Табыс рейсі
Авиатасымалдар нарығы тұрақты кірістілік пен ұзақ мерзімді өсімге дайын ба?
Саяхат - демалудың, жаңалықты білудің және жағдайды өзгертудің ең танымал тәсілдерінің бірі. Туризм, бизнес-іссапарлар, жеке сапарлар авиакомпаниялардың қызметтеріне тұрақты сұранысты қамтамасыз етеді. 2024 жылы әлемдік жолаушылар тасымалы нарығы пандемия кезеңінің құлдырауынан толық қалпына келіп, өсуге бет алды. Сарапшылар жолаушылар ағынының одан әрі ұлғаюын болжап отыр, бұл инвесторлардың авиакомпаниялар акцияларына қызығушылығын арттырады.
Демалыс және ойын-сауық индустриясының бір бөлігі
Халықаралық әуе көлігі қауымдастығының (IATA) деректері бойынша, 2024 жылы әуе тасымалдарының жалпы көлемі 2023 жылғы деңгеймен салыстырғанда 10,4% -ға және 2019 жылғы пандемияға дейінгі көрсеткішпен салыстырғанда 3,8% -ға өсті. Халықаралық трафик бүкіл әлемде серпінді өсуін байқаймыз: ол алдыңғы максимум деңгейінен 0,5% асып, 13,6% -ға артты.
Адамдар саяхаттауға ұмтылады, ал авиакомпаниялар бұл трендке жедел ден қоюға тырысады: жаңа бағыттарды енгізеді және сату арналары мен тұтынушыларды қамтуды кеңейту үшін туристік индустрия өкілдерімен серіктестік құрады. Авиатасымалдаушылардың танымалдығы мен табыстарының артуына билеттерді сатып алу үшін агрегаторлармен және онлайн-платформалармен интеграция ықпал етеді.
Авиакомпаниялар нарықтағы өз позицияларын нығайтуда және жаңа клиенттерді, әсіресе саяхат өмір салтының маңызды бөлігіне айналған жастарды тартуда.
Нарықтың жахандық көшбасшылары
Долларлық эквиваленттегі түсім көлемі бойынша авиация саласының ондығына мыналар кіреді:
- United Airlines Holdings, Inc. (UAL) — АҚШ-тың ең көне авиакомпаниясы және ASM (available seat miles, кресло-миль) көрсеткіші бойынша әлемдегі ең ірі ойыншы.
- American Airlines Group (AAL) — бағыттары кең қамтылған және премиум-сервисі бар ірі американдық тасымалдаушы.
- Delta Air Lines (DAL) — американдық бренд, нарықтық капиталдандыру бойынша сектор көшбасшысы.
- Air China Limited — Қытайдың жетекші авиакомпанияларының бірі.
- Emirates Group Дубайда орналасқан, Skytrax нұсқасы бойынша 2024 жылғы әлемнің үздік әуе тасымалдаушыларының қатарына кіреді.
- International Consolidated Airlines Group SA (IAG-GB) British Airways, Iberia, Vueling, Aer Lingus компанияларын біріктіреді, бұл топқа авиатрафика бойынша жетекші позицияларды қамтамасыз етеді.
- Air France-KLM SA (AF-FR) — Францияның флагманы, 2004 жылы Air France мен KLM бірігуі нәтижесінде құрылған Еуропаның ірі әуе тасымалдаушыларының бірі.
- Southwest Airlines (LUV) — 50 жылдық тарихы және бюджеттік тасымалдар сегментіндегі ең ірі жолаушылар ағыны бар американдық лоукостер.
- Turkish Airlines — серпінді дамып келе жатқан компания, ол ең ірі халықаралық авиахабтардың бірі Стамбулда орналасқан.
- Ryanair Holdings Plc (RYA-IE) — бюджеттік ұшуларға мамандандырылған Еуропа нарығында үстем ирландиялық лоукостер.
*Компания қанша жолаушы орнын және қандай қашықтыққа ұсына алатынын көрсетеді
Авиатасымалдар саласына инвестициялар жоғары тәуекелмен ұштасқан. Сектор акцияларының серпіні, әдетте, отын бағасына, жаһандық макроэкономикалық трендтерге және геосаяси жағдайға қатты тәуелді.
2024 жылы ірі американдық авиакомпанияларды капиталдандыру әсерлі өсімді көрсетті.
Оның негізгі драйверлерінің ішінде ұсыныстар мен тарифтік кестенің кеңеюін, туристер ағынының ұлғаюын, жаңа клиенттерді тарту және бар клиенттерді ұстап тұру үшін адалдық бағдарламаларын іске асыруды атап өтеміз. Отын құнының төмендеуі де әсер етті. Авиакеросиннің бағасы өзінің қалыпты мәніне — шамамен $2 галлонға (шамамен 3,8 литр) оралды, бұл авиабилеттер құнының өсуімен бірге сектор компанияларына жоғары маржа жасауға мүмкіндік береді.
Лоукостерлер нарығы
Лоукостерлер – бюджеттiк авиатасымалдаушылар ерекше назар аударуға лайық, соның арқасында әуе саяхаттары кең аудитория үшiн қол жетiмдi болды. Ryanair және Southwest Airlines-тен басқа, бұл сегментте EasyJet және Wizz Air елеулі үлеске ие.
