8-9-sinf adabiyot fanidan umumiy test
1. Qaysi asarga mehnatkash xalq manfaatini emas, balki yuqori tabaqalar manfaatini
aks ettiradi, shuning uchun ulami ommalashtirish zararlidir, degan mafkuraviy ayblar qoyildi?
A)Alpomish C) Otkan kunlar
B) Kuntugmish D) Yulduzli tunlar
2. Yaxlit kompozitsiyaga ega, asarda kishini asosiy voqealardan chalgitadigan orinlar uchramaydi, aksincha, har bir voqea, har bir epizod dostonni toldiradi. Tarif qaysi asar haqida?
A)Alpomish C) Ravshan
B) Kuntugmish D) Rustamxon
3. Kuntugmish dostonining qaysi baxshilardan yozib olingan variantlari bor?
1) Ergash Jumanbulbul ogli; 2) Polkan shoir; 3) Nurmon Abduvoy ogli; 4) Egamberdi Ollomurod; 5) Bekmurod Joraboy ogli.
A) 1, 2, 3, 4 B) 1, 2, 4, 5
C) 1, 2, 3, 5 D) 1, 3, 4, 5
4. Kuntugmish da Xolbeka Shu korgan tushim rahmoniy bolsa, oshiq-mashuqlik avvaldan pok bolsa, Xudoyo xudovando, shu sandigim senga omonat, toradan boshqaga tegmasin, deb oqizib yuborgan sandiqni kim korib qoladi?
A) Kuntugmish B) Buvraxon C) baliqchi D) sayyod
5. Kuntugmish dostonida qachon Xon gazabi Xudo gazabi
jumlasi ishlatiladi?
A) aygoqchilar Kuntugmish va Xolbekaning qayerda ekanini aytib berishganda
B) Buvraxon Xolbekaning oldiga mirgazablarini yuborganda, Gurkiboy va Mohiboy dor ostiga kelganda
C) Kuntugmish va Xolbekaga Buvraxon jazo tayin etmoqchi bolganda, Gurkiboy va Mohiboy dor ostiga kelganda
D) Xolbeka va Kuntugmishni tulupga solishganda
6. Xalq dostonlaridan birida:
Ojaman, deb mard qavlidan toyama,
Yo'qchilik j o mardning kozin o yama,
Oqsuvdan yilqingni o zim haydadim,
Qo'lingdan kelganin qilgin, ayama, - deya dorga hukm qilinganda ham mardlikni qoldan bermagan, yolgon gapirishni oziga ep kormagan qahramon kim?
A) Ravshan B) Kuntugmish
C) Mohiboy D) Qorajon
7. Kuntugmish da Olatogda yilqi boqib yurganlar qancha edi?
A) 15 ming uyli qul
B) 5 ming uyli qul
C) 30 ming uyli qul
D) 10 ming uyli qul
8. Kim Lutfiyni ozigacha bolgan shoirlar orasida eng kuchli,eng taniqli shoir sifatida baholaydi.
A)Atoyi
B)Navoiy
C)Bobur
D)Sakkokiy
9. Quyidagi qaysi tuyuq Lutfiy ijodiga mansub emas?
A) Kongluma har yonki boqsam dogi bor
B) Men sening ilkingdin, ey dil, bandamen
C) Qomatimni necha qoshing yo qila
D) Tigi ishqing yorasidur butmagan
10. Qaysi ruboiy navoiyshunoslikda, shoir taqdir taqozosiga kora, hozirgi Eronning Mashhad shahrida musofirlikda yashagan davrida yozgan, deb hisoblanadi.
A) Ey umri aziz
B) Ahbo, yigitlikni
C) Bolmas emish
D) Gardun gah manga
11. Navoiy haqida notogri malumotni aniqlang.
A) Xazoyin ul-maoniyga yozilgan nasriy Debochalarkibida naqd 30 ta ruboiy keltiriladi
B) Nazm ul-javohir da 270 ta tort satrli ruboiy mavjud
C) Badoye ul-vasat devoni tarkibiga13 ta tuyuq kiritilgan
D) Olimlaming hisob-kitobiga kora, shoir merosining umumiy miqdori - 3 ming baytga yaqin
