«Кәпірден күпірлігін ғана жек көремін, ал оның өзін жек көрмеймін» деген түсінік қайдан шыққан?
Дар әл-Улум әл-Қудимия әл-Йамания арнасы:
«Кәпірден күпірлігін ғана жек көремін, ал оның өзін жек көрмеймін» деген түсінік қайдан шыққан?
ЖАУАП:
Бұл – Батыс өркениетінің алдында мұсылман үмбетінің әлсіреуінен туындаған қате түсініктер ғана.
Былай деп айтуға болады: егер ол күпірлігінде тұрса, мен оның өзін, өзінің өзін, өзінің өзінің өзін... (қанша рет қайталасақ та) қияметке дейін жек көремін. Әрине, менің оны жек көруім – оған әділетсіздік жасауға итермелемейді.
Біз кәпірді жек көруде оның Аллаһ жаратқан жаратылыс екенін үшін жек көрмейміз – мұндай алыс ойдың мұсылманның ойына келуі екіталай. Өйткені, ол кәпірдің өзін Аллаһ жаратты деп менсінбей емес, Аллаһқа қарсы шыққаны және Оны жоққа шығарғаны үшін жек көреді.
Біз Аллаһ Тағаланың мына сөзіне қаншалықты алыспыз: ﴾Көкте де, жерде де оларды жоқтап ешкім жыламады﴿ («әд-Духан», 29 аят)!? Бұл аяттың мағынасы: «Олардың күпірлігіне жыламады» деген бе?
Біз Пайғамбардың ﷺ мына сөзіне қаншалықты алыспыз: «Мұсылман – (қайтыс болғанда) тыныштық тапқан немесе (одан) тыныштық тапқан адам»!? Мұнда «оның күпірлігінен тыныштық тапты» деген бе?
Күпірлік – бұл сипат, ол затқа тән болады. Кәпірсіз күпірлік болмайды, екіжүздісіз (мүнафықсыз) екіжүзділік болмайтының түсінуіміз керек. Бұл – затқа тән қасиеттер, яғни әрбір сипаттың иесі болады. Иесіз сипат болуы мүмкін емес. Имам әл-Муқрий, Аллаһ оны рахым етсін, айтты: «Иесіз бір амалдың болуы – ақылға сыймайтын нәрсе».
Сол себепті Аллаһ Тағала Ибраһим пайғамбар мен онымен бірге болғандардың: ﴾Шынтуайтында Ибраһимде және онымен бірге болған (мүміндерде) сендер үшін жақсы үлгі-өнеге бар. Олар өздерінің (күпірлікте табандаған) қауымына: «Біз сендерден де, Алладан өзге табынып жүргендеріңнен де аулақпыз. Біз сендерді де, сенімдеріңді де қабылдамаймыз﴿ дегенін үлгі етіп көрсетті. Бұл аятта олар кәпірлердің өздерінен де, амалдарынан да аулақ екенін айтты.
Имам Ахмад риуаят еткен хадисте: «Ей, яһудилер тобы! Сендер маған ең жек көрінішті жаратылыстарсыңдар: Аллаһтың пайғамбарларын өлтірдіңдер, Аллаһқа жала жаптыңдар. Дегенмен, менің сендерді жек көруім сендерге әділетсіздік жасауға итермелемейді».
Сол сияқты, шариғаттағы худуд (шариғи жазалар) адамның өзіне қолданылады: мысалы, ол қылмыс жасаса – дүре соғылады, діннен шықса – өлім жазасына кесіледі, қарақшылық немесе жол тору сияқты ауыр қылмыс жасаса – қолы мен аяғы кесіледі.
Тіпті Ислам - кәпір адам қайтыс болып, оның амалдары тоқтаған соң да оны жек көреді, сол себепті оны мұсылмандардың зиратына жерлеуге рұқсат етпейді. Бұл – оған деген жек көрушілік тек дүниеде ғана емес, қабір өмірінде де жалғасатының көрсетеді. Егер жек көру тек амалға қатысты болса, онда Ислам олардың бізбен бірге жерленуіне тыйым салмас еді.
Қорытынды:
Мүминдердің жүрегіндегі «әл-уәлә» мен «әл-бара» (Аллаһ үшін жақсы көру және Аллаһ үшін жек көру) қағидатын өлтіретін мұндай сөздерден аулақ болайық.
Неге біз кәпірдің өзін жек көреміз?
1. Әһлиу сунна сеніміне (мұғтазилаға қарсы) сәйкес – есім тек өзі иеленген сипатқа байланысты ғана беріледі. Сипат кімде болса, есім де соған беріледі. Мысалы, «кәпір» сөзі – күпірлік сипаты бар затқа ғана айтылады. «Әл-Кәукәб әс-Сатығ» кітабының авторы: «Кімде сипат болмаса, соған ол сипаттан алынған есім берілмейді» деді.
Бұл қағиданы қолданып айтамыз: Аллаһу Тағала: ﴾Аллаһ кәпірлерді жақсы көрмейді﴿ деді. Аяттағы ﴾кәпірлер﴿ деген – есім (істеуші), оған күпірлік сипат тән. Демек, Аллаһ күпірлік сипаты бар затты жақсы көрмейді. Біз қалайша Аллаһ жақсы көрмейтін нәрсені жақсы көрмекпіз?
