«Бүгін — Астанаға, ертең — Марсқа»
2012 жылғы Олимпиада чемпионы, велошабандоз Александр Винокуров өзінің күнделікті өмірі мен кәсіби қызметінде инновациялық технологиялардың рөлі туралы
Қалай ойлайсыз, болашақта спорт бүгінгідей маңызды роль атқаратын бола ма?
Адам спортсыз жүре алмайтынына сенімдімін: бәрібір мидың жүгін жеңілдету керек. Егер сіз кеңседе жұмыс істейтін болсаңыз, онда сізге шығып жүру, жүгіру немесе велосипедпен серуендеу, қуат алу қажет.
Болашақтың адамын сіз қалай елестетесіз?
Қазір жасанды интеллект төңірегінде әңгіме көп. Біреулер оны адамзаттың ақылын жеңіп кетеді деп қорқады. IT саласында жұмыс істейтін жігіттер бұған әлі алыс екенін айтады. Бірақ, бәлкім, АИ-мен есептесуге тура келетін шығар. Ол өсіп, дамып келеді, мен тіпті әзілдей бастағаны туралы оқыдым. Болашақтың адамы — ол цифрдың адамы. Бүгінде жастар дені телефондарда, әлеуметтік желілерде отырады, кітап оқымайтын да шығар. Бірақ біз бұл жерде ештеңені өзгерте алмаймыз.
Мен өзім ChatGPT-ны әлі пайдаланған жоқпын, бірақ ол туралы көп естідім: студенттер оның көмегімен диссертациялар жазады, кәсіпкерлер іскерлік хаттар мен келісімшарттар жасайды. Бәлкім, бұл ыңғайлы шығар: заңгердің қажеті жоқ. Бәлкім, жаңа технологияларды адамзатты басып алады деген қателіктер мен тәуекелдерді болдырмау үшін олардың таралуын бәсеңдету керек шығар. Бірақ бұл тек фильмдерде ғана мүмкін болады деп үміттенемін.
АИ жаттығулар жоспарын жасай ала ма? Немесе оны тек жаттықтырушы жасауы керек па?
Мүмкін, жасай алатын шығар. Ол интернеттегі түрлі дереккөздерден ақпарат алады. Егер спортшыны Ironman* немесе марафонға дайындау міндетін қоятын болсақ, онда, бәлкім, AI мұны оңай жасайтын шығар. Тур де Франсқа, мүмкін, жасай алмайды, бірақ ұзақ жүгіруге, менің ойымша, иә, жасай алады.
*Триатлоннан ұзын қашықтыққа жарыстар
Біз болашақта спортшылардың чипті енгізу сияқты технологиялық жаңалықтарды пайдалануына қол жеткіземіз бе?
Бәрі де мүмкін. Ол чиптің не үшін екеніне қарай. Егер ол ауырсынуды басатын болса, онда, бәлкім, иә. Бірақ ол үшін заңнамалық рұқсат қажет.
Басқа технологияларға келетін болсақ, велосипедтердің де жылдамдықтары артуда. Бұл жиі құлап, жарақаттанудың көбеюіне әкеледі деп талқыланып жатыр, ал жарысқа қатысушылардың ешқандай қорғанысы жоқ.
Ironman-да 80 жастан асқан қатысушы болды. Медицина соншалықты дамыған кезде, құрметті жастағы адамдар Ironman-ға жаппай қатыса ала ма, әлде мәселе медицинада емес, өмір салтында ма?
Бүгінгі күнді алатын болсақ, бұл — өмір салты. Әр елдің өз салты бар. Сол оқиғаға келсек, адам Жапониядан келген, ал бұл көп нәрсені түсіндіреді.
Егер сіз бүгін салауатты өмір салтын ұстансаңыз, дұрыс тамақтансаңыз және жақсы жаттықсаңыз, бұл қалыпты ұстауға және 80-ге дейін сау болуға мүмкіндік береді. Жақында велоспорттан Азия чемпионаты өтті. Оған аталарымыз, 75 жастағы спортшылар қатысты.
Пандемия кезінде сіз үйде тренажерларда жаттықтыңыз. Сіз толықтырылған шынайылық көзілдірігімен жаттығуға тырысып көрдіңіз бе?
Өкінішке қарай, бізде ол кезде көзілдірік болған жоқ. Біз компьютерлерді алдымызға қойдық, бізде смарт-станоктар болды**. Сен велотренажерді бағдарламаға қосып, өз балконыңнан Лондондағы трассада кетіп бара жатқандай боласың. Немесе кез келген жарыстың маршрутын қойып, оған «қатысуға» болады. Яғни, компьютерге қарап, басқа велошабандоздармен жарыстық. Үйде тек қана фильм көріп отырмау үшін үйден жаттығудың да қызығы бар. Ол кезде виртуалды жарыстар, соның ішінде Ironman, тек жүзусіз өткізілетін.
**Ақылды велотренажерлар
Сіз әлемді көп аралайсыз. Жаңа көлік түрінің пайда болуын күтіп жүрсіз бе, мысалы, ұшқышсыз аэротаксиді?
Аэротакси болса, ол керемет болар еді, әсіресе Алматыда. Бұл жерде трафиктің өте тығыз болуы өте қолайсыз. 20 жылдай бұрын біз велосипедпен жүргенде, жеңіл, еркін болатын.
Ғарышқа турист ретінде ұшу туралы ойыңыз болды ма? Мұндай саяхаттар болашақта жаппай болатынына сенесіз бе?
Айналада бәрі дамып жатқанына қарасақ, менің ойымша, иә, ол да мүмкін. Қайтып оралатыныңа сенімім жоқ болғандықтан, дәл бүгін мен тәуекелге бармас едім. Бірақ жиырма жылдан кейін, мүмкін солай болар: бүгін Астанаға, ертең Марсқа ұшып кетерміз.