12. Ozbek mumtoz sheriyatida qaysi ijodkorlar tuyuqning eng gozal namunalarini yaratgan.
A) Navoiy va Bobur
B) Navoiy va Ogahiy
C) Lutfiy va Navoiy
D) Bobur va Lutfiy
13. Qaysi janr aruzning hazaj bahrining axrab va axram shajarasining 24 vaznida yaratilgan?
A) Ruboiy
B) Qita
C) Fard
D) Tuyuq
14. Nechanchi asrdan yozma adabiyotimiz aruz vaznida yozila boshlandi?
A) X asrdan C) XI asrdan
C) IX asrdan D) XII asdan
15. Men - sinuq, konglum - sinuq, sabrim uyi xud-yerga past... fardi haqida notogri malumotni aniqlang?
A) hasbu-hol korinishida yozilgan
B) fardda arabcha 2 ta va forscha 3 ta soz qollangan
C) birovning aybini qidirmaslik haqida
D) ulug zot hayotining kopchilik bilgan mashaqqatlari haqida
16. Belu ogzidin, - dedilarkim, - degil afsonae,
Boshladim filholkim: Bir bor edi, bir yoq edi... janrini aniqlang.
A)Tuyuq
B) Fard
C) Ruboiy
D) Gazal
17. Muruvvat - borcha bermakdur, yemak yoq,
Futuvvat - borcha qilmoqdur, demak yoq. Janrini aniqlang.
A)Tuyuq
B) Fard
C) Ruboiy
D) Gazal
18. Nodiraning qaysi sherida tarso qizga ishqi tushgan Shayx Sanon va paygambar Sulaymon esga olinib, talmehning gozal namunalari yaratgan? A) Figonkim, gardishi davron ayirdi
B) Kel, dahrni imtihon etib ket...
C) Doda keldim...
D) Vasl uyin obod qildim...
19. Quyida keltirilgan Nodira gazallarining aysi biri aruzning koproq ruboiy bitiladigan hazaji musaddasi axrabi maqbuzi mahzuf (mafulu mafoilun faulun) vaznida yozilgan?
A) Ehtiyoj radifli gazali
B) Vasl uyin obod qildim gazali
C) Doda keldim gazali
D) Kel, dahrni imtihon etib ketgazali
20. Nodiraning qaysi gazalini muallifning ozi bilan o zi sozlashuvi tariqasida baholash ham mumkin?
A) Ehtiyoj radifli gazali
B) Vasl uyin obod qildim gazali
C) Doda keldim gazali
D) Kel, dahrni imtihon etib ketgazali
21. Mumtoz adabiyotda devon tuzish uchun qanday shart qo'yilgan?
A) barcha sanatlar qo'llangan g'azallar bo'lishi kerak
B) arab alifbosidagi har bir harf bilan tugaydigan g'azal bo'lishi shart
C) arab alifbosidagi har bir harf bilan boshlanadigan g'azal bo'lishi shart
D) barcha janrlarga oid asarlar bo'lishi shart
22. Irsoli masal sanati ozbek yozma adabiyotining eng qadimgi namunalari qaysi asarda uchraydi?
A) Qisasi Rabguziy da
B) A. Yassaviy hikmatlarida
C) Yusuf Xos Hojibning Qutadgu bilig
D) Gulxaniy Zarbulmasal
23. Ohkim, boldi subhi nashotim, shomi gam,
Chehra pinhon etti ul Xurshidi tobon oqibat. Ushbu baytda qollangan sheriy sanatni toping.
A) ruju B) tarse C) tazod D) takrir
24. G. Gulomning yarim avliyo ekanligi qaysi sher orqali tola aksini topgan?
A) Bilib qoyki seni
B) Vaqt
C) Sen yetim emassan
D) Soginish
25. Lutfiy qaysi tuyugida ikki qavatli tajnis qollash mahoratini namoyish etgan?
A) Bandaman
B) Yozamen
C) Dogi bor
D) Bor, bor
26. Qaysi badiiy sanatni qo'llash Lutfiy ijodiyotining yetakchi uslubiy fazilatlaridan biri hisoblanadi?
A) tanosub B) tajnis C) iyhom D) irsoli masal
27. Jaloliddin Manguberdi fojiasida Sherikdur qilich birla qalam ikkovi fikrlar kimga tegishli?
A) Jaloliddin B) Amir Badriddin
C) Temur Malik D) Yaroqbek
28. Kuz yomg'iri, quy, quy, muttasil! Derazam chert, kel, chal, mungli sol Bir yalt etib o'tdi-ketdi yoz... Quvonchlarga hayotmish baxil.
Ushbu betakror misralar muallifini toping.
A) Abdulla Oripov B) Usmon Noslr
C) G'afur G'ulom D) Oybek
29. Shoirlarimiz ko'pincha o'z fikri mulohaza yoki his-tuyg'ularini Farhod, Majnun, Vomiq yoki Shirin, Layli, Uzro kabi adabiy qahramonlar nomlari yoki ularning ishqiy sarguzashtlariga boglab ifodalaydi. Bu qanday san'at hisoblanadi?
