида биринчи бўлими очилди. Беш йилдан сўнг, бренд Европага кириб, Буюк Британияда ўз ваколатхонасини очди. Энди “Johnson & Johnson”​ олтмиш мамлакатда халқаро филиалларига эга. Маҳсулотлар дунёнинг 175 мамлакатида намойиш этилади.

“Johnson & Johnson”​нинг чиқиб кетиш даври асосчининг ўғли Роберт Вуд Жонсоннинг бошқаруви даврида бўлган йиллар деб номланади. У 1932-1963 йилларда компанияни бошқарган ва унинг раҳбарлиги остида йиллик савдо ҳажми 11 миллиондан 700 миллион долларгача ўсган. Компания марказлаштирилмаган ҳолда бўлинмалар ва филиалларга тўлиқ автономия берган. Унинг остида, “Johnson & Johnson”​ 1944 йилда IPO​ ўтказди.

60 йилларда Қўшма Штатлар соғлиқни сақлашни назорат қилишни кучайтирди ва “Johnson & Johnson” ​ тиббий савдоларда озгина пасайишни бошдан кечирдилар. Ўша пайтда Жеймс Бурк истеъмол товарлари, хусусан реклама кампанияларига масъул эди. Шундай қилиб, биринчи марта “Johnson & Johnson” ​ телевизорда аёллар учун шахсий парвариш маҳсулотлари ҳақида реклама чиқардилар, бундан олдин уларни фақат аёллар журналларида топиш мумкин эди.

1978 йилга келиб, “Johnson & Johnson” ​ аёллар гигиенаси бозорининг ярмини эгаллаб олишди.

Компания ўзининг кейинги ютуғини 90 йилларда амалга оширди. Ўн йилликнинг бошида “Johnson & Johnson”нинг даромади 11,23 миллиард долларни ташкил этди ва кейинги уч йил давомида товар сотишни атиги 26 фоизга оширди. Бир қатор сотиб олишлар компанияга кейинги уч йил ичида 53 фоиз даромадни оширишга ёрдам берди ва 1996 йилда 21 миллиард доллардан ошди.

Молиявий сакраш ваколатли харидлар билан таъминланди, хусусан 1993 йилда корпорация маҳсулотларининг француз линиясини сотиб олди. Бир миллиард долларга “Johnson & Johnson” ​ “Neutrogena” ​ брендини сотиб олди, яна бир миллиард “Eastman Kodak Company” ​ клиник бўлимини сотиб олишга сарфланди.

Бироқ, 1998 йилда “Johnson & Johnson”​ бутун дунё бўйлаб 4100 та ихтисослашганлиги ва 36 фабриканинг ёпилишини эълон қилди. Шундай қилиб компания тадқиқот ва ривожланиш учун 700 миллион долларга яқин маблағ сарфлашни режалаштирган ҳолда 250-300 миллион долларни тежашга умид қилди.

Барча муаммоларга қарамай, рекорд даражадаги даромад эълон қилинди — деярли 27,5 миллиард доллар, бу 1989 йилдан кейинги ўн йил ичида уч баравар кўпайди.

ХХI аср “Johnson & Johnson”​ учун оғир бошланди — компания бозорга бир йил олдин тахминан бир миллиард доллар олиб келган “Propulsid” ​ дорисини чиқаришга мажбур бўлди. Сабаби юрак етишмовчилиги ва баъзи беморларнинг ўлимига олиб келган.

Сўнгги ўн йилликларда суд жараёнлари мунтазам равишда берилиб келинмоқда. 2010 йилда текширувлар натижаларига кўра, “Johnson & Johnson”​ нинг шўъба корхонаси бўлган “McNeil” маҳсулотларининг қарийб 300 миллион тўплами қайтариб олинди, фабрикалардан бири ёпилди. Кейинги йили компания шифокорларга пора бергани учун 70 миллион доллар жаримага тортилди. 2013 йилда корпорация даъволар учун 2,5 миллиард доллар тўлади.

Бугунги кунда “Johnson & Johnson Corporation”​ 250 дан ортиқ филиалларини ўз ичига олади. Бренд бирданига учта йўналишда ривожланмоқда: етакчи ўринни эгаллайдиган дори-дармон, гигиена воситалари ва тиббий асбоб-ускуналар. 2016 йилда соф фойда 16,5 миллиард доллардан ошди.