Токендер: ашу
Токенизация, ICO, STO және инвестициялық құралдарды кеңейтудің басқа да жолдары
Қаржы технологияларының дамуымен инвестициялық ландшафт жылдам өзгеруде. Бұл процестің жарқын көріністерінің бірі токенизация болды – блокчейнде сақталатын активтердің цифрлық нұсқаларын шығару.
Ішінде не бар?
Токенизация – бұл нақты немесе виртуалды сауда құралына құқықты онымен операцияларды жеңілдету үшін сандық нысанға «буып-түю» тәсілі. Мысалы, егер инвестордың коммерциялық ғимаратта үлесі болса, оны токенге айналдырып, арнайы платформада акция сияқты оңай сатуға болады. Бұл бұрын қолданылмаған мәмілелерге, мысалы элиталық жылжымайтын мүліктен жеке шаршы метр сатып алуға немесе өнер туындыларындағы үлестерге қол жеткізуге мүмкіндік береді.
Нарыққа қалай өту керек
Криптосферада капитал тартудың алғашқы жаппай жолдарының бірі ICO (Initial Coin Offerings) - криптовалюталарды бастапқы орналастыру болды. Бұл краудфандингтің (топтық ерікті ақшалай жарналар) түрі, инвесторлар жаңа жобаның токендерін белгілі монеталарға, көбінесе Ethereum немесе стейблкоиндерге айырбасқа алады. ICO делдалдарды талап етпейді және смарт-келісімшарттар мен орталықсыздандырылған платформалардың арқасында кез келген команда іске қосылуы мүмкін.
Сәтті орындалған жобалардың ішінде 2017 жылы $257 млн алған Filecoin және 2018 жылы рекордтық $4,1 млрд тартқан EOS-ты атап өтуге болады.
Рәсімнің қарапайымдылығы және ақпаратты ашуға қатаң талаптардың болмауы осындай орналастырулар санының өсуіне әкелді және бір мезгілде олардың осалдығын ұлғайтты. Осының аясында реттеушілердің ICO-ға назары ауып, 2020 жылға қарай бұл нарық іс жүзінде жоғалып кетті.
Реттелуші токендер
ICO-ның орнына неғұрлым сенімді модель – Security Token Offering (STO) келді. Бұл бағалы қағаздарға теңестірілген токендерді орналастыру. Мұндай активтер қандай да бір мемлекеттің қаржы заңнамасына толық сәйкес шығарылады, сондықтан оларды орналастыру үшін заңдық дайындық талап етіледі.
Осы форматтағы ең көрнекті жағдайлардың ішінде 2021 жылы STO-ға $85 млн. тартқан АҚШ-та лицензияланған сандық активтерге арналған сауда платформасы - INX іске қосылуы. Келесі мысал – tZERO, Overstock.com (OSTK) ритейл-холдингінің еншілес компаниясы. Ол цифрлық бағалы қағаздар саудасы үшін жеке реттелетін алаң құрды.
STO-ның негізгі артықшылығы – бұл институционалдық инвестицияларды тарту мүмкіндігі, бірақ әзірге ол тауашалық рәсім болып отыр.
ICO икемділігі мен STO сенімділігі арасында ымыраға келу үшін нарық гибридті шешімдерді әзірлейді. АҚШ-та Reg CF Token Offering форматы белсенді дамып келеді, ол шағын бизнеске токендерді пайдалана отырып краудфандинг арқылы $5 млн дейін жинауға мүмкіндік береді. Permissioned DeFi – KYC (Know Your Customer, клиенттік сәйкестендіру) рәсімінен өткен инвесторларға ғана қызмет көрсететін платформалар танымалдыққа ие болуда.
Жеке инвесторлар үшін токенизация қазірдің өзінде бірқатар маңызды артықшылықтар ұсынады. Олардың арасында – АҚШ-тың «цифрландырылған» қазынашылық облигацияларына немесе офлайн нұсқалары классикалық қорғаныш активтері болып табылатын алтынға инвестициялау мүмкіндігі бар. Алайда инвестициялардың неғұрлым қауіпсіз түрі криптомонеттерге бағдарланған ETF сатып алу болып қалады.
Триллиондық әлеует
Boston Consulting Group болжамы бойынша 2030 жылға қарай токенделген биржалық құралдардың әлемдік нарығының көлемі $16 трлн асады, ал McKinsey оны шамамен $2 трлн деп бағалайды. Бұл екі бағдар да өте жоғары әлеуетті білдіреді.
Инфрақұрылым мен заң базасын жетілдіру тауашалық өнімнен токенделген активтердің жалпыға бірдей танылуына мүмкіндік береді. Мәселе нарық жаңа сын-қатерлерге қаншалықты тез бейімделе алады және инновацияларды кеңінен енгізу үшін қаншалықты жағдай жасайтындығы жөнінде болып отыр.