A)tajnis B)tazod C)talmeh D) tanosub
30. O'tkan kunlar romanida Otabek Zaynabga uylanayotgani haqidagi xabami Kumushga yetkazishi kerak edi. Otabek Kumushni kutib bir kitobni oqib o'tirardi. - ... yaxshi kitob, - dedi Kumush, - men ham yolg'iz qolg'an kezlarimda bu kitobdan boshimni ololmas edim, sizammi?
Ushbu parchada kimning kitobi haqida so'z boradi?
A) Navoiy B) Mashrab C) Fuzuliy D) Yassaviy
31. Sh.Xolmirzayevning bir xil janrga mansub asarlari berilgan javobni aniqlang.
A) Cho'loq turna, Bodom qishda gulladi
B) Tog'larga qor tushdi, To'lqinlar
C) Odam, Dinozavr
D) Yashil Niva, Olabo'ji
32. G'afur Gulomning qaysi sheri 1941- yilning 18- may kuni yozilgan?
A)Vaqt
B)"Sog'I nish"
C)Bilib qo'yki, seni vatan kutadi
D)Kuzatish
33. Uning otasi Rahmon polvon qirq yoshida ham kurashda yiqilmagan, keyin bir o'rta yashar o'rtacha polvon bir qoqmada yiqitib qo'yganida dardi shunchalikki, omborga bo'yra to'shab, ustidan suv sepib, unga bag'rini berib yota-yota oldin yo'talni orttirib, keyin qon qusa-qusa o'lib ketgandi. Parcha qaysi asardan olingan?
A)Ot kishnagan oqshom
B)Yulduzlar mangu yonadi
C)Ot egasi
D)Omon ovchining o'limi
34. Said Ahmadning qaysi asarida «qizil imperiya»ning rang-barang nayranglari tufayli hayoti fojiali kechgan kishilar taqdiri boyab bejalmasdan, haqqoniy korsatilgan?
A) Ufq B) Kelinlar qozgoloni
C) Kiprikdagi tong D) Jimjitlik
35. Quyidagi fikrlar muallifi kim? Bu kitobni kitobxon boshdan-oyoq shavq bilan, hech qayerda turtinmasdan, diqqati susaymasdan, ishtahasi bogilmasdan oqib chiqadi... Kitobda qimirlagan har bir jonning qaygusi, quvonchi, qilish-qilmishi, muhabbati, gazabi, ogzidan chiqadigan har bir sozi rost..
A) Said Ahmad B)Abdulla Qahhor#
C) Otkir Hoshimov D) Oybek
36. Ozbek adabiyotida barmoq va erkin vazndagi yangi ozbek sheriyati asoschisi kim?
A) Oybek
B) Abdulla Avloniy
C) Cholpon
D) G. Gulon
37. Bexosdan uzilgan shoda dur kabi Tokildi umidning rangli barglari. Osildi bir onda qollar madorsiz, Yer qochdi, qoraydi quyosh zarlari...Oybekning qaysi sheridan olingan?
A) Yoz yomgiri
B) Qorxat
C) Qoraxat
D) Maktub”
38. Har bir bandi 6 misradan iborat musammat turi...
A)murabba B) muxammas
C) musallas D) musaddas
39. Abdulla Qodiriyning ijodiy yoli degan risolasi muallifi qaysi qatorda berilgan?
A) Cholpon
B) Oybek
C) Usmon Nosir
D) Naim Karimov
40. Oybek qaysi sheri erksizlik, tutqunlikka boysunmagan ijodkor ruhning, olamni qutqaruvchi bezavol gozallikning sonmas timsoli bolib qoldi?
A) Ozbekiston
B) Namatak
C) Qoraxat
D) Kuz yomgiri
41. Usmon Nosirning Nil va Rim sherida tilga Azirisa, Tifon qanday nomlar?
A) quldorlik davri Misr hukmdorlarining nomi
B) qadimgi misrliklar tushunchasidagi xudolar
C) qadimgi yunon lashkarboshilarining nomi D) qadimgi Rim adabiyoti qahramonlarining nomi
42. ... turkiy, forsiy va arabiy tillarda devon tuzgan. urkiy devonidan 300 ga yaqin gazal, 75 ruboiy, 42 qita, 27 qasida, bir nechtadan tarjeband, tarkibband, murabba va muxammas orin olgan. Ushbu parcha imning ijodiy faoliyatiga tegishli?