2. Усуль іліміндегі «мухәләфәтул-мафһум» (яғни, логикалық қайшылық) – уақытта және шек қою. Уақытқа қатысты: «мәңгілікке», ал шекке қатысты: «Бір Аллаға ғана иман келтіргендеріңе дейін». ﴾Бір Аллаға ғана иман келтіргендеріңе дейін арамызда мәңгілікке бітіспес дұшпандық пен айықпас өшпенділіктің орнағаны анық﴿. Аллаһ бізге Ибраһим пайғамбардың істегенін ұстануды нұсқады – яғни кәпірлер Аллаһқа иман келтіргенге дейін мәңгі дұшпандық пен жек көрушілік таныту.
3. Әбу Ләһәб пен Әбу Джәһилдің заты да Аллаһтың жаратылысы, сондай-ақ Ібілістің заты да. Егер «тек күпірлігін жек көремін» десек – олардың өзін жақсы көру керек, күпірлігін ғана жек көру керек болады. Бұл – таңқаларлық. Сонда біз: «Ібілісті жақсы көреміз, бірақ оның шайтани істерін жек көреміз» дейміз бе?
4. Аллаһу Тағала: ﴾Кәпірлермен және мұнафықтарға қарсы күрес жүргіз﴿ деп бұйырды, «күпірлікпен және екіжүзділікке қарсы күрес» деп айтқан жоқ. Сол сияқты ﴾сендер мүшріктерге қарсы жаппай жұмыла соғысыңдар﴿ деді, «ширкпен күресіңдер» демеді. Әрине, егер олар тарапынан қарулы шабуыл (соғыс) болса, олардың бізбен араларында ешқандай келісім, қауіпсіздік, немесе (бейбіт) келісімшарт болмаса және фиқһ кітаптарында белгілі жиһад шарттары толық орындалса.
5. Қиямет күні азап кәпірдің өзіне болады, күпірліктің ісіне емес.
6. Біз жастар кәпір футболшыларға, әртістерге қатты еліктеп кетті – тіпті киім, жүріс-тұрыс, қимылдарына дейін ұқсауға тырысатын уақытта өмір сүреміз. Тіпті біз кейде мұсылман қыздардың сахнаға шығып, біздің елімізге келіп, қыздарымызды азғыруға және ар-намысымызды қорлауға келген батыстық кәпір әртісті немесе әншіні құшақтап жатқанын көреміз. Мұндай заманда «тек амалын жек көреміз» деп айту – қауіпті, өйткені бұл кәпірлерге деген сүйіспеншілікті күшейтеді.
7. Хадисте: «Адам кіммен дос болса, қияметте сонымен бірге тіріледі» делінген. Сонда бұл хадистің мағынасы – адам қияметте кәпірдің, мұнафықтың және мүшріктің өзімен бірге тіріледі, бірақ олардың күпірлігімен, екіжүзділігімен, ширкімен бірге емес деген сөз бе?
1. Жек көру – бізге зұлымдық жасамаған адамға әділетсіздік жасау дегенді білдірмейді. Олардың ішінде бізден ізгілік пен әділдікті талап етуге лайықтылары да бар. Бірақ осының бәрі – оларды жақсы көруді міндеттемейді. Әр жағдайдың өз орны бар. Мұндай сөздерді көп тарата беруге болмайды, өйткені ол иман иелерінің жүрегінен күпірлік пен оның иелеріне деген жек көрушілікті кетіреді.
2. Бірге өмір сүру – олардың өзін жақсы көруді міндеттемейді. Бұл үшін оларға әділдікпен және әтең құқықпен қарау, сондай-ақ олар өз шектерінен шықпағанша, шектен шықпау керек.
قناة دار العلوم القُديميَّة اليمانيَّة:
من أين أتت فكرة أكره الكفر من الكافر ولا أكره ذاته ؟
——-
الجواب:
هذه مغالطات سببها ضعف أمة الاسلام أمام الحضارة الغربية لا غير
ويمكن القول انني أكره ذاته وذات ذاته وذات ذات ذات ذاته الى يوم الدين ما دام كافرا باعتبار كفره وبلا شك كرهي لذاته لا يحملني على ظلمه بغير حق
وأما باعتبار كون ذاته خلقا لله فلا أظن مسلما يرد في ذهنه هذا المعنى البعيد بحيث يحتقر ذات الكافر لأنها مخلوقة لله بل يكرهها لأنها خالفت الله وكفرت به
أين نحن من قوله تعالى : فما بكت عليهم السماء والأرض هل معناها فما بكت على كفرهم
أين نحن من الحديث مستريح ومستراح منه هل معناه مستراح من كفره
ولنعلم أن الكفر وصف وعرض تقوم به ذات فليس هناك كفر بلا كافر وليس هناك نفاق بلا منافق لأن هذه أوصاف وأفعال لابد لها من موصوف وفاعل ومن المحال وجود فعل بلا فاعل قال الإمام المقري رحمه الله:
لأنه من المحال الباطل
وجود فعل ما بغير فاعل
ولهذا قال الحق جل وعلا:
"قَدْ كَانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِي إِبْرَاهِيمَ وَالَّذِينَ مَعَهُ إِذْ قَالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَآءُ [مِنكُمْ وَمِمَّا تَعْبُدُونَ]"ففي الآية تبرأوا منهم، وتبرأوا من عملهم... من الكافر والكفر.