Олардың бизнес-моделі пайдалану шығындарын төмендетуге және оңайлатылған сервиске негізделген. Лоукостерлер, әдетте, бiр үлгiдегi ұшақтарды пайдаланады, бұл экипаждарға техникалық қызмет көрсету мен оқытуға жұмсалатын шығындарды барынша азайтуға мүмкiндiк бередi. Әуежайларда тұрақ уақыты барынша азайтылды, ал базалық билеттерге тегін қызметтер кірмейді.
Бәсекелестік бағаларды ұстап тұру үшін – жиі дәстүрлі авиакомпанияларға қарағанда бірнеше есе төмен – лоукостерлер жолаушыларға қосымша опцияларды таңдау мүмкіндігін ұсынады: салондағы орын, қол жүгінің мөлшері мен саны, тамақтану және басқа да қызметтер жеке ақыға ресімделеді. Алайда, бәсекелестіктің күшеюі ойыншылардан ұсыныстарды ұдайы кеңейтуді және клиенттерге деген көзқараста икемділікті талап етеді.
Жаңа үрдістер
Авиакомпаниялар басқа көптеген салалардың өкілдері сияқты операциялық қызметті жаңа технологияларға белсенді бейімдейді, бұл қызмет көрсетудің тиімділігі мен сапасын арттыруға алып келеді. Әуе тасымалдары индустриясында биометриялық тіркеу енгізіледі, дербестендірілген қызметтер спектрі кеңейтіледі. Лайнерлердің салондары ақылды креслолармен**, вайфаймен, виртуалды шынайылық құрылғыларымен жабдықталады.
**Жолаушылардың жайлылығы үшін сенсорлары, реттеуі, зарядтауы және экрандары бар орындықтар
Тұрақты дамуға жаһандық ұмтылу аясында көптеген авиакомпаниялар CO₂ шығарындыларын азайту бойынша міндеттемелерді мойнына алады. Экологиялық отынды (Sustainable Aviation Fuel, SAF) қолдану жөніндегі жобалар дамып келеді әрі бағыттар оңтайландырылуда.
Мобильді қосымшалар, билеттерді брондауға арналған чат-боттар, клиенттердің артықшылықтары туралы үлкен деректерді талдау – осының бәрі авиакомпанияларға өздерінің қызметтерін пайдаланған клиенттердің адалдығын сақтап қана қоймай, жаңа тауашалар табуға көмектеседі. Мысалы, енді United Airlines креслоларының арқалығының экрандарында дербес жарнама көрсетіледі. Осылайша компаниялар клиенттер туралы қолда бар деректерді барынша тиімді пайдалануға тырысады. Delta Air Lines 2023 жылы SkyMiles бағдарламасына қатысатын клиенттерге жиі ұшатын жолаушыларға тегін вайфай ұсына бастайтынын мәлімдеді.
Қалалық әуе ұтқырлығы тұжырымдамасы ерекше назар аударуға лайықты. Ол тігінен ұшып көтерілу мен қонудың электрлік және гибридтік ұшу аппараттарын (electric Vertical Take-Off and Landing, eVTOL) пайдалануды білдіреді. Бірнеше авиакомпания әуежайларға жолаушыларды жеткізу құралы ретінде ұшатын таксиге қызығушылық танытты. American Airlines Vertical Aerospace-тен eVTOL-дың (еVTOL) алдын ала тапсырысын жариялады, ал United Airlines Archer Aviation-дағы (ACHR) инвестициялар арқылы осы сегментке кіруді жоспарлап отыр.
eVTOL индустриясы өсудің жоғары әлеуетін сақтай отырып, дамудың бастапқы сатысында тұр. Болашақта электр қозғалтқыштары мен сутек тартымы бар ұшу аппараттарын енгізумен көміртегі ізі едәуір қысқаруы мүмкін, бұл сектор компанияларының беделін жақсартады және оның инвестициялық тартымдылығын арттырады.
Мүмкіндіктердің ұшу жолағы
IATA және Boeing Market Outlook болжамдары бойынша алдағы 10-20 жылда елеулі жаһандық сілкіністер болмаған жағдайда жыл сайынғы жолаушылар ағыны 7-8 млрд-қа жетеді.
Қытай, Үндістан және Индонезия сияқты халық тығыз орналасқан елдерде орта тап үлесін кеңейту саяхатшылар санының ұлғаюының, алыс тасымалдарға сұраныстың өсуінің және авиакомпанияларда жаңа бағыттардың пайда болуының негізгі факторларының бірі болуы тиіс.
Авиатасымалдар секторына инвестициялай отырып, салмақты тәсілді ұстанған жөн: отын бағасының құбылмалылығын, әлемдік нарықтың өзгермелі конъюнктурасын және нақты тасымалдаушының қаржылық тұрақтылығын ескеру. Тұрақты даму саласындағы инновацияларға, цифрландыруға және клиенттік тәжірибені жақсартуға бағдарланған American Airlines Group, Delta Air Lines, United Airlines сияқты сала өкілдерінің орта және ұзақ мерзімді перспективада бәсекелестік артықшылықтарын сақтауға және өздерінің капиталдануын арттыруға барлық мүмкіндіктері бар.