A) Fuzuliy
B) Navoiy
C) Jomiy
D) Lutfiy
43. Shukur Xolmirzayev qaysi yozuvchining etirofiga sazovor bolgan?
A) Oybek
B) S. Ahmad
C) A. Qahhor
D) Pirimqul Qodirov
44. Ozbek xotin qizlarning shoro davridagi fojiali hayotini royirost yoritgan pyesasi qaysi ?
A) Qil koprik
B) Yolovchi
C) Ziyofat
D) Qora kamar
45. Sh. Xolmirzayevning qaysi asarida bosmachilik harakati ga yangicha yondashgan?
A) Olabojiromani
B)Ziyofatpyesasi
C) Qora kamar
D) Ora yol
46. To'ra Sulaymon qaysi sherida odam bolasi ikki dunyo orasida muallaq qohshni istamasa, Yerga ozi singari odamlarga, Osmonga o'zini yaratgan qudratga suyanmogi lozimligini takidlaydi?
A)Armon B)Iltijo
C)Jahonnoma D)Tavallo
47. Gavhar sadafning qiymatini oshirganday, qizning kozyoshlari ham uning qadrini oshiradi ushbu jumlalar qaysi asardan olingan?
A) Nur va soyalar
B) Chinor
C) Ufq
D) Shubxa
48. Sergey Yesenin qaysi sherida Sharq va G'arb ayollariga munosabatini bildirib o'tgan?
A) Bu dunyoda men bir yo'lovchi
B) Xurosonda bir darvoza bor
C) Singlimga xat
D) Dog'lar ketmish majruh ko'ngildan
49. Bir sherida umrni kul gardiga qiyoslagan ijodkorning sheriy toplami berilgan qatorni belgilang?
A) Quyosh qoshigi
B) Sardaftar sahifalari
C) Men-yahudiy
D) Quyosh bilan suhbat
50. Qaysi akademik yozuvchilarimiz: Kopdan buyon uzun umrli, badiiy salmoqdor sahna asarlarini orzu qilar edik. Jaloliddin bu orzumizga javob berishga qodir, deya etirof etganlar?
A) Hamid Olimjon va Oybek
B) Hamid Olimjon va Gafur Gulom
C) Mirtemir va Furqat
D) Oybek va Gafur Gulom
51. Qaysi asarda Xojaning fazilatlari haqida soz yuritilib, sher ilmini, insho
(yozishma sanati)ni mukammal bilgani, jumladan, podsholikning chet
ellarga jonatiladigan xatlarini ham kopincha u yozganligi takidlanadi?
A) «Muzakkiri ahbob» asarida
B) «Miftoh ul-adl» asarida
C) «Gulzor» asarida
D) «Maxzan ul-asror» asarida
52. Boshni fido ayla ato qoshiga, Jismni qil sadqa ano boshiga
Tun-kuningga aylagali nur fosh Birisin oy angla, birisin quyosh. Baytda qabday badiiy sanat qollangan? A) talmeh B) tazod C) tanosub D) tajohilu orif
53. Qoyib yuz himmat-u iqbol-u davlat,
Hamul far soyasidin topdi ziynat. Baytda qanday sanat qollangan?
A) tashbeh
B) kitobat
C) takrir
D) iyhom
54. "Alpomish" dostonidagi "suqsur va moya" o'xshatishlari kimga nisbatan ishlatilgan?
A) Qaldirg'ochga
B) Barchinga
C) Barchinning kanizi Suqsuroyga
D) Surxayl kampirga
55. “Ulug’bek xazinasi” da sirli ishlarga uquvi yo’q obraz?
A) Ulug’bek C) Ali Qushchi
B) Q. Qarnoqiy D) Abdulatif
56. Ogahiy qaysi asarlarni tarjima qilgan?
1. Kaykovus ≪Qobusnoma≫. 2. N.Ganjaviy ≪Haft paykar≫. 3. S.She’roziy ≪Guliston≫. 4. Badriddin Hiloliy ≪Shoh va gado≫. 5. A.Jomiy ≪Yusuf va Zulayxo≫.
A) 1, 2, 3, 4 B) 1, 2, 3, 5 C) 1, 2, 3, 4, 5
D) 2, 3, 4, 5
57. Harflardan so 'z yasab, uni mazmunga, tasvirga tatbiq etgan ijodkor?
A) A.Navoiy B) Mashrab
C) Furqat D) Ogahiy
58. Qaysi shoir sheriyatidagi qahramonlar g'ururli, oz qadrini biladigan, ayni vaqtda, ozganing ham qadriga yetadigan shaxslar. Ular feli keng, tanti, falsafiy mushohadalarga moyil, chapani va jomard kishilar sifatida tasvirlangan. Ularda turkiy qavmlarning tarixiy otmishi tasirli lavhalarda oz aksini topgan?
