Organizmdagi suvsizlikni qanday bilish mumkin?
Kuniga ikki litr suv sogʻlom turmush tarzi uchun shart boʻladi. Ovqatdan oldin bir stakan sovuq suv ochlik hissi ortida chanqoq yashirinmaganligini tekshirish uchun zarur boʻladi. Issiqlik “zarba”sining oldini olish uchun jazirama kunlarda har soatda yarim stakan suv ichiladi. Ishonchimiz komilki, suvning organizm uchun foydasi haqidagi ushbu roʻyxatni osonlik bilan davom ettira olasiz.
Yetarli darajada suv ichilmasa, albatta, suvsizlik sodir boʻlishi haqida oʻylashga koʻnikkanmiz. Bu fikr toʻgʻrimi? Hozirning oʻzidayoq bu masalaga oydinlik kiritamiz.
Suvsizlanish nima?
Maʼlumki, odam tanasining 70 foizga yaqinini suv tashkil etadi. Suv nafaqat miyaning normal faoliyati, balki ovqat hazm qilishdan tortib to nafas olishgacha, organizm jami tizimlarining ishlashi uchun zarur. Parhezshunoslar yetarli miqdorda suyuqlik isteʼmol qilinishi borasidagi fikrlarni doimiy ravishda taʼkidlashlari ham shundan.
Odam jazirama kun yoki intensiv jismoniy mashqlardan keyin suv ichmasa, vaziyat yanada jiddiy tus olishi mumkin. Qolgan holatlarda esa shifokor yordami talab etilmaydi.
Suvsizlanish belgilari
Mutaxassislar, tana vaznidan 1-2 foizga oʻrtacha suvsizlanish sezilarli belgilarni keltirib chiqarishi mumkinligini qayd etishadi. Ulardan tez-tez uchraydiganlari haqida quyida hikoya qilamiz.
Quruq teri
Agar teringiz normal yoki yogʻli teriga qaraganda quruqroq boʻlsa, bu belgi boʻla olmaydi. Biroq terining quruqligi odatdagidek boʻlmasa, bunga diqqatni qaratish lozim. Biz nafaqat yoz faslida, balki salqin ob-havoda ham namlikni teri orqali yoʻqotishimizni hisobga oling (masalan, koʻchadagi havo oʻta quruq boʻlsa).
Peshob chiqarish
Organizm gidratatsiyasi ustidan nazorat qilishning samarali usullaridan biri – peshob chiqarishni kuzatish. Agar u kuniga bir necha marta, koʻp miqdorda boʻlsa, siydikning oʻzi och rangda boʻlsa, u holda bari joyida. Biroq aksincha boʻlsa, darhol bir necha stakan suv ichishingiz lozim.
Ogʻizdagi noxush hid
Suv va suvli mahsulotlarning ratsionda yetarli miqdorda emasligi ogʻizdagi noxush hidning sababiga aylanishi mumkin. Bu oz miqdordagi suvsizlanishda nafaqat teri, balki ogʻiz boʻshligʻi ham quriydi. Soʻlakning yetishmasligi oʻz navbatida tish va milklarda bakteriyalar koʻpayishini yuzaga keltiradi.
Ochlik
Ha, chanqoq hissi ochlik ortiga ustalik bilan yashirina oladi. Mavzuga oid tadqiqotlar sharhi shuni koʻrsatdiki, organizm suvsizlanish belgilariga ega katta odamlarning odatda tana vaznlari yuqori boʻlgan. Shunday ekan, tushunarsiz sabablar tufayli doimiy ravishda ovqatlanishni istasangiz, koʻproq suv ichishga harakat qiling.
Ich qotishi
Suvning yetishmasligi qorin dam boʻlishi va boshqa noqulay hislar bilan kechadi hamda axlatning organizmdan tabiiy yoʻl bilan chiqishini qiyinlashtiradi.
Charchoq va bosh ogʻrigʻi
Tadqiqotlar shuni koʻrsatmoqdaki, aynan suv yetishmasligi hech qanday ish bilan band boʻlmagan va yetarli darajada dam olgan kunlardagi charchoqning sababi boʻlishi mumkin. Bosh ogʻrigʻiga keladigan boʻlsak, tajriba natijalari ayollarda, hatto, 1,36 foizga, suvsizlanish ham bosh ogʻrigʻini chaqirishini koʻrsatgan.
Yaxshi xabar shundan iboratki, koʻp hollarda muntazam ravishda suv ichish orqali suvsizlikni yengish mumkin. Biroq oshqozondagi ogʻriqlar, bosh ogʻrigʻi kabi kuchli suvsizlanish belgilaridan birini sezsangiz, xatarli holatlarning oldini olish uchun shifokorga murojaat etish tavsiya etiladi.