وفي حديث أحمد : (يا مَعشَرَ يَهودَ، أنتُم أبغَضُ الخَلْقِ إليَّ، قتَلتُم أنبياءَ اللهِ، وكَذَبتُم على اللهِ، وليس يَحمِلُني بُغْضي إيَّاكم أنْ أَحيفَ عليكم)
ولهذا الحدود الشرعية يقيمها الإسلام على الذات فتجلد هذه الذات في الحدود
وتقطع رقبة هذه الذات وأطرافها في الجناية والردة وقطع الطريق والصيال
فلو كانت الذات معظمة ولو مع كفرها لما وقعت عليها الحدود
بل إن الإسلام كره هذه الذات الكافرة حتى بعذ موتها وبعد انقطاع عملها فرفض دفنها في مقابر المسلمين فهذا فراق وكره حتى في عالم البرزخ فلو كان المكروه مجرد الفعل لما رفض الاسلام دفنهم في مقابرنا
الخلاصة :
دعونا من عبارات تميت الولاء والبراء في قلوب المؤمنين
لماذا نكره ذوات الكفار
——————————
1- مذهب أهل السنة خلافا للمعتزلة أنه لا يجوز أن يشتق الاسم الا لمن قام به الوصف والذي يقوم بالوصف هو ذات فلا يطلق على غير من لم يتصف به فالكافر مثلا ذات قام بها الوصف قال صاحب الكوكب الساطع :
من لم يقم وصف به ما اشتق له
منه سما وخالف المعتزلة
وتطبيقا لهذه القاعدة الأصولية عند اهل السنة فنقول :
قال الله تعالى " والله لا يحب الكافرين"
ولفظ "الكافرين" اسم فاعل وهو وصف قائم بذات أي أنه قام بها وصف الكفر وقد توجه حكم عدم المحبة إلى هذه الذات التي قام بها وصف الكفر. فكيف نحب ذواتٍ لا يحبها الله ؟
2- مفهوم المخالفة عند الأصوليين وهو الغاية والزمان فأما مفهوم الزمان فقوله (أبدا) وأما الغاية فقوله (حتى تؤمنوا ) وكلاهما في قول الله تعالى " وبدا بيننا وبينكم العداوة والبغضاء أبدا حتى تؤمنوا بالله وحده"
فقد أرشدنا الله تعالى وندبنا إلى ما قام به سيدنا إبراهيم عليه السلام من إقامة العداوة والبغضاء الدائمين بيننا وبين من لا يؤمن بالله وحده حتى يؤمن به
3-ذات أبي لهب وأبي جهل مخلوقة لله، وكذلك ذات إبليس؛ فلو قلنا بمثل هذا القول لوجب حب ذواتهم وبغض كفرهم فقط وهذا عجيب غريب وعليه فنقول : نحن نحب ذات ابليس فقط دون أبلسته وشيطنته وهلم جرا
4-قال تعالى: (جاهد الكفار والمنافقين) ولم يقل الكفر والنفاق ومثله قوله قاتلوا المشركين كافة ولم يقل قاتلوا الشرك وهذا بلاشك إذا كانت هناك حرابة منهم ولا عهد ولا أمان ولا ذمة وتحقق شرط الجههههاد المعروف في كتب الفقه
5-العذاب يوم القيامة واقع على ذوات الكفار لا على كفرهم
6- أننا في زمان تعلق فيه شبابنا بشخصيات ولاعبي كرة كفار وممثلين وغيرهم حتى تشبهوا بهم في أفعالهم وأشكالهم ولباسهم بل ربما رأينا فتيات مسلمات تصعد المنصات لتعانق ممثلا أو مغنيا غربيا كافرا جاء في عقر دارنا ليفسد بناتنا ويهتك أعراضنا فلا نزيد الطين بلة بمثل هذا الخطاب المتهالك أمام طوفان هذه الحضارة الباغية
7- في الحديث (يحشر المرء مع من أحب ) فهل معنى هذا أنه يحشر مع ذات الكافر والمنافق والمشرك دون كفره ونفاقه وشركه
تنبيهان :
1-عدم الحب لا يقتضي الظلم لمن لم يعتد منهم بل منهم من يستحق منا البر والقسط ولكن كل هذا لا يستدعي الحب لهم ولكل مقام مقال لا أن نشيع هذا حتى نذهب قبح الكفر وأهله من قلوب أهل الإيمان حتى يكون الحب والبعض في الله لمن هب ودب
2- التعايش لا يستلزم حب الذوات بل يكفي فيه التعامل بالعدل والإنصاف وعدم تجاوز الحد في حق الآخرين ما داموا لم يتحاوزوا حدودهم