A)Ch. Aytmatov
B)H. Hayne
C) O. Sulaymonov
D) Sh. Rahmon
59. Kimning ijodidagi sheriy misralar quyidagicha tahlil qilinadi? Bahoriy yel rayhonlarga Masihdek toza jon ato qilgani, gul yuzi ochilib, qumri-yu bulbullarning unga vola-yu shaydo bolganlari, lola soqiysi qolidan ishrat ahliga qadah tutilgani kabi tasvirlar orqali bahor kotarinki zavq, hayajonli shavq bilan vasf qilinadi.
A)Bobur
B)Ogahiy
C)Furqat
D)Muqimiy
60. «Temir xotin» komediyasi bilan bog'liq notog'ri malumotni toping.
A) O'zbek adabiyotida bu komediya singari xalq hayotini butun murakkabligi bilan aks ettirgan boshqa bir asarni topish qiyin.
B) Millat tirikligining fojiali manzarasini kulgili yo'sinda ko'rsatishi jihatidan
pyesa tengsizdir.
C) «Temir xotin» asari chinakam istedod istagan hayot hodisasidan
tengsiz badiiy asar yarata olishi mumkinligini ko'rsatdi.
D) Olimjonning ayoliga qilayotgan muomala yo'sini tasviri o'zbek oilasidagi o'zaro munosabatlarni hayotiy aks ettirishning go'zal namunasidir.
61. Kim bir soatlik tafakkur bir yillik toatdan afzal degan dasturni kop vaqt takrorlardi?
A)Hasanbek
B)Navoiy
C)Husayn Boyqaro
D)Valibek
62. Navoiy romanida chapdast temirchilarlarning taraqa-turuqi quloqlarga mix qoqqandek azob berur. Ozbek gazallarini tinglaganda ham ayni azobni his eturman degan fikr kimga tegishli?
A)Binoiy B)Mavlono Shahobiddin C)AmirMogul D)Nizomulmulk
63. Omon Matjon qaysi sherida millatning ozligini tayin etadigan eng songgi va bebaho xazina haqida etirof etadi?
A)Vatan mehri B) Eng songgi xazina
C) Avvalgilarga oxshamas D) Ardaxiva
64. Halima Xudoyberdiyevaning qaysi dostoni onasi tasirida yaratilgan?
A) Ilinj B) Muqaddas ayol
C) Yuragimning ogir nuqtalari D) Oq olmalar
65. Buni bir joydan eshitganmanmi,ozim oylab topganmanmi,aniq bilmasdim. Bir-biriga ota kongil qoygan, mehr-u sadoqatda tengi yoq er-u xotin uzoq yillar yashab,farzand korishmabdi. ... Halima Xudoyberdiyeva ushbu fikrlar orqali qaysi she`rining yaratilishi haqida bayon qilgan?
A) Ilinj B) Muqaddas ayol
C) Begim,sizni tabiat D) Oq olmalar
66. “Chumolilar xor qilishsa arslon rutbasin,
Buzilgaydir ormonning ham qonuniyati. Parcha qaysi asardan olingan?
A)Sohibqiron
B) Navoiy
C) Ulugbek xazinasi
D) Hamlet
67. Dono debdi:
Yurtga bir boq, oqsoqol, Unda hali ozi bilmas zor ganj bor! Bu g'ururdir! U har qalbning qarida! Shuni uygot hali imkon borida!
Uygotolsang xalqing xalqqa donadi, Yoqsa butkul sonadi! Parcha qaysi asardan olingan?
A)Sohibqiron
B) “Turkiylar”
C) “Ulug’bek xazinasi”
D) “Eng so’nggi xazina”
68. Qaysi she’rda sеvinchdan yig‘layotgan qiyoqlar, ovozini qayrayotgan chigirtka va
mеhnatkashligi bilan dunyoni masxara qilmoqchi bo‘lgan chumoli timsollarida,lirik qahramonning olam hamda odamlar haqidagi murakkab va oziga xos qarashlari aks etgan?
A)Dorilomon kunlar keldi
B) Turkiylar
C) Tong ochar kozlarin
D) Namatak”
69. xotin-xalajlar erlari va oga-inilari
shaniga tana toshlarini yogdirdilar. Parcha qaysi asrda uchraydi?
A) Asrga tatigulik kun
B) Turkiylar
C) Ulugbek xazinasi
D) Eng songgi xazina
70. Yangi saodat asarining muallifi?
A) A. Qodiriy C) H. Hakimzoda
B) Sh. Boshbekov D) Furqat